Rytonawir (opis profesjonalny)

Działanie - Rytonawir

Mechanizm działania
Peptydomimetyczny inhibitor proteazy asparaginowej HIV-1 i HIV-2, aktwyny po podaniu p.o. Hamowanie proteazy HIV uniemożliwia oddziaływanie enzymu na prekursor poliproteinowy gag-pol, co prowadzi do wytwarzania cząsteczek HIV o niedojrzałej strukturze, niezdolnych do zapoczątkowania kolejnego cyklu zakażenia. Rytonawir wykazuje wybiórcze powinowactwo do proteazy HIV i tylko w nieznacznym stopniu hamuje aktywność proteazy aspartylowej u człowieka. Podczas stosowania małych dawek rytonawiru jako środka nasilającego właściwości farmakokinetyczne innych inhibitorów proteazy wykorzystuje się jego działanie hamujące metabolizm z udziałem izoenzymu CYP3A. Stopień nasilenia tego działania zależy od szlaku metabolicznego podawanego w skojarzeniu inhibitora proteazy, a także od wpływu danego inhibitora proteazy na metabolizm rytonawiru (patrz: charakterystyki produktu leczniczego dotyczące stosowanych w skojarzeniu inhibitorów proteazy). W badaniach in vitro i u pacjentów otrzymujących rytonawir w dawkach leczniczych stwierdzono występowanie szczepów HIV-1 opornych na rytonawir. Zmniejszenie działania przeciwretrowirusowego rytonawiru związane jest głównie z mutacjami proteazy V82A/F/T/S i I84V. Kumulacja mutacji w genie proteazy (w tym w pozycjach 20., 33., 36., 46., 54., 71. i 90.) może się przyczyniać do oporności na rytonawir. W wyniku kumulacji mutacji może dochodzić do zwiększenia oporności krzyżowej na inne inhibitory proteazy.

Farmakokinetyka
Pokarm w niewielkim stopniu zmniejsza dostępność biologiczną po podaniu p.o. Po podaniu wielokrotnym kumulacja rytonawiru w organizmie była nieco mniejsza niż przewidywana, ze względu na związane z czasem i dawką zwiększenie pozornego klirensu. Minimalne stężenia rytonawiru zmniejszają się z czasem, być może z powodu indukcji enzymu, ulegają stabilizacji po upływie 2 tyg. tmax wynosi ok. 4 h. W ok. 98–99% wiąże się z białkami osocza. Jest w znacznym stopniu metabolizowany w wątrobie, głównie przez izoenzym CYP3A, w mniejszym zaś stopniu przez CYP2D6. W wyniku utleniania powstają cztery metabolity, z których główny – M-2 (izopropylotiazol) wykazuje właściwości przeciwwirusowe podobne do leku macierzystego, ale jego AUC wynosi tylko 3% związku macierzystego. Wydalanie odbywa się głównie przez układ wątrobowo-żółciowy – ok. 86%. U pacjentów z łagodnym i umiarkowanym zaburzeniem czynności wątroby nie stwierdzono istotnych różnic w AUC po normalizacji dawki. Nie badano farmakokinetyki u osób z niewydolnością nerek, ale klirens nerkowy rytonawiru jest nieistotny i nie należy przewidywać zmniejszenia całkowitego klirensu w przypadku ciężkich zaburzeń czynności nerek. Stężenia osoczowe rytonawiru u dzieci po 2. rż. po podaniu dawki 350–400 mg/m2 pc. 2 ×/d są porównywalne do uzyskiwanych u dorosłych po podaniu dawki 600 mg 2 ×/d. Klirens rytonawiru u dzieci jest natomiast ok. 1,5–1,7 razy większy niż u dorosłych. Badania nad parametrami farmakokinetycznymi rytonawiru u dzieci do 2. rż. wykazały, że stężenia osoczowe leku są wysoce zmienne i nieco mniejsze niż u dorosłych po podaniu dawki 600 mg 2 ×/d; klirens leku zmniejsza się z wiekiem.

Wskazania do stosowania - Rytonawir

Zakażenia HIV-1
Leczenie skojarzone z innymi lekami przeciwretrowirusowymi dorosłych i dzieci po 2. rż. zakażonych HIV-1.

Przeciwwskazania stosowania - Rytonawir

Nadwrażliwość na którykolwiek składnik preparatu.

Choroba wątroby
Rytonawir jest przeciwwskazany u osób z niewyrównaną chorobą wątroby. U chorych z przewlekłym WZW typu B lub C leczonych podawanymi w skojarzeniu lekami przeciwretrowirusowymi istnieje zwiększone ryzyko występowania ciężkich i zagrażających życiu działań niepożądanych. U chorych ze współistniejącą chorobą wątroby (np. przewlekłe czynne zapalenie wątroby) należy monitorować czynność wątroby; w przypadku jej pogorszenia leczenie rytonawirem należy przerwać lub lek odstawić.

Leki metabolizowane z udziałem izoenzymu CYP3A i CYP2D6
Nie stosować równolegle z lekami metabolizowanymi z udziałem izoenzymów CYP3A i CYP2D6 (alfuzosyna, petydyna, piroksykam, propoksyfen, ranolazyna, neratynib, wenetoklaks, amiodaron, beprydyl, dronedaron, enkainid, flekainid, propafenon, chinidyna, kwas fusydowy, astemizol, terfenadyna, kolchicyna, lurazydon, klozapina, pimozyd, kwetiapina, dihydroergotamina, ergonowina, ergotamina, metyloergonowina, cisapryd, lowastatyna, simwastatyna, lomitapid, awanafil, sildenafil stosowany w leczeniu nadciśnienia płucnego, wardenafil, klorazepan, diazepam, estazolam, flurazepam, midazolam p.o., triazolam, preparaty dziurawca). Rytonawiru w dawce 500 mg 2 ×/d nie stosować równolegle z ryfabutyną, w dawkach ≥400 mg 2 ×/d – z worykonazolem.

Ostrzeżenia
Stosowanie leku nie powoduje wyleczenia zakażenia HIV-1 ani zespołu nabytego upośledzenia odporności, nie zapobiega zakażeniom oportunistycznym ani innym powikłaniom zakażenia HIV-1; nie zapobiega również przenoszeniu wirusa HIV przez krew; chociaż wykazano znaczne zmniejszenie ryzyka przeniesienia zakażenia drogą płciową, nie można wykluczyć niewielkiego ryzyka, dlatego należy stosować środki ostrożności w celu uniknięcia zakażenia, zgodnie z krajowymi wytycznymi.

Przewlekła biegunka, zespół złego wchłaniania
Zachować ostrożność u chorych z przewlekłą biegunką lub zespołem złego wchłaniania – może dojść do zaburzeń wchłaniania i zmniejszenia skuteczności działania rytonawiru, a także do upośledzenia czynności nerek.

Hemofilia
Chorych na hemofilię należy poinformować o możliwości zwiększonego krwawienia. Istnieją doniesienia o nasileniu krwawień (w tym o występowaniu samoistnych krwiaków skórnych i wylewów krwi do jam stawowych) u chorych na hemofilię typu A i B, leczonych inhibitorami proteazy; niektórym z tych pacjentów podawano dodatkowo czynnik VIII. W ponad połowie zgłoszonych przypadków kontynuowano leczenie inhibitorami proteazy lub przywrócono je po czasowym przerwaniu leczenia. Postulowano istnienie związku przyczynowego, ale nie wyjaśniono mechanizmu tego zaburzenia.

Zwiększenie masy ciała, parametry metaboliczne
Podczas leczenia przeciwretrowirusowego może wystąpić zwiększenie masy ciała oraz stężenia lipidówglukozy we krwi.

Zapalenie trzustki
W razie wystąpienia bólów brzucha, nudności, wymiotów i wyników laboratoryjnych wskazujących na zapalenie trzustki (zwiększenie aktywności amylazy lub lipazy) należy przerwać leczenie rytonawirem.

Zapalny zespół rekonstytucji immunologicznej
U chorych zakażonych HIV z ciężkim niedoborem immunologicznym na początku skojarzonego leczenia przeciwretrowirusowego może wystąpić reakcja zapalna na bezobjawowe lub śladowe patogeny oportunistyczne, powodująca wystąpienie ciężkich objawów klinicznych lub nasilenie objawów; zwykle reakcje te obserwowano w ciągu kilku pierwszych tyg. lub mies. od rozpoczęcia leczenia. Istnieją również doniesienia o występowaniu zaburzeń autoimmunologicznych (takich jak choroba Gravesa i Basedowa, autoimmunologiczne zapalenie wątroby); czas wystąpienia tych zaburzeń jest bardzo zróżnicowany, mogą one wystąpić nawet wiele mies. po rozpoczęciu leczenia.

Choroba nerek
Klirens nerkowy rytonawiru jest nieistotny, dlatego u chorych z zaburzeniem czynności nerek nie oczekuje się zmniejszenia klirensu całkowitego. Podczas leczenia skojarzonego z tenofowirem odnotowywano przypadki niewydolności i zaburzeń czynności nerek, zwiększenia stężenia kreatyniny, hipofosfatemii i uszkodzenia kanalików nerkowych.

Martwica kości
Odnotowano przypadki martwicy kości, zwłaszcza u pacjentów z zaawansowaną chorobą spowodowaną przez HIV i/lub poddanych długotrwałemu skojarzonemu leczeniu przeciwretrowirusowemu.

Zaburzenia kardiologiczne
Zachować ostrożność podczas stosowania rytonawiru u osób z podstawową organiczną chorobą serca, stwierdzonymi wcześniej zaburzeniami przewodzenia oraz przyjmujących leki powodujące wydłużenie odstępu PR (np. werapamil, atazanawir).

Interakcje - Rytonawir

Rytonawir wykazuje duże powinowactwo do kilku izoenzymów cytochromu P-450: może hamować utlenianie z udziałem izoenzymów CYP3A4 i CYP2D6 oraz indukować reakcje utleniania z udziałem izoenzymów CYP1A2, CYP2C8, CYP2C9 i CYP2C19, indukować reakcję sprzęgania z kwasem glukuronowym, a także hamować glikoproteinę P.

Induktory izoenzymu CYP3A
Induktory izoenzymu CYP3A (ziele dziurawca) zmniejszają stężenie terapeutyczne rytonawiru – równoległe stosowanie jest przeciwwskazane. Indukcja enzymów przez ziele dziurawca utrzymuje się co najmniej przez 2 tyg. po jego odstawieniu.

Delawirdyna, efawirenz, fenytoina, ryfampicyna
Delawirdyna, efawirenz, fenytoina i ryfampicyna mogą wpływać na osoczowe stężenie rytonawiru.

Inne inhibitory proteazy
Rytonawir poprzez hamowanie izoenzymu CYP3A4 zwiększa stężenie inhibitorów proteazy stosowanych w skojarzonej terapii przeciwretrowirusowej, takich jak: amprenawir, atazanawir, dorunawir, fosamprenawir, indynawir, nelfinawir, sakwinawir i typranawir. Podczas stosowania z indynawirem należy zachować ostrożność ze względu na możliwość zwiększenia ryzyka występowania kamicy nerkowej. Ze względu na ryzyko ciężkiej hepatotoksyczności sakwinawiru i rytonawiru nie należy podawać w skojarzeniu z ryfampicyną. Należy uwzględnić również interakcje stosowanych w skojarzeniu inhibitorów proteazy.

Inne leki przeciwwirusowe
Efawirenz zwiększa stężenie rytonawiru o 17%; równoległe stosowanie zwiększa częstość występowania działań niepożądanych (np. zawroty głowy, nudności, parestezje) i nieprawidłowe wyniki badań laboratoryjnych (np. zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych). W przypadku leczenia skojarzonego z didanozyną należy zachować 2,5 h odstępu między ich podaniem. Rytonawir prawdopodobnie nie wpływa na farmakokinetykę delawirdyny; można rozważyć zmniejszenie dawki rytonawiru. Leczenie skojarzone z marawirokiem stosuje się w celu zwiększenia narażenia na marawirok. Równoległe stosowanie rytonawiru z newirapiną nie powoduje istotnych klinicznie zmian w ich właściwościach farmakokinetycznych. Rytonawir w niewielkim stopniu zmniejsza stężenia raltegrawiru. Może indukować sprzęganie zydowudyny z kwasem glukuronowym, powodując nieznaczne zmniejszenie jej stężenia; modyfikacja dawki nie jest konieczna.

Leki których równoległe stosowanie jest przeciwwskazane
Ze względu na zwiększenie stężenia osoczowego i ryzyko groźnych działań niepożądanych przeciwwskazane jest stosowanie równolegle z rytonawirem następujących leków: alfuzosyny, leków przeciwbólowych (petydyna, propoksyfen, piroksykam), przeciwarytmicznych (amiodaron, beprydyl, dronedaron, enkainid, flekainid, propafenon, chinidyna), przeciwhistaminowych (astemizol, terfenadyna), ranolazyny, kwasu fusydowego, ryfabutyny, worykonazolu, klozapiny, pimozydu, lurazydonu, kwetiapiny, alkaloidów sporyszu (ergotamina, dihydroergotamina, ergonowina, metyloergonowina), cisaprydu, neratynibu, glekaprewiru z pibrentaswirem, inhibitorów reduktazy HMG-CoA metabolizowanych w znacznym stopniu przez CYP3A (lowastatyna, simwastatyna), lomitapidu, awanafilu, wardenafilu, sildenafilu (w leczeniu nadciśnienia płucnego), leków uspokajających (klorazepan, diazepam, estazolam, flurazepam, midazolam p.o., triazolam).

Leki których równoległe stosowanie wymaga zachowania ostrożności
Należy zachować ostrożność oraz monitorować działania lecznicze i niepożądane podczas równoległego stosowania amfetaminy, fentanylu, karbamazepiny, leków przeciwdepresyjnych (amitryptylina, fluoksetyna, imipramina, nortryptylina, paroksetyna, sertralina), loratadyny, erytromycyny, itrakonazolu, haloperydolu, rysperydonu, tiorydazyny, antagonistów wapnia (amlodypina, diltiazem, nifedypina), cyklosporyny, takrolimusu, ewerolimusu, buspironu. Podczas równoległego stosowania rytonawiru z afatynibem lub cerytynibem należy zachować ostrożność i monitorować działania niepożądane związane ze stosowaniem afatynibu lub cerytynibu. Rytonawir może zwiększać stężenia w surowicy dazatynibu, nilotynibu, winkrystyny i winblastyny, co może prowadzić do zwiększenia częstości występowania działań niepożądanych. Należy zachować szczególną ostrożność podczas stosowania rytonawiru u chorych przyjmujących digoksynę, ze względu na możliwe zwiększenie stężenia digoksyny w surowicy; podczas dalszego leczenia stężenia digoksyny mogą się zmniejszać. Rytonawir może zwiększać stężenia trazodonu i wywoływać działania niepożądane, takie jak: nudności, zawroty głowy, obniżenie ciśnienia tętniczego, omdlenia; należy zachować szczególną ostrożność podczas równoległego stosowania. Należy zachować ostrożność w przypadku równoległego stosowania tadalafilu w leczeniu zaburzeń wzwodu; należy podawać dawki nie większe niż 10 mg co 72 h i monitorować działania niepożądane.

Statyny
W razie konieczności stosowania inhibitorów reduktazy HMG-CoA należy stosować prawastatynę lub fluwastatynę (ich metabolizm nie zależy od izoenzymu CYP3A), a w razie stosowania atorwastatyny lub rozuwastatyny podawać najmniejszą możliwą dawkę.

Buprenorfina
Nie ma konieczności modyfikacji dawki podczas jednoczesnego stosowania buprenorfiny i rytonawiru; jeśli dodatkowo jest stosowany inny inhibitor proteazy, należy zapoznać się z materiałami, dotyczącymi jego dawkowania i interakcji.

Metadon
W zależności od odpowiedzi klinicznej może być konieczne zwiększenie dawki metadonu ze względu na indukcję sprzęgania z kwasem glukuronowym.

Morfina
Rytonawir może zmniejszać stężenia morfiny poprzez indukcję procesu sprzęgania z kwasem glukuronowym.

Teofilina
Ze względu na indukcję CYP1A2 może być konieczne zwiększenie dawki teofiliny.

Wenetoklaks
Stężenia wenetoklaksu w surowicy mogą być zwiększone w wyniku hamowania CYP3A przez rytonawir, co zwiększa ryzyko zespołu rozpadu guza podczas rozpoczynania leczenia wenetoklaksem i w fazie stopniowego zwiększania jego dawki. U chorych, którzy zakończyli fazę stopniowego zwiększania dawki i przyjmują wenetoklaks w stałej dawce dobowej, dawkę należy zmniejszyć co najmniej o 75%.

Ibrutynib
Stężenia ibrutynibu w surowicy mogą być zwiększone w wyniku hamowania CYP3A przez rytonawir, co zwiększa ryzyko toksyczności, w tym ryzyko zespołu rozpadu guza. Należy unikać podawania ibrutynibu w skojarzeniu z rytonawirem; jeżeli korzyści przewyższają ryzyko i rytonawir musi być podawany, dawkę ibrutynibu należy zmniejszyć do 140 mg i dokładnie monitorować stan chorego w celu wykrycia objawów toksyczności.

Rywaroksaban
Rytonawir może zwiększać stężenia osoczowe rywaroksabanu poprzez hamowanie CYP3A i glikoproteiny P; nie zaleca się równoległego stosowania ze względu na zwiększenie ryzyka krwawienia.

Worapaksar
Nie zaleca się jednoczesnego stosowania ze względu na możliwe zwiększenie narażenia na worapaksar.

Warfaryna
Rytonawir poprzez indukcję CYP1A2 i CYP2C9 może zmniejszać stężenia stężenia R-warfaryny (wpływ na farmakokinetykę S-warfaryny jest niewielki) i osłabiać działanie przeciwzakrzepowe; podczas leczenia skojarzonego zaleca się monitorowanie parametrów krzepnięcia.

Dywalproeks, lamotrygina, fenytoina
Rytonawir może zmniejszać stężenie leków przeciwdrgawkowych, takich jak dywalproeks, lamotrygina i fenytoina; fenytoina może zmniejszać stężenia rytonawiru w surowicy. W przypadku równoległego stosowania tych leków należy monitorować ich stężenia w surowicy oraz działanie lecznicze.

Dezypramina
W przypadku stosowania dezypraminy w skojarzeniu z rytonawirem podawanym jako lek przeciwretrowirusowy, zaleca się zmniejszenie jej dawki.

Kolchicyna
Rytonawir może zwiększać stężenia kolchicyny w surowicy. U pacjentów z zaburzeniami czynności nerek i/lub wątroby leczonych kolchicyną i rytonawirem odnotowywano interakcje zagrażające życiu i powodujące zgon.

Feksofenadyna
Rytonawir może zwiększać stężenia feksofenadyny w surowicy; podczas dalszego leczenia stężenia feksofenadyny mogą się zmniejszać.

Atowakwon
Podczas leczenia skojarzonego zaleca się monitorowanie stężeń i działania lecznicznego atowakwonu, ponieważ rytonawir może zmniejszać jego stężenie w surowicy.

Bedakilina
Silne inhibitory CYP3A4, takie jak inhibitory proteazy, mogą zwiększać narażenie na bedakilinę, co potencjalnie może zwiększać ryzyko wystąpienia działań niepożądanych związanych ze stosowaniem bedakiliny. Należy unikać jednoczesnego stosowania rytonawiru i bedakiliny. Jeśli takie leczenie jest konieczne, a korzyści przewyższają ryzyko, należy zachować szczególną ostrożność, częściej wykonywać badanie EKG oraz oznaczać aktywność aminotransferaz.

Klarytromycyna
U osób z prawidłową czynnością nerek nie jest konieczne zmniejszenie dawki klarytromycyny podczas jednoczesnego stosowania z rytonawirem; dawka klarytromycyny nie powinna przekraczać 1 g/d; u chorych z niewydolnością nerek rozważyć zmniejszenie dawki w zależności od klirensu kratyniny: 30–60 ml/min – o 50%, <30 ml/min – o 75%.

Delamanid
Jednoczesne podawanie delamanidu z silnym inhibitorem CYP3A może zwiększać narażenie na metabolit delamanidu, co może wiązać się z wydłużeniem odstępu QTc. Jeśli konieczne jest jednoczesne podawanie delamanidu i rytonawiru, zaleca się bardzo częste badanie EKG przez cały okres leczenia skojarzonego.

Ketokonazol
Ze względu na zwiększoną częstość występowania działań niepożądanych ze strony przewodu pokarmowego i wątroby, należy rozważyć zmniejszenie dawki ketokonazolu, gdy podawany jest w skojarzeniu z rytonawirem.

Sulfametoksazol z trimetoprimem
Nie ma konieczności modyfikacji dawkowania w przypadku równoległego stosowania rytonawiru i suflametoksazolu z trimetoprimem.

Salmeterol
Rytonawir hamuje CYP3A4 i znaczenie zwiększa stężenia osoczowe salmeterolu; nie zaleca się jednoczesnego stosowania.

Bozentan
Jednoczesne stosowanie bozentanu i rytonawiru może zwiększać cmax i AUC bozentanu.

Riocyguat
Rytonawir może zwiększać stężenia riocyguatu w surowicy w wyniku hamowania CYP3A i glikoproteiny P; nie zaleca się równoległego stosowania.

Symeprewir
Rytonawir zwiększa stężenie osoczowe symeprewiru poprzez hamowanie CYP3A4; nie zaleca się równoległego stosowania.

Lewotyroksyna
U osób leczonych lewotyroksyną należy kontrolować stężenie TSH, przynajmniej w 1. mies. po rozpoczęciu i/lub zakończeniu stosowania rytonawiru.

Kortykosteroidy
U chorych otrzymujących propionian flutykazonu wziewnie lub donosowo mogą występować ogólnoustrojowe efekty kortykoterapii, w tym zespół Cushinga i zahamowanie czynności kory nadnerczy; podobne działanie może wystąpić podczas stosowania innych kortykosteroidów metabolizowanych z udziałem CYP3A, np. budezonidu i triamcynolonu. Nie zaleca się równoległego stosowania, chyba że spodziewane korzyści z leczenia przewyższają ryzyko wystąpienia ogólnoustrojowych efektów kortykoterapii. Należy rozważyć zmniejszenie dawki glikokortykosteroidu i monitorować objawy miejscowe i ogólnoustrojowe albo zmienić leczenie na glikokortykosteroid, który nie jest substratem dla CYP3A4 (np. beklometazon). W przypadku równoległego stosowania z deksametazonem lub prednizolonem monitorować działania lecznicze i niepożądane.

Bupropion
Bupropion jest metabolizowany głównie przez CYP2B6. Podczas jednoczesnego stosowania bupropionu i wielokrotnych dawek rytonawiru oczekuje się zmniejszenia stężenia bupropionu w wyniku indukcji jego metabolizmu; jednak ze względu na to, że wykazano również, że rytonawir hamuje in vitro CYP2B6, nie należy stosować większej dawki bupropionu niż zalecana. Krótkotrwałe stosowanie bupropionu i małych dawek rytonawiru (200 mg 2 ×/d przez 2 dni) nie powoduje istotnych interakcji, co wskazuje, że stężenie bupropionu może się zmniejszać po upływie kilku dni po rozpoczęciu skojarzonego stosowania z rytonawirem.

Zolpidem
Zolpidem i rytonawir można stosować równolegle; należy kontrolować czy nie występuje nadmierne działanie uspokajające.

Etynyloestradiol
Podczas podawania rytonawiru należy rozważyć stosowanie środków antykoncepcyjnych działających na zasadzie bariery lub innych niehormonalnych metod zapobiegania ciąży, ponieważ rytonawir stosowany jednocześnie z lekami antykoncepcyjnymi zawierającymi estradiol, prawdopodobnie zmniejszy ich skuteczność oraz zmieni profil krwawienia macicznego.

Alprazolam
Należy zachować ostrożność podczas kilku pierwszych dni stosowania alprazolamu w skojarzeniu z rytonawirem, zanim nastąpi indukcja metabolizmu alprazolamu.

Inhibitory pompy protonowej i antagoniści receptora H2
Inhibitory pompy protonowej i antagoniści receptora H2 mogą zmniejszać stężenie stosowanych równolegle inhibitorów proteazy. Szczegółowe informacje – patrz: zarejestrowane materiały producenta.

Działania niepożądane - Rytonawir

Działania niepożądane związane ze stosowaniem rytonawiru jako środka nasilającego właściwości farmakokinetyczne zależą od stosowanego w skojarzeniu inhibitora proteazy (patrz: zarejestrowane materiały producenta stosowanego w skojarzeniu inhibitora proteazy).

Dzialania niepożądane występujące podczas stosowania rytonawiru jako leku przeciwwirusowego

Bardzo często: zaburzenia smaku, parestezje wokół ust i obwodowe, bóle głowy, zawroty głowy, neuropatia obwodowa, bóle brzucha, nudności, biegunka, wymioty, niestrawność, zapalenie gardła, ból gardła, kaszel, świąd, wysypka, bóle stawów i pleców, uczucie zmęczenia, osłabienie, zaczerwienienie skóry twarzy lub innych części ciała, uczucie gorąca.

Często: nadwrażliwość (w tym pokrzywka, obrzęk naczynioruchowy), zmniejszenie liczby białych krwinek, zmniejszenie stężenia hemoglobiny, zmniejszenie liczby granulocytów obojętnochłonnych, zwiększenie liczby granulocytów kwasochłonnych, małopłytkowość, hipercholesterolemia, hipertriglicerydemia, dna moczanowa, obrzęki (również obwodowe), odwodnienie (zwykle związane z objawami żołądkowo-jelitowymi), bezsenność, niepokój, splątanie, zaburzenia uwagi, omdlenia, drgawki, nieostre widzenie, nadciśnienie tętnicze, niedociśnienie tętnicze, niedociśnienie ortostatyczne, uczucie zimnych dłoni i stóp, wzdęcia z oddawaniem wiatrów, owrzodzenie jamy ustnej, krwotok z przewodu pokarmowego, choroba refluksowa przełyku, zapalenie trzustki, zapalenie wątroby (w tym zwiększenie aktywności GGTP, ALT, AST), zwiększenie stężenia bilirubiny we krwi (w tym żółtaczka), trądzik, zapalenie mięśni, rabdomioliza, bóle mięśni, miopatia, zwiększenie aktywności kinazy kreatynowej, zwiększone oddawanie moczu, zaburzenia czynności nerek (np. skąpomocz, zwiększenie stężenia kreatyniny), krwotoki miesiączkowe, gorączka, zmniejszenie masy ciała, zwiększenie aktywności amylazy, zmniejszenie stężenia wolnej i całkowitej tyroksyny.

Niezbyt często: zwiększenie liczby granulocytów obojętnochłonnych, cukrzyca, zawał serca, ostra niewydolność nerek, zwiększenie stężenia glukozy, magnezu, zwiększenie aktywności fosfatazy zasadowej.

Rzadko: anafilaksja, hiperglikemia, zespół Stevensa i Johnsona, zespół Lyella.

Z nieznaną częstością odnotowywano przypadki martwicy kości.

Przedawkowanie
Doświadczenie z ostrym przedawkowaniem jest ograniczone. Odnotowano występowanie parestezji, które ustąpiły po zmniejszeniu dawki, przypadki niewydolności nerek, zwiększenie liczby granulocytów kwasochłonnych. U myszy i szczurów obserwowano zmniejszenie aktywności, ataksję, duszności i drżenia mięśniowe. Nie ma swoistego antidotum. Leczenie objawowe i podtrzymujące, płukanie żołądka, podanie węgla aktywowanego. Dializoterapia jest prawdopodobnie nieskuteczna.

Ciąża i laktacja - Rytonawir

Rytonawir może być stosowany w czasie ciąży, jeśli wymaga tego stan kliniczny.

Nie wiadomo, czy lek przenika do pokarmu kobiecego. Podczas leczenia rytonawirem nie należy karmić piersią. Kobiety zakażone HIV nie powinny karmić piersią ze względu na możliwość transmisji wirusa tą drogą.

Dawkowanie - Rytonawir

P.o., z posiłkami; tabletki połykać w całości.

Jako środek nasilający właściwości farmakokinetyczne innych inhibitorów proteazy
Zakres stosowanych dawek: od 100 mg 1 ×/d do 200 mg 2 ×/d. U dorosłych można stosować: amprenawir 600 mg 2 ×/d z rytonawirem 100 mg 2 ×/d; atazanawir 300 mg 1 ×/d z rytonawirem 100 mg 1 ×/d; fosamprenawir 700 mg 2 ×/d z rytonawirem 100 mg 2 ×/d; lopinawir 400 mg z rytonawirem 100 mg w jednym preparacie 2 ×/d; sakwinawir 1000 mg 2 ×/d z rytonawirem 100 mg 2 ×/d (u osób, które nie otrzymywały wcześniej leczenia przeciwretrowirusowego przez pierwszych 7 dni sakwinawir 500 mg 2 ×/d z rytonawirem 100 mg 2 ×/d); typranawir 500 mg 2 ×/d z rytonawirem 200 mg 2 ×/d (nie stosować u osób, które nie były wcześniej leczone), darunawir 600 mg 2 ×/d z rytonawirem 100 mg 2 ×/d (u chorych, którzy nie otrzymywali wcześniej leczenia przeciwretrowirusowego darunawir 800 mg 1 ×/d z rytonawirem 100 mg 1 ×/d; taki schemat można również zastosować u niektórych osób, które były wcześniej leczone). Szczegółowe informacje dotyczące stosowania u dzieci po 2. rż. – patrz: zarejestrowane materiały producenta.

Zaburzenia czynności wątroby i/lub nerek
W zaburzeniach czynności nerek i ciężkich zaburzeniach czynności wątroby należy zachować ostrożność podczas stosowania rytonawiru jako środka nasilającego właściwości farmakokinetyczne i zapoznać się z charakterystyką drugiego inhibitora proteazy.

Jako lek przeciwretrowirusowy
Dorośli. W celu uzyskania lepszej tolerancji zaleca się stopniowe zwiększanie dawki podczas rozpoczynania leczenia. Początkowo 300 mg 2 ×/d przez 3 dni, następnie dawkę zwiększać, nie dłużej niż przez 14 dni, o 100 mg 2 ×/d, do osiągnięcia dawki zalecanej 600 mg 2 ×/d.
Dzieci po 2. rż. Początkowo 250 mg/m2 pc. 2 ×/d, następnie stopniowo zwiększać co 2 –3 dni o 50 mg/m2 pc. 2 ×/d, aż do uzyskania zalecanej dawki 350 mg/m2 pc. 2 ×/d (dawka maks. 600 mg 2 ×/d).

Chorzy w podeszłym wieku
Nie ma konieczności dostosowania dawki u osób w podeszłym wieku.

Zaburzenia czynności wątroby i/lub nerek
W zaburzeniach czynności nerek oraz w łagodnych i umiarkowanych zaburzeniach czynności wątroby nie ma potrzeby modyfikacji dawki.

Uwagi dla Rytonawir

Wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn
Nie przeprowadzono badań. Ze względu na wywoływane przez rytonawir zawroty głowy należy zachować ostrożność podczas prowadzenia pojazdów i obsługi urządzeń w ruchu.

Przeczytaj też artykuły

Preparaty na rynku polskim zawierające rytonawir

Norvir (tabletki powlekane) Ritonavir Accord (tabletki powlekane) Ritonavir Mylan (tabletki powlekane)

Zobacz substancje złożone zawierające rytonawir

Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta