Etopozyd

Etopozyd – lek przeciwnowotworowy stosowany w chemioterapii nowotworów. Etopozyd jest półsyntetyczną pochodną podofilotoksyny, alkaloidu izolowanego z kłączy stopowca (Podophyllum). Został dopuszczony do stosowania w 1983 roku. Główny mechanizm działania etopozydu polega na oddziaływaniu z kwasem nukleinowym DNA poprzez wpływ na enzym odpowiedzialny za strukturę DNA (etopozyd jest inhibitorem topoizomerazy typu II). Etopozyd powoduje zaburzenia struktury DNA, co sprzyja powstawaniu uszkodzeń nici kwasu nukleinowego oraz hamuje syntezę DNA i RNA. Etopozyd uniemożliwia rozpoczęcie procesu mitozy, czyli podziału komórki. Zahamowanie podziałów komórkowych oraz uszkodzenia DNA stają się sygnałem prowadzącym do śmierci komórki. Działanie etopozydu dotyczy szczególnie komórek szybko dzielących się, jakimi są komórki nowotworowe. Hamując podziały komórkowe etopozyd ogranicza wzrost i rozwój nowotworu. W Polsce etopozyd stosowany jest w leczeniu skojarzonym z innymi lekami przeciwnowotworowymi w chemioterapii: raka jądra oraz drobnokomórkowego raka płuc.
Ze stosowaniem leków hamujących podziały komórkowe, w tym etopozydu, wiąże się ryzyko wystąpienia działań niepożądanych dotyczących tkanek prawidłowych o częstych podziałach komórkowych (np. szpik kostny, tkanka nabłonkowa). Jednym z najczęściej występujących działań niepożądanych etopozydu, które ogranicza możliwość zwiększenia dawki, jest hamowanie czynności krwiotwórczej szpiku kostnego. Prowadzi to do wystąpienia leukopenii, niekiedy znacznie nasilonej i innych zaburzeń hematologicznych (np. małopłytkowość, niedokrwistość) oraz następczego zmniejszenia odporności. W okresie leczenia konieczna jest regularna kontrola hematologiczna, a wyniki badań mogą wymagać opóźnienia rozpoczęcia (lub kontynuowania) leczenia do czasu uzyskania poprawy parametrów hematologicznych. Do bardzo częstych działań niepożądanych etopozydu należą nudności i wymioty, z nieco mniejszą częstością występuje biegunka i/lub jadłowstręt. Działanie etopozydu na nabłonek wyścielający przewód pokarmowy często powoduje stany zapalne błon śluzowych przewodu pokarmowego. Innym częstym działaniem niepożądanym etopozydu jest jego działanie neurotoksyczne (tj. uszkadzające układ nerwowy), zwykle w postaci neuropatii obwodowej. U części pacjentów możliwe zapalenie nerwu wzrokowego oraz przemijająca ślepota korowa, rzadko zaburzenia czynności ośrodkowego układu nerwowego. Możliwe zmniejszenie ciśnienia tętniczego (ryzyko niedociśnienia tętniczego podczas zbyt szybkiego podania dożylnego), bardzo rzadko zaburzenia czynności serca (np. zaburzenia rytmu serca, zawał serca). Etopozyd, podobnie jak inne leki cytotoksyczne, jest przeciwwskazany w okresie ciąży, ponieważ może powodować uszkodzenie płodu. Zaburza płodność, może uszkadzać komórki rozrodcze, może powodować nieodwracalną bezpłodność. Etopozyd ma działanie mutagenne i może przyczyniać się do wystąpienia wtórnych nowotworów (ostrych białaczek). Ponadto, etopozyd może powodować wystąpienie ciężkich reakcji nadwrażliwości, w tym stanowiących bezpośrednie zagrożenie życia (np. niedociśnienie tętnicze, obrzęk naczynioruchowy, skurcz oskrzeli, reakcje anafilaktyczne, w tym wstrząs anafilaktyczny). Należy pamiętać, że wyżej wymienione działania niepożądane nie przedstawiają wszystkich znanych działań niepożądanych etopozydu. Przedstawiono działania niepożądane występujące najczęściej i/lub o dużym znaczeniu klinicznym.
Etopozyd podaje się dożylnie w postaci wlewu lub doustnie w postaci kapsułek. Lek wiąże się w około 95% z białkami osocza i ulega szybkiej dystrybucji do tkanek. Słabo przenika do płynu mózgowo-rdzeniowego. Wydalany głównie z moczem, w mniejszym stopniu z kałem. U chorych z zaburzeniami czynności nerek i wątroby konieczne może być zmniejszenie dawkowania a w przypadku ciężkich zaburzeń czynności nerek i/lub wątroby stosowanie leku jest przeciwwskazane.

Przeczytaj też artykuły

Preparaty na rynku polskim zawierające etopozyd

Etoposid-Ebewe (koncentrat do sporządzania roztworu do infuzji) Etopozyd Accord (koncentrat do sporządzania roztworu do infuzji)

Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta