medycyna praktyczna dla pacjentów
medycyna praktyczna dla pacjentów
Fenylefryna jest aminą sympatykomimetyczną, czyli wykazuje działanie pobudzające na układ adrenergiczny.
W organizmie człowieka występują pewne wyspecjalizowane struktury, mające zdolność rozpoznawania bodźców i reagowania na nie, zwane receptorami. Jednymi z takich receptorów są receptory adrenergiczne, pobudzane w warunkach fizjologicznych przez uwalnianą po aktywacji współczulnego układu nerwowego adrenalinę lub noradrenalinę. Dzieli się je na dwie główne klasy: alfa i beta, a te z kolei na podklasy. W efekcie wyróżniamy receptory: alfa1, alfa2, beta1, beta2 i beta3.
Receptory te występują w różnych tkankach, a ich pobudzenie wywołuje różne skutki fizjologiczne. I tak pobudzenie receptorów alfa 1, które występują w mięśniach gładkich naczyń krwionośnych, sercu, wątrobie, mięśniach gładkich układu moczowo-płciowego i jelit wywołuje reakcję organizmu, na którą składa się: skurcz naczyń krwionośnych i co za tym idzie, wzrost ciśnienia tętniczego, skurcz mięśni gładkich układu moczowo-płciowego, zwiększenie siły skurczu serca, nasilenie procesów glikogenolizy i glukoneogenezy, zwiększających stężenie glukozy we krwi oraz rozkurcz mięśni jelit. Pobudzenie receptorów alfa2, które występują w wyspach trzustki, płytkach krwi, mięśniach gładkich naczyń krwionośnych i zakończeniach nerwowych skutkuje zmniejszeniem wydzielania insuliny i co za tym idzie, zwiększeniem stężenia glukozy we krwi, zwiększeniem agregacji płytek krwi, skurczem mięśni gładkich naczyń krwionośnych i co za tym idzie, podwyższeniem ciśnienia tętniczego oraz zmniejszeniem uwalniania noradrenaliny w zakończeniach nerwowych. Z kolei pobudzenie receptorów beta1, które występują w sercu i nerkach, skutkuje nasileniem siły i częstości skurczów serca oraz szybkości przewodzenia w sercu, a ponadto nasileniem wydzielania reniny w nerkach i co za tym idzie, wzrostem ciśnienia tętniczego. Pobudzenie receptorów beta2, występujących w mięśniach gładkich oskrzeli, naczyń krwionośnych, przewodu pokarmowego i układu moczowo-płciowego, w mięśniach szkieletowych i w wątrobie skutkuje rozkurczem mięśni gładkich (i co, za tym idzie, m.in. rozkurczem oskrzeli oraz spadkiem ciśnienia tętniczego), nasileniem procesów glikogenolizy i glukoneogenezy zwiększających stężenie glukozy we krwi, zwiększeniem wychwytu jonów potasu. Pobudzenie zaś receptorów beta3, występujących w tkance tłuszczowej, powoduje nasilenie procesów lipolizy, czyli rozkładu tłuszczów.
Fenylefryna w niższych stężeniach selektywnie pobudza receptory alfa 1-adrenergiczne, jednak w większych stężeniach aktywuje również receptory beta. W dawkach leczniczych praktycznie nie wpływa na ośrodkowy układ nerwowy. Podana w kroplach do worka spojówkowego szybko wywołuje długotrwałe zwężenie naczyń krwionośnych i rozszerzenie źrenicy.
Fenylefryna wchodzi w skład doustnych preparatów złożonych, zwłaszcza w skojarzeniu z lekami przeciwhistaminowymi, przeciwkaszlowymi i przeciwbólowymi, podawanych w celu złagodzenia objawów alergicznego i naczynioruchowego nieżytu nosa, obrzęku trąbki słuchowej, zmniejszenia obrzęku błony śluzowej w stanach zapalnych oraz preparatów złożonych stosowanych w postaci kropli do nosa w nieżycie nosa. W okulistyce stosowana jest podczas zabiegów diagnostycznych i operacyjnych na oku jako środek poszerzający źrenicę i zwężający naczynia oraz w zapaleniu przedniego odcinka błony naczyniowej ze zrostami.
Leków obkurczających naczynia krwionośne nie powinno się stosować bez konsultacji z lekarzem dłużej niż przez kilka dni.
w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł
Pulmonolog – czym się zajmuje, jakie choroby leczy?
Gastrolog (gastroenterolog) - czym się zajmuje, jakie choroby leczy?
