Morfina (siarczan morfiny)

Morfina (nazwa pochodzi od Morfeusza, który w mitologii greckiej był bogiem marzeń sennych) należy do silnie działających leków przeciwbólowych z grupy opioidów, zwanych narkotycznymi lekami przeciwbólowymi. Jest alkaloidem opium, pochodną fenantrenu. Wykazuje działanie przeciwbólowe, odurzające, przeciwkaszlowe i przeciwbiegunkowe. Działa depresyjnie na ośrodkowy układ nerwowy. Hamuje czynność ośrodka oddechowego. Zwiększa napięcie mięśni gładkich (z wyjątkiem mięśni gładkich naczyń krwionośnych i macicy), opóźnia opróżnianie żołądka, zwiększa napięcie mięśni okrężnych jelit, co skutkuje zahamowaniem ich czynności i występowaniem zaparć, powoduje skurcz zwieracza Oddiego i zwiększenie ciśnienia w drogach żółciowych; silnie kurczy zwieracz pęcherza moczowego i mięśnie gładkie dróg moczowych. Może powodować uwalnianie histaminy z rozszerzeniem naczyń obwodowych lub bez niego. Wpływa na układ hormonalny; zwiększa stężenie prolaktyny, zmniejsza stężenie kortyzolu i testosteronu we krwi. Mechanizm działania morfiny polega na łączeniu się ze znajdującymi się w organizmie receptorami opioidowymi μ, znacznie słabiej także z receptorami k oraz d, co powoduje ich pobudzenie.
Morfina znajduje zastosowanie w leczeniu bólu w okresie okołooperacyjnym, zwalczaniu bólu pourazowego, nowotworowego, zawałowego. W leczeniu przewlekłych bólów nowotworowych morfina podawana doustnie jest podstawowym silnym analgetykiem opioidowym z wyboru; stosowana jest na III stopniu tzw. drabiny analgetycznej wg WHO. Stosowana również w przygotowaniu pacjenta przed zabiegami operacyjnymi.
Morfina może być podawana doustnie, podskórnie, domięśniowo, dożylnie, doodbytniczo, zewnątrzoponowo i podpajęczynówkowo. Po podaniu doustnym do krwi przenika 20–75% zastosowanej dawki (średnio ok. 30%). Początek działania po podaniu domięśniowym lub podskórnym występuje po 15 min, po wstrzyknięciu dożylnym – po 2–3 min, maksymalny efekt występuje po ok. 30 min. Po podaniu doustnym preparatu o natychmiastowym uwalnianiu działanie pojawia się po 30 min, natomiast po podaniu doustnym preparatu o kontrolowanym uwalnianiu – 1,5 h. Stężenie leku we krwi zmniejsza się o połowę co 1,5–4 h. Pokarm zwiększa wchłanianie morfiny do krwi. Metabolizm zachodzi w wątrobie. Wydalanie następuje przede wszystkim z moczem (głównie w postaci metabolitów), w niewielkiej części także z kałem. Niektóre metabolity są czynne farmakologicznie, jeden z nich może się kumulować w organizmie i wyzwalać objawy neurotoksyczne.
Morfina występuje w różnych postaciach przeznaczonych do podawania różnymi drogami. O zastosowaniu morfiny i jej dawkowaniu może zadecydować wyłącznie lekarz. Dawki mogą być bardzo różne, w zależności od drogi podania, stanu pacjenta i wcześniejszego stosowania opioidów. Powszechnie znany jest potencjał uzależniający morfiny; jej stosowanie może powodować rozwój tolerancji oraz uzależnienie psychiczne i fizyczne. Morfina może również silnie upośledzać sprawność psychomotoryczną, w związku z tym nie należy podczas jej stosowania prowadzić pojazdów ani obsługiwać urządzeń mechanicznych w ruchu.

Przeczytaj też artykuły

Preparaty na rynku polskim zawierające morfina (siarczan morfiny)

Morphini Sulfas WZF (roztwór do wstrzykiwań) Morphini Sulfas WZF 0,1% Spinal (roztwór do wstrzykiwań) MST Continus (tabletki powlekane o zmodyfikowanym uwalnianiu) Oramorph (krople doustne, roztwór) Oramorph (roztwór doustny) Sevredol (tabletki powlekane)

Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta