Penicylina fenoksymetylowa

Penicylina fenoksymetylowa (penicylina V) – jest antybiotykiem, solą penicyliny naturalnej. Penicyliny zaliczane są do antybiotyków β-laktamowych. Mechanizm działania tych antybiotyków polega na blokowaniu jednego z ostatnich etapów biosyntezy ściany komórkowej bakterii, tzw. transpeptydacji, czyli procesu zasieciowania pierwotnej struktury liniowej, dzięki któremu ściana komórkowa bakterii uzyskuje strukturę trwałą. Dzieje się to dzięki podobieństwu budowy antybiotyku i naturalnych substancji wykorzystywanych do budowy ściany komórkowej przez bakterie. Zahamowanie enzymu transpeptydazy, biorącego udział w tym procesie, skutkuje zahamowaniem budowy ściany komórkowej i następnie rozpadem komórki bakteryjnej. Ze względu na taki mechanizm działania antybiotyki β-laktamowe wykazują najsilniejsze działanie w fazie największego rozwoju bakterii i ich najintensywniejszego wzrostu. Penicylina fenoksymetylowa jest antybiotykiem bakteriobójczym, czyli powodującym zabicie komórki bakteryjnej.
Aby antybiotyk zadziałał skutecznie, musi osiągnąć w miejscu zakażenia stężenie niezbędne do zahamowania wzrostu lub zabicia drobnoustroju chorobotwórczego, a równocześnie stężenie to musi pozostawać bezpieczne dla ludzkich komórek. Jeśli oba te warunki zostają spełnione, mówimy, że dany mikroorganizm jest wrażliwy na antybiotyk, jeśli nie – mamy do czynienia z opornością na antybiotyk. Oporność na antybiotyk może być wrodzona lub nabyta w wyniku mutacji genetycznej bakterii i selekcji szczepów opornych czy poprzez przekazywanie genów oporności między komórkami bakteryjnymi (jest to tzw. transfer horyzontalny). Jednym z istotnych mechanizmów oporności bakterii na antybiotyki β-laktamowe jest rozkład i, co za tym idzie, unieczynnienie antybiotyku za pośrednictwem enzymów, zwanych β-laktamazami. Zjawisku temu można zapobiegać poprzez podawanie wraz z antybiotykiem substancji wykazujących zdolność hamowania tych enzymów. Substancje te nazywa się inhibitorami β-laktamaz. Zaliczają się do nich m.in. kwas klawulanowy i sulbaktam. Substancje te łączą się trwale ze strukturami enzymu rozkładającego antybiotyk i unieczynniają go, umożliwiając tym samym działanie antybiotyku. Penicylina fenoksymetylowa należy do penicylin wrażliwych na działanie β-laktamaz.
Działanie bakteriobójcze antybiotyków β-laktamowych zależy od czasu, w którym stężenie leku w miejscu zakażenia będzie utrzymywało się na odpowiednio wysokim poziomie.
Po zastosowaniu antybiotyków β-laktamowych u niektórych chorych mogą wystąpić reakcje alergiczne. Mogą one występować w postaci reakcji skórnych (takich jak wysypka, świąd, pokrzywka), rzadziej w postaci nasilonych zmian (np. obrzęków, pęcherzowego czy złuszczającego zapalenia skóry). Reakcje alergiczne mogą niekiedy obejmować cały organizm i prowadzić nawet do zagrażającego życiu wstrząsu anafilaktycznego. Poważne reakcje alergiczne występują częściej po podaniu dożylnym niż po podaniu doustnym. W przypadku wystąpienia reakcji alergicznych po przyjęciu antybiotyku należy szybko zwrócić się o poradę do lekarza, ponieważ może zachodzić konieczność zaprzestania stosowania tego antybiotyku i zamiany na inny oraz wdrożenia dodatkowego leczenia alergii. Alergia na jedną z penicylin wiąże się ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia reakcji alergicznej na inny lek z grupy β-laktamów. Co ważne, reakcje nadwrażliwości mogą pojawić się już podczas pierwszego zastosowania antybiotyku jak i w przypadku kolejnych podań.
Innym działaniem niepożądanym mogącym wystąpić po zastosowaniu antybiotyków β-laktamowych są dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego, takie jak nudności, utrata łaknienia, wymioty, wzdęcie, luźne stolce, biegunka, bóle brzucha. Są one zwykle łagodne i często ustępują w tracie leczenia lub po jego zakończeniu. Korzystne może być przyjmowanie preparatów przywracających prawidłowy skład flory bakteryjnej jelit.
Penicylina fenoksymetylowa stosowana jest w leczeniu zapalenia gardła i migdałków podniebiennych, płonicy, anginy, anginy Vincenta, ostrego zapalenia ucha środkowego, zapalenia zatok obocznych nosa, ropnego zapalenie błony śluzowej nosa i gardła, bakteryjnego zapalenia oskrzeli i płuc, odoskrzelowego zapalenia płuc, zakażeń skóry (róża, różyca, liszajec, czyraczność, ropnie, ropowica) oraz w zapobieganiu gorączce reumatycznej.
Fenoksymetylopenicylina jest odporna na działanie soku żołądkowego i dlatego może być podawana doustnie. Po podaniu doustnym szybko wchłania się z przewodu pokarmowego. Biologiczny okres półtrwania wynosi ok. 30–45 min. Wydalana jest głównie przez nerki w postaci niezmienionej.
Więcej szczegółowych informacji znajduje się w opisach preparatów.

Przeczytaj też artykuły

Preparaty na rynku polskim zawierające penicylina fenoksymetylowa

Ospen 750 (zawiesina doustna) Ospen 1000 (tabletki powlekane) Ospen 1500 (tabletki powlekane) Polcylin (granulat do sporządzania zawiesiny doustnej)

Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta