medycyna praktyczna dla pacjentów
medycyna praktyczna dla pacjentów
Heparyna jest lekiem przeciwzakrzepowym do podawania pozajelitowego. Z chemicznego punktu widzenia jest wielocukrem – glikozaminoglikanem, występującym w organizmie w ziarnistościach wydzielniczych komórek tucznych. W lecznictwie wykorzystuje sie heparynę otrzymywaną z błony śluzowej jelit wieprzowych.
Proces krzepnięcia krwi nazywany jest niekiedy kaskadą krzepnięcia, gdyż jest złożony i przebiega wieloma etapami, następującymi jeden po drugim. Po uszkodzeniu naczynia płytki krwi przylepiają do ściany naczynia w okolicy uszkodzenia, a następnie zlepiają między sobą, tworząc pierwotny czop hemostatyczny, który wstępnie hamuje wypływ krwi. Jest on jednak nietrwały i musi ulec wzmocnieniu. W tym celu płytki krwi stymulują lokalną produkcję fibryny (włóknika), który tworzy rozbudowane sieci wzmacniające czop płytkowy. W wyniku tych procesów powstaje skrzep płytkowo-włóknikowy.
Ciekawym zjawiskiem jest mechanizm tworzenia fibryny. Włókna fibryny mają dużą zdolność tworzenia sieci, nie mogą więc znajdować się w naczyniach krwionośnych w gotowej postaci, gdyż zatkałyby te naczynia. Dlatego we krwi znajduje się prekursor fibryny – nieczynne białko zwane fibrynogenem, które w razie potrzeby zostaje przekształcone do fibryny. W procesie tej aktywacji bierze udział kilkanaście białek, tzw. czynników krzepnięcia. Mogą to być białka znajdujące się w osoczu krwi lub zawarte w błonach komórek (tzw. czynnik tkankowy). Czynniki krzepnięcia oznaczane są cyframi rzymskimi i tak, na przykład czynnik I to fibrynogen. Niektóre czynniki krzepnięcia (tzw. zespół protrombiny, czyli czynniki II, VII, IX i X) wytwarzane są w wątrobie, a w procesie tym niezbędny jest udział witaminy K.
Czynniki krzepnięcia podlegają procesom hamowania, np. przez antytrombinę – polipeptyd wytwarzany w wątrobie, który działa hamująco na zaktywowane czynniki krzepnięcia, w tym trombinę (czynnik II) oraz czynniki Xa i IXa. Heparyna wykazuje działanie przeciwkrzepliwe m.in. poprzez katalizowanie reakcji trombina-antytrombina, którą przyspiesza co najmniej 1000-krotnie.
Heparyna nie wykazuje działania fibrynolitycznego, czyli nie rozpuszcza istniejącego skrzepu. Lek nie wchłania się z przewodu pokarmowego, dlatego podaje się go podskórnie lub dożylnie, niekiedy miejscowo. Po podaniu dożylnym działanie heparyny pojawia się po kilkunastu sekundach, a maksymalne działanie przeciwzakrzepowe występuje po 10 minutach. Po podaniu podskórnym maksymalne działanie przeciwzakrzepowe występuje po 2–4 godzinach. Metabolizowana przez wątrobę, wydalana w postaci nieczynnej przez nerki.
Wskazaniami do stosowania heparyny są: profilaktyka zakrzepowego zapalenia żył głębokich i zaburzeń zakrzepowo-zatorowych u pacjentów z czynnikami ryzyka wystąpienia tych zaburzeń, leczenie zakrzepowego zapalenia żył głębokich, zatoru tętnicy płucnej, niestabilnej dławicy piersiowej, ostrych obwodowych zatorów tętniczych, zabiegi w krążeniu pozaustrojowym i zabiegi hemodializy, diagnozowanie i leczenie ostrych i przewlekłych koagulopatii ze zużycia czynników krzepnięcia np. zespół wykrzepiania wewnątrznaczyniowego.
w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł
Pulmonolog – czym się zajmuje, jakie choroby leczy?
Gastrolog (gastroenterolog) - czym się zajmuje, jakie choroby leczy?
