medycyna praktyczna dla pacjentów
medycyna praktyczna dla pacjentów
Nitrogliceryna jest organicznym nitratem, czyli estrem alkoholu wielowodorotlenowego (gliceryny) i kwasu azotowego. Lek rozszerza naczynia krwionośne, zarówno tętnice, jak i żyły, jednak silniej działa na układ żylny.
Dławica piersiowa jest wyrazem niedostatecznego dostarczania tlenu w stosunku do zapotrzebowania mięśnia sercowego na tlen; jest wynikiem niedokrwienia mięśnia sercowego. Dławica piersiowa charakteryzuje się przede wszystkim bólem w klatce piersiowej, wywołanym zwykle wysiłkiem fizycznym. Bóle mogą wystąpić również w sytuacjach stresowych, przy zmianie pogody lub przy nagłej zmianie temperatury otoczenia. Celem stosowania leków jest poprawa stosunku zapotrzebowania mięśnia sercowego na tlen do jego dostarczania. Leki stosowane w dławicy piersiowej zwiększają dostawę tlenu poprzez rozszerzanie naczyń wieńcowych lub zmniejszają zapotrzebowanie na tlen przez zmniejszanie pracy serca.
Nitrogliceryna zmniejsza zapotrzebowanie serca na tlen poprzez zmniejszanie tzw. obciążenia wstępnego i następczego. Obciążenie wstępne (ciśnienie późnorozkurczowe) to siła z jaką ściana komory jest rozciągana przez krew pod koniec fazy rozkurczu, a następcze to opór, który musi pokonać komora serca w czasie wyrzutu krwi. Im większe są te obciążenia, tym więcej tlenu zużywa serce.
Nitrogliceryna uwalnia tlenek azotu, który rozszerza naczynia krwionośne. Rozszerza naczynia wieńcowe i dzięki temu zwiększa napływ krwi do mięśnia sercowego. Rozszerzanie naczyń żylnych zmniejsza powrót krwi żylnej do serca, przez co zmniejsza późnorozkurczowe ciśnienie lewej komory – obciążenie wstępne. Rozszerzenie tętniczek zmniejsza ogólny opór naczyniowy i ciśnienie tętnicze – zmniejszenie obciążenia następczego.
Nitrogliceryna jest obecnie stosowana w kilku postaciach farmaceutycznych, mianowicie w postaci: tabletek (w połączeniu z innym organicznym azotanem), tabletek o przedłużonym uwalnianiu, maści, aerozolu, przezskórnego systemu terapeutycznego (plastrów) oraz w postaci roztworu do wlewu dożylnego. Lek w postaci aerozolu stosuje się w leczeniu ostrych napadów dławicy piersiowej, w zapobieganiu napadom dławicy piersiowej przed wysiłkiem fizycznym oraz w leczeniu wspomagającym ostrej niewydolności lewej komory serca. Maść stosuje się w zapobieganiu bólom dławicowym, podobnie tabletki o przedłużonym uwalnianiu, czy plastry. Nitrogliceryna w postaci roztworu do wlewu dożylnego jest wskazana w niestabilnej dławicy piersiowej, zawale mięśnia sercowego, obrzęku płuc w przebiegu ostrej niewydolności lewej komory serca, przełomie nadciśnieniowym przebiegającym z niewydolnością krążenia oraz w kontrolowanym obniżaniu ciśnienia tętniczego podczas zabiegów operacyjnych. Tabletki zawierające nitroglicerynę w połączeniu z innym organicznym azotanem stosuje się w chorobie niedokrwiennej serca.
Nitrogliceryna podana podjęzykowo w aerozolu działa po ok. 1 min, a działanie utrzymuje się do ok. 2 h. Po podaniu w postaci maści lub plastra wchłania się przez skórę, działanie pojawia się po kilku minutach, w przypadku plastra utrzymuje się ono przez zalecany okres przytwierdzenia plastra do skóry. Po podaniu dożylnym działanie leku rozpoczyna się 1–2 min po rozpoczęciu wlewu, obniżenie ciśnienia tętniczego utrzymuje się do chwili zakończenia wlewu, efekt przeciwniedokrwienny zaś trwa dłużej w zależności od indywidualnej reakcji chorego. Postaci o przedłużonym działaniu do podawania doustnego rozpoczynają działanie po ok. 10 min i utrzymuje się ono do ok. 10 h.
Na początku leczenia mogą wystąpić bóle głowy spowodowane rozszerzeniem naczyń, ustępujące zwykle po kilku dniach. Niekiedy występują: zaczerwienienie skóry, zawroty głowy, nudności i wymioty, odczyny alergiczne, spadek ciśnienia tętniczego, osłabienie, omdlenia, niepokój, nadmierna potliwość. Podanie w postaci aerozolu może spowodować uczucie krótkotrwałego pieczenia w jamie ustnej. Sporadycznie może wystąpić nasilenie objawów dławicy piersiowej. Jest to paradoksalna reakcja organizmu na azotany. Zwłaszcza w początkowym okresie leczenia, może wystąpić upośledzenie sprawności i szybkości reakcji, np. w trakcie prowadzenia pojazdów mechanicznych lub obsługi urządzeń mechanicznych. Leku w postaci aerozolu nie wolno wdychać, gdyż u osób wrażliwych może to powodować skurcz oskrzeli.
Niektóre leki mogą nasilać działanie nitrogliceryny, powodując nadmierne obniżenie ciśnienia. Interakcje z innymi lekami mogą przynosić ze sobą różne niepożądane skutki, dlatego należy poinformować lekarza o wszystkich lekach stosowanych obecnie lub ostatnio.
Nitrogliceryna jest intensywnie rozkładana przez sok żołądkowy, dawka wchłonięta zaś w znacznym stopniu ulega metabolizmowi w wątrobie, a w dalszej kolejności również w czerwonych krwinkach, tkankach naczyniowych. Podanie na błonę śluzową jamy ustnej ogranicza ryzyko rozkładu w kwaśnym pH żołądka.
w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł
Pulmonolog – czym się zajmuje, jakie choroby leczy?
Gastrolog (gastroenterolog) - czym się zajmuje, jakie choroby leczy?
