Etambutol

Etambutol to lek syntetyczny o działaniu bakteriostatycznym na wewnątrzkomórkowe i pozakomórkowe, szybko dzielące się prątki. Działanie bakteriostatyczne polega na tym, że lek nie zabija komórki bakteryjnej, ale hamuje jej namnażanie. Etambutol działa na prątki wywołujące gruźlicę u ludzi i u zwierząt oraz niektóre prątki atypowe, będące przyczyną mykobakterioz, np. Mycobacterium kansasii. Nie działa na inne bakterie. Prątki są to bakterie o kształcie prostych lub lekko zakrzywionych pałeczek, otoczone ścianą komórkową o znacznej zawartości lipidów, co sprawia, że wykazują one znaczną odporność na takie czynniki środowiskowe, jak: wysuszenie, podwyższona i niska temperatura, wysokie i niskie pH. W zaschniętej plwocinie prątki mogą przeżyć do 3 miesięcy. Mechanizm działania etambutolu polega na zahamowaniu enzymu – transferazy arabinozylowej, biorącej udział w biosyntezie ściany komórkowej, co powoduje hamowanie namnażania prątków. Wpływając destruktywnie na ścianę komórkową prątków, etambutol czyni ją przepuszczalną dla wielu inhibitorów, w tym również dla innych leków przeciwprątkowych.
Aby antybiotyk zadziałał skutecznie, musi osiągnąć w miejscu zakażenia stężenie niezbędne do zahamowania wzrostu lub zabicia drobnoustroju chorobotwórczego, a równocześnie stężenie to musi pozostawać bezpieczne dla ludzkich komórek. Jeśli oba te warunki zostają spełnione, mówimy, że dany mikroorganizm jest wrażliwy na antybiotyk, jeśli nie – mamy do czynienia z opornością na antybiotyk. Oporność na antybiotyk może być wrodzona lub nabyta w wyniku mutacji genetycznej bakterii i selekcji szczepów opornych czy poprzez przekazywanie genów oporności między komórkami bakteryjnymi (jest to tzw. transfer horyzontalny). Oporność bakterii na etambutol in vitro, czyli w warunkach laboratoryjnych, narasta w sposób skokowy i może być efektem jednostopniowej mutacji. Pierwotna oporność na lek występuje u około 1% pacjentów. Nie wykazano oporności krzyżowej etambutolu i innych leków tuberkulostatycznych, czyli rozwinięcie się oporności na etambutol nie oznacza automatycznego rozwinięcia się oporności na drugi ze stosowanych leków przeciwgruźliczych i odwrotnie.
Wskazaniami do stosowania etambutolu jest gruźlica płuc i opłucnej (zakażenia pierwotne i wtórne) oraz gruźlica pozapłucna (gruźlica kości i stawów, układu moczowo-płciowego, zwojów nerwowych, opon mózgowo-rdzeniowych). Lek może być stosowany tylko w leczeniu gruźlicy wywołanej przez drobnoustroje wrażliwe na etambutol.
Etambutol szybko i w znacznym stopniu (ok. 80%) wchłania się z przewodu pokarmowego. Po podaniu doustnym pojedynczej dawki po 2-4 h osiąga maksymalne stężenie w surowicy. Lek w 20-30% wiąże się z białkami osocza. Metabolizowany jest w wątrobie do pochodnych kwasu dikarboksylowego. Biologiczny okres półtrwania w surowicy wynosi 3–4 h, zaś w razie niewydolności nerek wydłuża się do 8 h. W ciągu 24 h od podania ponad 50% dawki leku wydalane jest z moczem w postaci niezmienionej, zaś 8-15% w postaci nieczynnych metabolitów. Około 20–22% początkowej dawki wydalane jest z kałem w postaci niezmienionej. Etambutol przenika przez barierę łożyska. We krwi płodu osiąga stężenie wynoszące około 30% stężenia leku we krwi matki. Przenika również do mleka kobiet karmiących piersią. W stanie zapalnym opon mózgowo-rdzeniowych stężenia występujące w płynie mózgowo-rdzeniowym wynoszą 10–50% stężenia leku w surowicy.

Więcej informacji – patrz: opisy preparatów

Przeczytaj też artykuły

Preparaty na rynku polskim zawierające etambutol

Ethambutol Teva (kapsułki)

Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta