Epoetyna alfa (opis profesjonalny)

Działanie - Epoetyna alfa

Mechanizm działania
Hormon glikoproteinowy produkowany przez komórki aparatu przykłębuszkowego nerek o masie cząsteczkowej 32–40 tys. Da. W praktyce klinicznej stosowane są dwa rodzaje ludzkiej rekombinowanej erytropoetyny uzyskiwane metodami inżynierii genetycznej – epoetyna α i β, które mają taką samą sekwencję aminokwasów, ale różnią się glikozylacją. Erytropoetyna pobudza różnicowanie i podziały komórek CFU-E (colony forming unit – komórka tworząca kolonie) w kierunku linii erytropoetycznej, stymulując w ten sposób szpik kostny do wytwarzania krwinek czerwonych. Zwiększa liczbę erytrocytów, stężenie hemoglobiny i liczbę retikulocytów. Nie wpływa na powstawanie krwinek białych, nie działa cytotoksycznie na szpik kostny.

Farmakokinetyka
t1/2 erytropoetyny po podaniu i.v. wynosi 4–12 h, u chorych z niewydolnością nerek może być on dłuższy. Po podaniu s.c. dostępność biologiczna wynosi 23–42% uzyskiwanej po podaniu i.v., znacznie mniejsze jest stężenie maks., tmax wynosi 12–18 h, t1/2 13–28 h. Erytropoetyna jest wydalana z moczem.

Wskazania do stosowania - Epoetyna alfa

Epoetyna α i β.

Leczenie niedokrwistości
Niedokrwistość towarzysząca przewlekłej niewydolności nerek u osób (dorosłych i dzieci) dializowanych oraz w okresie, gdy dializa nie jest jeszcze konieczna.
Leczenie objawowej niedokrwistości u dorosłych chorych na nowotwory poddawanych chemioterapii, z wyjątkiem nowotworów złośliwych pochodzenia szpikowego.
Leczenie niedokrwistości u dorosłych chorych na szpiczaka plazmocytowego (szpiczaka mnogiego), chłoniaki nieziarnicze o małym stopniu złośliwości, u których występuje względny niedobór erytropoetyny i którzy poddawani są leczeniu przeciwnowotworowemu (epoetyna α).
Niedokrwistość towarzysząca leczeniu zakażenia HIV za pomocą zydowudyny (epoetyna α), u których stężenie endogennej erytropoetyny nie przekracza 500 j.m./l.

Zwiększenie liczby krwinek czerwonych u osób przygotowywanych do zabiegu chirurgicznego z zastosowaniem autotransfuzji
Zwiększenie liczby krwinek czerwonych u osób przygotowywanych do zabiegu operacyjnego z zastosowaniem autotransfuzji; leczenie wskazane u pacjentów z umiarkowaną niedokrwistością bez niedoboru żelaza, jeśli nie ma możliwości przechowania wystarczającej ilości krwi własnej, przewidziany zaś planowy zabieg operacyjny wymaga przetoczenia znacznych jej objętości.

Zmniejszenie ryzyka konieczności przeprowadzenia przetoczenia alogenicznego
Zmniejszenie ryzyka konieczności przeprowadzenia przetoczenia alogenicznego przed poważnymi zabiegami u osób z umiarkowaną niedokrwistością bez niedoboru żelaza.

Zapobieganie niedokrwistości wcześniaków
Zapobieganie niedokrwistości wcześniaków u dzieci z masą urodzeniową 750–1500 g, urodzonych przed 34. tyg. ciąży (epoetyna β).

Inne
Epoetynę stosuje się również u osób po przeszczepieniu nerki, w chorobach przebiegających z nieadekwatnym wydzielaniem erytropoetyny, takich jak długotrwałe procesy zapalne, niedokrwistość sierpowatokrwinkowa, zespoły mielodysplastyczne, hipoplazja szpiku wywołana zakażeniami wirusowymi (wskazania niezarejestrowane w Polsce).

Przeciwwskazania stosowania - Epoetyna alfa

Niepoddające się leczeniu nadciśnienie tętnicze, nadwrażliwość na którykolwiek składnik preparatu. W przygotowaniu do zabiegu operacyjnego nie stosować u osób z przebytym w poprzedzającym miesiącu zawałem serca lub udarem mózgu, niestabilną dławicą piersiową, ciężkimi chorobami naczyń, chorobą zakrzepowo-zatorową w wywiadzie oraz osób, u których nie można zastosować profilaktyki przeciwzakrzepowej.

Stany wymagające zchowania szczególnej ostrożności
Ostrożnie w opornej na leczenie niedokrwistości z nadmiarem komórek blastycznych w fazie transformacji, padaczce, zwiększonej liczbie płytek krwi, a także w przewlekłej niewydolności wątroby.

Stężenie żelaza, kwasu foliowego, wit. B12, glinu, potasu
Przed rozpoczęciem leczenia i w jego trakcie należy oznaczać stężenie żelaza. Przed podaniem należy wykluczyć niedobór kwasu foliowego i wit. B12, ponieważ może on zmniejszyć skuteczność leczenia. Znaczne obciążenie glinem u osób z niewydolnością nerek również może zmniejszyć skuteczność leczenia. Podczas leczenia należy kontrolować stężenie potasu we krwi.

Zaburzenia czynności nerek
Wskazania do podania erytropoetyny należy określać indywidualnie u chorych z zaburzeniami czynności nerek, niepoddawanych dializie, ze stwardnieniem naczyń nerkowych, ponieważ zastosowanie erytropoetyny może nasilić niewydolność nerek. U pacjentów z przewlekłymi zaburzeniami czynności nerek, u chorych przygotowywanych do zabiegu operacyjnego poddawanych autotransfuzji lub u wcześniaków może dojść do zwiększenia liczby płytek krwi; należy okresowo kontrolować ich liczbę. Konieczne może być zastosowanie większych dawek heparyny podczas hemodializy.

Zakrzep  przetoki
U pacjentów narażonych na zakrzep przetoki należy rozważyć wczesną kontrolę przetoki i profilaktykę zakrzepów, np. za pomocą kwasu acetylosalicylowego.

Doraźne leczenie znacznej niedokrwistości
Ponieważ erytropoetyna nie może zastąpić przetoczenia krwi, nie należy jej stosować u chorych wymagających doraźnego leczenia znacznej niedokrwistości.

Nowotwory
U chorych na nowotwory należy regularnie kontrolować liczbę płytek krwi i stężenie hemoglobiny. Epoetyny mogą stymulować wzrost komórek różnych nowotworów.

Aplazja czerwonokrwinkowa
Stwierdzono przypadki wybiórczej aplazji czerwonokrwinkowej po zastosowaniu preparatów epoetyny, wywołanej przeciwciałami neutralizującymi skierowanymi przeciwko erytropoetynie; zdecydowana większość z nich związana była z podskórnym stosowaniem dostępnego w Polsce preparatu epoetyny α; w związku z tym stosowanie preparatu epoetyny α s.c. u osób z przewlekłą niewydolnością nerek jest przeciwwskazane. Stosowanie preparatów epoetyny u osób, u których wystąpiła wybiórcza aplazja czerwonokrwinkowa, jest przeciwwskazane.

Nagły brak odpowiedzi na leczenie
W przypadku nagłego braku skuteczności leczenia epoetyną należy wykluczyć typowe przyczyny braku odpowiedzi na leczenie, przeprowadzić odpowiednią diagnostykę i rozpocząć właściwe leczenie.

Reakcje skórne
Jeśli w odpowiedzi na leczenie epoetyną wystąpiły ciężkie niepożądane reakcje skórne, takie jak zespół Stevensa i Johnsona lub toksyczna nekroliza naskórka, nie należy nigdy więcej stosować preparatów epoetyny u takiego pacjenta. Pacjenta należy poinformować o objawach wystąpienia ciężkich niepożądanych reakcji skórnych oraz o konieczności natychmiastowego poinformowania lekarza o ich pojawieniu się i przerwania leczenia epoetyną.

Kontrola przebiegu leczenia
Podczas leczenia należy kontrolować ciśnienie tętnicze oraz stężenie potasu i fosforanów; wskazana może być suplementacja żelazem, w zależności od wysycenia transferyny.

Osoby zdrowe
Zastosowanie epoetyny u zdrowych osób może spowodować nadmierne zwiększenie hematokrytu i powikłania ze strony układu krążenia.

Dodatkowe składniki preparatu
Preparat NeoRecormon zawiera fenyloalaninę – należy o tym poinformować osoby z ciężką postacią fenyloketonurii.

Interakcje - Epoetyna alfa

Preparaty żelaza
Preparaty żelaza mogą zwiększać skuteczność działania erytropoetyny.

Cyklosporyna A
Podczas równoczesnego stosowania erytropoetyny i cyklosporyny A należy kontrolować odsetek hematokrytu i w razie potrzeby zwiększać dawkę cyklosporyny.

Etopozyd, cisplatyna, cyklofosfamid, fluorouracyl
U zwierząt epoetyna β nie nasila działania mielotoksycznego etopozydu, cisplatyny, cyklofosfamidu i fluorouacylu.

Czynniki pobudzające wzrost kolonii granulocytów
Nie stwierdzono interakcji między erytropoetyną a czynnikiem pobudzającym wzrost kolonii granulocytów (G-CSF) lub czynnikiem pobudzającym wzrost kolonii granulocytów i makrofagów (GM-CSF).

Działania niepożądane - Epoetyna alfa

Wystąpienie bądź nasilenie nadciśnienia tętniczego, bóle głowy, rzadko reakcje skórne (wysypka, świąd, pokrzywka, odczyn w miejscu podania), zwiększona krzepliwość krwi, zmniejszenie stężenia ferrytyny we krwi (wskazane może być podawanie preparatów żelaza).

Bardzo rzadko pojawienie się przeciwciał przeciw erytropoetynie, wybiórcza aplazja czerwonokrwinkowa, reakcje rzekomoanafilaktyczne, przemijające objawy grypopodobne (gorączka, dreszcze, bóle głowy, bóle kończyn, złe samopoczucie, bóle kości), przemijające zwiększenie stężenia jonów potasu i fosforanów we krwi. U osób z niedokrwistością w przebiegu przewlekłej niewydolności nerek zakrzepy w przetoce.

Odnotowano również występowanie ciężkich reakcji skórnych, takich jak zespół Stevensa i Johnsona, toksyczna nekroliza naskórka, a także pęcherze i złuszczanie, przy czym niektóre z nich zakończone zgonem pacjenta. Nie jest możliwe dokładne wyliczenie częstości występowania tych reakcji, ale są one bardzo rzadkie. Uważa się, że są to działania niepożądane, które dotyczą całej klasy epoetyn, jednak w przypadku epoetyn długodziałających ich przebieg jest cięższy. Odnotowano również przypadki, gdy ciężkie reakcje skórne ustępowały po odstawieniu epoetyny długodziałającej i ponownie pojawiały się po powtórnym jej włączeniu do terapii. U niektórych chorych może wystąpić przełom nadciśnieniowy.

Ciąża i laktacja - Epoetyna alfa

Kategoria C. Brak odpowiednich badań obejmujących kobiety w ciąży i karmiące piersią, jednak wydaje się, że ryzyko związane ze stosowaniem leku jest niewielkie.

Dawkowanie - Epoetyna alfa

Erytropoetynę podaje się we wstrzyknięciach s.c. lub i.v.; dawki należy ustalać indywidualnie w zależności od rodzaju choroby, stanu chorego oraz aktualnego odsetka hematokrytu i stężenia hemoglobiny; szczegółowe informacje dotyczące dawkowania i jego modyfikacji – patrz: zarejestrowane materiały producenta.

Epoetyna α.

Niedokrwistość towarzysząca przewlekłej niewydolności nerek. W fazie wyrównywania stężenia hemoglobiny i wartości hematokrytu 50 j.m./kg mc. 3 ×/tydz. i.v., dawkę można modyfikować co 4 tyg. o 25 j.m./kg mc.; celem leczenia jest zwiększenie stężenia hemoglobiny do 10–12 g/100 ml u dorosłych i 9,5–11 g/100 ml u dzieci; w leczeniu podtrzymującym dawkę należy dostosować indywidualnie, zwykle wynosi ona 75–300 j.m./kg mc./tydz. u osób poddawanych hemodializie (u dzieci do 10–30 kg mc. dawka może być większa – do 450 j.m./kg mc./tydz.), i 50–100 j.m./kg mc./tydz. u osób, u których dializa nie jest jeszcze konieczna. Dawka maks. 600 mg/kg mc./tydz. U osób niepoddawanych jeszcze dializie lub poddawanych dializie otrzewnowej można stosować s.c., jeżeli nie ma stałego dostępu do żyły. U osób poddawanych dializie otrzewnowej początkowo 50 j.m./kg mc. 2 ×/tydz., w leczeniu podtrzymującym zwykle 25–50 j.m./kg mc. 2 ×/tydz.

Zapobieganie i leczenie niedokrwistości u dorosłych chorych na nowotwory. 150 j.m./kg mc. 3 ×/tydz. s.c. lub 450 j.m./kg mc./tydz. s.c., w razie potrzeby po 4 tyg. dawkę można podwoić; jeżeli po 4 tyg. stężenie hemoglobiny zwiększyło się o mniej niż 1 g/100 ml, a liczba retykulocytów zwiększyła się o mniej niż 40 000 komórek/µl, należy zwiększyć dawkę epoetyny α do 300 j.m./kg mc. 3 ×/tydz.; jeżeli stężenie hemoglobiny po 8 tyg. zwiększy się o <1 g/100 ml, należy zaprzestać podawania leku; leczenie kontynuuje się przez 4 tyg. po zakończeniu chemioterapii. Jeżeli stężenie hemoglobiny podczas leczenia przekroczy 13 g/100 ml, należy przerwać leczenie i wdrożyć je ponownie po zmniejszeniu jego wartości <12 g/100 ml, stosując dawkę mniejszą od podawanej wcześniej o 25%. Jeżeli stężenie hemoglobiny zwiększa się o >2 g/100 ml w ciągu miesiąca, dawkę należy zmniejszyć o 25–50%.

Zwiększenie liczby krwinek czerwonych u osób przygotowywanych do zabiegu operacyjnego z zastosowaniem autotransfuzji. 600 j.m./kg mc. 2 ×/tydz. przez 3 tyg. i.v. U chorych przygotowywanych do dużego zabiegu ortopedycznego 600 j.m./kg mc. 1 ×/tydz., przez 3 kolejne tyg. przed zabiegiem oraz w dniu zabiegu lub w razie potrzeby lek można stosować w dawce 300 j.m./kg mc./d przez 10 dni przed zabiegiem, w dniu zabiegu i 4 dni po nim. Jeżeli stężenie hemoglobiny podczas leczenia będzie >15 g/100 ml, należy przerwać leczenie.

Niedokrwistość towarzysząca leczeniu zakażenia HIV zydowudyną. Przed rozpoczęciem leczenia zaleca się oznaczenie aktywności endogennej erytropoetyny w surowicy. 100 j.m./kg mc. i.v. lub s.c. 3 ×/tydz. przez 8 tyg.; w razie potrzeby dawkę można zwiększyć co 4 tyg. o 50–100 j.m./kg mc. 3 ×/tydz.; celem leczenia jest zwiększenie hematokrytu do 30–35%; jeżeli leczenie dawką 900 mg/kg mc./tydz. jest nieskuteczne, należy zaprzestać dalszego leczenia. W leczeniu podtrzymującym dawkę ustala się indywidualnie w zależności od wartości hematokrytu.

Epoetyna β.

Niedokrwistość towarzysząca przewlekłej niewydolności nerek. W fazie wyrównywania stężenia hemoglobiny i hematokrytu 20 j.m./kg mc. 3 ×/tydz. s.c., dawkę można modyfikować co 4 tyg. o 20 j.m./kg mc.; przy podawaniu i.v. 40 j.m./kg mc. 3 ×/tydz. po 4 tyg. dawkę można zwiększyć do 80 j.m./kg mc. 3 ×/tydz., a następnie o 20 j.m./kg mc. co 1 mies.; dawka maks. i.v. oraz s.c. wynosi 720 j.m./kg mc./tydz.; dawkę tygodniową można podawać również w odpowiednich daw. podz. 1 ×/d; w leczeniu podtrzymującym w celu utrzymania stężenia hemoglobiny na poziomie 10–12 g/dl początkowo należy zmniejszyć dawkę do 50% dawki wcześniej stosowanej, następnie w odstępach 1–2 tyg. ustala się indywidualnie dawkę (zwykle 30–100 j.m./kg mc. 3 ×/tydz.). W przypadku dawkowania s.c. dawkę tygodniową można podać w jednym wstrzyknięciu 1 ×/tydz. lub w 3–7 daw. podz./tydz. U pacjentów, u których uzyskano stabilną wartość hematokrytu podczas dawkowania 1 ×/tydz., możliwe jest podawanie w jednym wstrzyknięciu co 2 tyg.

Zapobieganie i leczenie niedokrwistości u dorosłych chorych na nowotwory. 450 j.m./kg mc./tydz.; dawkę tygodniową można podać w postaci 1 wstrzyknięcia s.c. lub w 3–7 daw. podz., w razie potrzeby po 4 tyg. można dawkę podwoić; leczenie kontynuuje się do 4 tyg. po zakończeniu chemioterapii. Dawka nie powinna przekraczać 900 j.m./kg mc./tydz. Po uzyskaniu docelowego stężenia hemoglobiny dawkę należy zmniejszyć o 25–50%, tak aby utrzymywało się ono na tym samym poziomie; w razie potrzeby dawkę można dodatkowo zmniejszyć. Stężenie hemoglobiny powinno mieścić się w zakresie 10–12 g/100 ml. Jeżeli stężenie hemoglobiny zwiększa się o >2 g/100 ml w ciągu miesiąca lub stężenie hemoglobiny przekracza 12 g/100 ml, dawkę należy zmniejszyć o 25–50%. Jeżeli stężenie hemoglobiny nie zwiększa się o co najmniej 1 g/100 ml po 4 tyg., należy utrzymać dotychczasową dawkę, po następnych 4 tyg. należy podwoić dawkę, a po 8 tyg. leczenia w przypadku braku zadowalającej reakcji przerwać stosowanie leku.

Zapobieganie niedokrwistości wcześniaków. S.c. 250 j.m./kg mc. 3 ×/tydz. przez 6 tyg.; leczenie rozpocząć najszybciej, jak to możliwe, najlepiej w 3. dobie życia. Korzyść z leczenia u wcześniaków, którym przetaczano krew, będzie prawdopodobnie mniejsza niż u wcześniaków, którym krwi nie przetaczano.

Zwiększenie liczby krwinek czerwonych u osób przygotowywanych do zabiegu operacyjnego z zastosowaniem autotransfuzji. Lek stosuje się i.v. lub s.c. 2 ×/tydz. przez 4 tyg.; dawkę należy ustalić indywidualnie w zależności od ilości krwi niezbędnej do autotransfuzji oraz wewnętrznej rezerwy erytrocytów; podczas stosowania epoetyny hematokryt nie powinien przekraczać 48%; maks. dawka podawana i.v. wynosi 1600 j.m./kg mc./tydz., s.c. 1200 j.m./kg mc./tydz.

Uwagi dla Epoetyna alfa

Preparat Eprex zawiera epoetynę α, preparat NeoRecormon – epoetynę β.

Warunki przechowywania
Przechowywać w temp. 2–8°C.

Preparaty na rynku polskim zawierające epoetyna alfa

Binocrit (roztwór do wstrzykiwań)
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta