Ibuprofen zaliczany jest do grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ). Pod względem chemicznym jest pochodną kwasu propionowego. Jest pierwszym NLPZ z grupy pochodnych kwasu propionowego, inne opracowane później to np. ketoprofen czy naproksen. Ibuprofen został wprowadzony do leczenia w latach 60-tych XX wieku przez brytyjską firmę farmakologiczną Boots, która odkryła jego skuteczność i opracowała metodę syntezy. Ibuprofen jest dziś powszechnie stosowanym lekiem, na rynku w Polsce dostępnych jest kilkadziesiąt preparatów zawierających go w swoim składzie (zarówno preparaty proste jak i złożone).
Ibuprofen wykazuje działania charakterystyczne dla grupy NLPZ tj. działanie przeciwzapalne, przeciwbólowe, przeciwgorączkowe oraz hamujące agregację płytek krwi. Podstawą mechanizmu działania NLPZ, w tym ibuprofenu, jest hamowanie aktywności cyklooksygenazy, enzymu biorącego udział w syntezie prostaglandyn z lipidów błon komórkowych. Istnieją przynajmniej 2 izoformy tego enzymu COX-1 i COX-2. Pierwsza z nich (COX-1) jest enzymem aktywnym w warunkach fizjologicznych w wielu tkankach, w tym w płytkach krwi, nerkach, naczyniach krwionośnych i żołądku. Druga izoforma (COX-2) jest enzymem, którego aktywność gwałtownie rośnie w tkankach objętych procesem zapalnym. NLPZ różnią się między sobą specyficznością działania wobec tych dwóch izoform cyklooksygenazy. Klasyczne NLPZ, w tym ibuprofen, wykazują aktywność wobec obu izoform, zarówno COX-1 jak i COX-2.
Wiadomo, że prostaglandyny prozapalne odgrywają znaczącą rolę w rozwoju objawów stanu zapalnego. Zahamowanie aktywności COX-2, a co za tym idzie zwiększonej syntezy prostaglandyn, leży u podstaw przeciwbólowego i przeciwzapalnego działania ibuprofenu. Natomiast hamowanie COX-1 w płytkach krwi, prowadzące do zahamowania syntezy tromboksanu, jest podstawą przeciwagregacyjnego mechanizmu działania tego leku. Działanie przeciwagregacyjne ibuprofenu jest jednak słabsze i krótsze niż kwasu acetylosalicylowego.
Ibuprofen uważany jest za lek lepiej tolerowany niż kwas acetylosalicylowy. Jednakże, hamowanie fizjologicznej aktywności COX-1 w wielu tkankach może prowadzić do wystąpienia działań niepożądanych związanych ze stosowaniem NLPZ. I tak hamowanie syntezy prostaglandyn o działaniu ochronnym na błonę śluzową przewodu pokarmowego może przyczyniać się do podrażnień, owrzodzeń i krwawień z żołądka i dwunastnicy. Podobnie, hamowanie syntezy prostaglandyn w nerkach może powodować zmiany przepływu krwi przez nerki i prowadzić do zaburzeń czynności nerek, zaburzeń elektrolitowych oraz do wystąpienia nadciśnienia tętniczego. Zahamowanie aktywności COX-1 w oskrzelach może prowadzić do wzmożonej aktywności szlaku metabolicznego prowadzącego do syntezy leukotrienów. Jest to bowiem alternatywna do syntezy prostaglandyn droga metabolizmu lipidów. Nadmierna produkcja leukotrienów, substancji silnie kurczących oskrzela, może wystąpić już po zastosowaniu pojedynczej dawki leku i może doprowadzić do wystąpienia napadu tzw. astmy aspirynowej. Chorzy na astmę i alergicy powinni zachować szczególną ostrożność z powodu zwiększonego ryzyka wystąpienia napadu astmy lub skurczu oskrzeli powodującego trudności w oddychaniu po zastosowaniu NLPZ. Ponadto ibuprofen, podobnie jak wiele innych NLPZ, może zwiększać ryzyko wystąpienia incydentów zakrzepowych, zawału serca lub udaru mózgu, które mogą prowadzić do zgonu. Ryzyko to zwiększa się podczas długotrwałego stosowania dużych dawek oraz u osób z chorobami serca.
Ibuprofen może być stosowany doustnie, doodbytniczo a także powierzchniowo w postaci maści, żelu lub kremu. Zastosowanie powierzchniowe pozwala znacznie zmniejszyć ryzyko wystąpienia wielu działań niepożądanych. Po podaniu doustnym ibuprofen jest szybko wchłaniany, częściowo w żołądku, głównie w jelicie cienkim. Maksymalne stężenie we krwi uzyskiwane jest zwykle w ciągu 1–2 godzin po podaniu. Szybkość wchłaniania ibuprofenu z przewodu pokarmowego zależy też od stosowanej postaci farmaceutycznej. W przypadku kapsułek rozpadających się w soku żołądkowym i uwalniających roztwór zawierający gotowy do natychmiastowego wchłonięcia ibuprofen maksymalne stężenie we krwi uzyskiwane jest po około 30 minutach po podaniu (ponad 2 razy szybciej niż w przypadku ibuprofenu stosowanego w postaci tabletek powlekanych).
Ibuprofen jest lekiem powszechnie stosowanym w leczeniu bólów o małym i umiarkowanym nasileniu różnego pochodzenia, takich jak: bóle głowy, zębów, mięśni, kości i stawów, bolesne miesiączkowanie. Jako lek przeciwbólowy i przeciwzapalny stosowany jest w chorobach reumatycznych (w tym w reumatoidalnym zapaleniu stawów) jak również w przypadku zmian pourazowych i przeciążeniowych (np. skręcenia, zwichnięcia). Stosowany jest także jako lek przeciwgorączkowy. Dawkowanie zależy od wskazania i stanu pacjenta. Dla ibuprofenu doustnego dostępnego bez recepty maksymalna dawka dobowa wynosi 1,2 g. Pod nadzorem lekarza i na jego zlecenie, w niektórych wskazaniach stosowane są większe dawki, nawet do 3,2 g na dobę.
w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł