Amfoterycyna B (opis profesjonalny)

Działanie - Amfoterycyna B

Mechanizm działania
Przeciwgrzybiczy makrocykliczny antybiotyk polienowy, wytwarzany przez bakterie z gatunku Streptomyces nodosus. Amfoterycyna B, poprzez lipofilną część swojej cząsteczki może wiązać się z fosfolipidami, tworząc z dwoma takimi cząsteczkami strukturę podobną do wstążki lub wbudować się w błonę utworzonych z fosfolipidów liposomów. Amfoterycyna B w zależności od stężenia osiąganego w płynach ustrojowych lub od wrażliwości komórek grzybów, wykazuje działanie grzybobójcze lub grzybostatyczne. Nie działa na bakterie ani wirusy. Ponieważ nie opracowano standardowej metody do oznaczania minimalnego stężenia hamującego (MIC) dla środków przeciwgrzybiczych, wartości MIC dla amfoterycyny B mogą się różnić w zależności od zastosowanej metody pomiaru tego wskaźnika dla środków przeciwgrzybiczych. Mechanizm działania polega na wiązaniu się leku z zawierającymi sterole błonami komórkowymi grzybów i zmianie ich przepuszczalności. W skutek tego, następuje wyciek zawartości komórek i ich obumieranie. Jej powinowactwo do ergosterolu, składnika błon komórkowych grzybów, jest znacznie większe niż do cholesterolu wchodzącego w skład komórek ssaków, nie wyklucza to jednak występowania działań niepożądanych i toksyczności związanych z powinowactwem do cholesterolu w błonie komórkowej ludzkich komórek.

Spektrum działaniaOporność niektórych gatunków grzybów może być różna w zależności od rejonu geograficznego i czasu wyizolowania danego drobnoustroju. Wskazane jest uzyskanie informacji o występującej lokalnie oporności, szczególnie podczas leczenia ciężkich zakażeń. Amfoterycyna B działa in vitro na grzyby chorobotwórcze, w tym: Candida spp., Aspergillus fumigatus, Cryptococcus neoformans, Coccidioides immitis, Sporotrix schenkii, Blastomyces dermatiditis, Rhodotorula spp., Mucor mucedo, Histoplasma capsulatum. W warunkach in vitro działanie przeciwgrzybicze niezwiązanej amfoterycyny B oraz jej kompleksu z lipidami jest porównywalne, jednak działanie w zakażonym organizmie ludzkim nie musi być takie samo jak w warunkach in vitro.

Farmakokinetyka
Właściwości farmakokinetyczne niezwiązanej amfoterycyny B, amfoterycyny B związanej z fosfolipidami lub w postaci liposomalnej są zróżnicowane. Nie są znane szczegółowe dane dotyczące przemian metabolicznych amfoterycyny B w żadnej z wymienionych postaci.
Amfoterycyna B w postaci niezwiązanej, podawana w powtarzanych dawkach, osiąga cmax wielkości 0,5–2 µg/ml; stężenie w osoczu początkowo szybko zmniejsza się, a następnie stabilizuje. Amfoterycyna B krążąca w osoczu jest w znacznym stopniu (>90%) związana z białkami osocza. Ok. 2/3 stężenia osoczowego oznaczono w płynie z objętej stanem zapalnym opłucnej, otrzewnej, błony maziowej i cieczy wodnistej. Stężenie w płynie mózgowo-rdzeniowym osiąga niewielkie wartości, rzadko przekraczające 2,5% stężenia w osoczu, lub pozostaje na poziomie niewykrywalnym. Niewielkie ilości leku przenikają do ciała szklistego i płynu owodniowego. Pełne dane dotyczące dystrybucji tkankowej amfoterycyny B nie są znane, jednak prawdopodobnie głównym narządem, gdzie kumuluje się lek, jest wątroba. Początkowy t1/2 w osoczu wynosi ok. 24 h, a t1/2 w fazie eliminacji ok. 15 dni. Amfoterycyna B jest bardzo powoli wydalana przez nerki, przy czym 2–5% podanej dawki jest wydalane w postaci biologicznie czynnej. Również wydalanie z żółcią może być istotną drogą eliminacji. Z powodu powolnego wydalania, po zakończeniu leczenia lek można wykryć w moczu jeszcze przez 3–4 tyg. Dane farmakokinetyczne dotyczące stosowania amfoterycyny B u niemowląt i dzieci są ograniczone. Zaburzenia czynności wątroby lub nerek nie wpływają na stężenie leku w osoczu.
Po podaniu amfoterycyny B w postaci związanej z cząsteczkami fosfolipidów, lek osiąga większe stężenia w tkankach i mniejsze stężenia w osoczu, niż jest to w przypadku podania amfoterycyny B w postaci niezwiązanej. Jedynie w przypadku nerek, wykazano w badaniach na zwierzętach, że amfoterycyna B osiągała 20-krotnie wyższe stężenia, jeśli była podana w postaci niezwiązanej niż po podaniu porównywalnych dawek w postaci kompleksu fosfolipidowego. Amfoterycyna B w postaci takiego kompleksu szybko przenika do tkanek i wykazano, że najwyższe stężenie osiąga w wątrobie, śledzionie i płucach. Stosunek stężenia leku w tkankach do stężenia we krwi zwiększał się nieproporcjonalnie do dawki, co świadczy o opóźnionej eliminacji leku z tkanek. Duży klirens i duża objętość dystrybucji amfoterycyny B w kompleksie fosfolipidowym powodują, że jej AUC ma stosunkowo małą wartość. Farmakokinetyka amfoterycyny B w takim kompleksie ma przebieg liniowy. Szczegóły dotyczące dystrybucji w tkankach oraz mechanizmy zmniejszonej toksyczności tej postaci leku nie są całkowicie poznane.
Profil farmakokinetyczny amfoterycyny B w liposomach istotnie różni się od profilu amfoterycyny B w konwencjonalnych postaciach. Po podaniu amfoterycyny B w postaci związanej z liposomami jej cmax i AUC0-24 są większe niż po podaniu w konwencjonalnej postaci. Amfoterycyna B podana w liposomach szybko osiąga stan stacjonarny (zwykle w ciągu 4 dni). Po podaniu pierwszej dawki farmakokinetyka ma przebieg nieliniowy, tzn. stężenie w osoczu zwiększa się w większym stopniu niż dawka. Prawdopodobnie jest to spowodowane wysyceniem klirensu siateczkowo-śródbłonkowego amfoterycyny B. Po wielokrotnym podawaniu dawek 1–7,5 mg/kg mc./d nie dochodziło do istotnej kumulacji leku w osoczu. Objętość dystrybucji w 1. dniu i w stanie stacjonarnym wskazuje na rozległą dystrybucję w tkankach. Po wielokrotnym podawaniu, końcowy t1/2 w fazie eliminacji (t1/2β) liposomalnej amfoterycyny B wynosił około 7 h. Ze względu na rozmiar liposomów nie dochodzi do przesączania kłębuszkowego i wydalania przez nerki, dzięki czemu nie dochodzi do oddziaływania amfoterycyny B z komórkami kanalików dystalnych, a działanie nefrotoksyczne jest mniejsze niż obserwowane po podaniu konwencjonalnych postaci tego leku. Brak badań dotyczących wpływu niewydolności nerek na farmakokinetykę liposomalnej amfoterycyny B, ale dostępne dane świadczą o tym, że w takim przypadku nie jest konieczna zmiana dawkowania.

Wskazania do stosowania - Amfoterycyna B

Amfoterycyna B w postaci niezwiązanej lub w postaci liposomalnej
Leczenie postępujących, mogących zagrażać życiu, inwazyjnych, ciężkich układowych i/lub głębokich zakażeń grzybiczych, szczególnie wywołanych szczepami rodzajów Aspergillus, Blastomyces, Candida (w tym rozsiana kandydoza), Coccidioides, Cryptococcus (w tym kryptokokowe zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych) i Histoplasma, grzybami wywołującymi mukormikozę, w tym wrażliwymi szczepami rodzajów Absidia, Mucor i Rhizopus oraz pokrewne wrażliwe szczepy rodzajów Conidiobolus, Basidiobolus i Sporothrix.
Leczenie amerykańskiej leiszmaniozy śluzówkowo-skórnej, jednak amfoterycyna B nie jest lekiem z wyboru w tej chorobie.
Leczenie empiryczne pacjentów ze zmniejszoną odpornością, gorączką, neutropenią, niereagujących na leczenie antybiotykami o szerokim zakresie działania, gdy nie można zidentyfikować wywołującej zakażenie bakterii lub wirusa.

Amfoterycyna B w postaci kompleksu z fosfolipidami
Leczenie ciężkiej, inwazyjnej kandydozy.
Leczenie drugiego rzutu ciężkich grzybic układowych u pacjentów niereagujących na amfoterycynę B w postaci niezwiązanej lub inne leki przeciwgrzybicze o działaniu ogólnym, u pacjentów z niewydolnością nerek lub z innymi przeciwwskazaniami do stosowania amfoterycyny B w postaci niezwiązanej oraz u pacjentów, u których stwierdzono uszkodzenie nerek wywołane przez amfoterycynę B.
Leczenie drugiego rzutu w inwazyjnej postaci aspergilozy, kryptokokowym zapaleniu opon mózgowo-rdzeniowych oraz rozsianej kryptokokozie u pacjentów z HIV, fuzariozie oraz kokcydioidomikozie, zygomikozie i blastomikozie.

Przeciwwskazania stosowania - Amfoterycyna B

Nadwrażliwość na którykolwiek składnik preparatu, z wyjątkiem przypadków, gdy zagrożone jest życie pacjenta, a amfoterycyna B jest jedynym możliwym do zastosowania lekiem.

Podanie leku i.v.
Amfoterycynę B należy podawać wyłącznie i.v., przy ścisłej obserwacji stanu klinicznego pacjenta; po podaniu dokanałowym zgłaszano występowanie takich objawów neurologicznych, jak zapalenie pajęczynówki, mielopatia, niedowład i porażenie nerwów. Należy unikać szybkiej infuzji i.v., podawanej <1 h, szczególnie u pacjentów z niewydolnością nerek, u których wiąże się to z występowaniem hiperkaliemii i zaburzeń rytmu serca. Należy zachować ostrożność i zapobiegać przypadkowemu przedawkowaniu amfoterycyny B, ponieważ może to spowodować zatrzymanie akcji serca lub zaburzenia krążenia i oddychania, które mogą zakończyć się zgonem.

Leukoencefalopatia
Po leczeniu amfoterycyną B odnotowano leukoencefalopatię u pacjentów poddawanych naświetlaniu całego ciała.

Zaburzenia czynności płuc
U pacjentów otrzymujących amfoterycynę B w postaci kompleksu z deoksycholanem sodu lub w postaci niezwiązanej, w trakcie lub tuż po przetoczeniu masy leukocytarnej, obserwowano objawy ostrego toksycznego uszkodzenia płuc. Zaleca się zachowanie jak największego odstępu czasu pomiędzy infuzjami tych leków oraz kontrolę czynności płuc.

Bezobjawowe zakażenia grzybicze
Nie stosować w leczeniu bezobjawowych zakażeń grzybiczych, rozpoznanych jedynie na podstawie testów skórnych lub badań serologicznych.

Monitorowanie przebiegu leczenia
Podczas leczenia należy często kontrolować czynność nerek oraz regularnie kontrolować czynności wątroby i oznaczać stężenie elektrolitów w osoczu, zwłaszcza jonów potasu i magnezu oraz morfologię krwi. W przeprowadzonych badaniach, podawanie większych dawek amfoterycyny B w liposomach wiązało się z istotnym zwiększeniem częstości występowania zwiększonego stężenia kreatyniny, hipokaliemii i hipomagnezemii. Wyniki takich badań laboratoryjnych mogą być podstawą do zmiany dawkowania. Może być konieczna suplementacja potasu, ze względu na ryzyko hipokaliemii. Jeżeli wystąpi istotne klinicznie zmniejszenie wydolności nerek lub pogorszenie innych parametrów, należy rozważyć zmniejszenie dawki, przerwanie lub zakończenie leczenia.

Powtórne rozpoczęcie leczenia
Po każdej przerwie w leczeniu trwającej >7 dni, leczenie należy wznawiać zaczynając od najmniejszej dawki, 0,25 mg/kg mc. i zwiększać ją stopniowo.

Zaburzenia czynności nerek i wątroby
Należy zachować szczególną ostrożność i kontrolować czynność nerek u osób z chorobami nerek w wywiadzie. Ostrożność należy także zachować w przypadku równoległego podawania innych leków nefrotoksycznych. Również podczas stosowania amfoterycyny B w liposomach mogą wystąpić działania niepożądane ze strony nerek, pomimo, że lek w tej postaci wykazuje znacznie mniejszą nefrotoksyczność w porównaniu do postaci konwencjonalnych. Zaleca się badanie czynności tych narządów przed rozpoczęciem leczenia i min. 1 ×/tydz. w trakcie leczenia. Wykazano, że amfoterycynę B w postaci związanej z fosfolipidami można podawać pacjentom podczas zabiegów dializy lub hemofiltracjiPacjenci z zaburzeniami czynności wątroby powstałymi na skutek zakażenia, z procesem odrzucania przeszczepu lub z innymi chorobami wątroby albo leczeni równocześnie lekami hepatotoksycznymi mogą być skutecznie leczeni amfoterycyną B. Zwiększone stężenie bilirubiny lub aktywności fosfatazy alkalicznej czy aminotransferaz u pacjentów leczonych tym lekiem stwierdzano tylko wówczas, gdy występowały u nich inne czynniki wpływające na czynność wątroby, takie jak: zakażenia, hiperalimentacja, jednoczesne stosowanie leków hepatotoksycznych lub proces odrzucania przeszczepu.

Reakcje alergiczne
Podczas podawania amfoterycyny B i.v. często występują ostre reakcje, w tym dreszcze, gorączka, jadłowstręt, nudności, wymioty, ból głowy, ból mięśni, ból stawów i niedociśnienie. W przypadku amfoterycyny B związanej z lipidami lub w postaci liposomalnej odnotowano, że reakcje te zazwyczaj nie są ciężkie i występują głównie w pierwszych 2 dniach podawania leku, należy jednak podjąć środki, aby zapobiec ich wystąpieniu lub konieczności ich leczenia. Wydłużenie czasu wlewu (do ok. 2 h) lub podawanie standardowych dawek difenhydraminy, paracetamolu, petydyny i/lub hydrokortyzonu jest skuteczne w leczeniu reakcji związanych z infuzją i.v. lub w zapobieganiu im. Zaleca się zastosowanie dawki próbnej przed rozpoczęciem nowego cyklu leczenia.
Notowano reakcje anafilaktyczne i anafilaktoidalne w związku z podawaniem liposomalnej amfoterycyny B w infuzji i.v. Jeśli u pacjenta wystąpi ciężka reakcja anafilaktyczna lub anafilaktoidalna, należy natychmiast przerwać infuzję a w przyszłości nie należy stosować amfoterycyny B u tego chorego.

Substancje pomocnicze
Preparaty amfoterycyny B mogą zawierać sacharozę. Należy wziąć to pod uwagę w przypadku pacjentów z cukrzycą, a osoby z rzadkimi dziedzicznymi zaburzeniami związanymi z nietolerancją fruktozy, zespołem złego wchłaniania glukozy-galaktozy lub niedoborem sacharazy-izomaltazy nie powinny przyjmować tych preparatów.
Preparaty amfoterycyny B mogą zawierać sód. Preparaty takie należy stosować ostrożnie u pacjentów kontrolujących zawartość sodu w diecie, np. u pacjentów z zastoinową niewydolnością serca, niewydolnością nerek, zespołem nerczycowym.

Interakcje - Amfoterycyna B

Leki nefrotoksyczne
Amfoterycyna B, zarówno w postaci kompleksu z fosfolipidami lub liposomalnej jak i niezwiązanej, jest lekiem potencjalnie nefrotoksycznym. Równoczesne podawanie amfoterycyny B z innymi lekami o działaniu nefrotoksycznym, np. cyklosporyną, cisplatyną, antybiotykami aminoglikozydowymi, pentamidyną, może zwiększać u niektórych pacjentów nefrotoksyczność polekową. Wykazano natomiast, że u osób otrzymujących w skojarzeniu cyklosporynę i/lub antybiotyki aminoglikozydowe, amfoterycyna B zamknięta w liposomach lub związana z fosfolipidami charakteryzowała się znacznie mniejszym działaniem nefrotoksycznym niż niezwiązana amfoterycyna B. Należy szczególnie dokładnie kontrolować czynność nerek u pacjentów przyjmujących jednocześnie inne nefrotoksyczne leki.

Zydowudyna
Należy zachować ostrożność oraz kontrolować czynność nerek i układu krwiotwórczego stosując lek równolegle z zydowudyną.

Cyklosporyna
Cyklosporyna podawana w dużych dawkach równocześnie z amfoterycyną B w postaci kompleksu lipidowego może zwiększać stężenie kreatyniny we krwi.

Kortykosteroidy, kortykotropina, diuretyki
Równoległe stosowanie z kortykosteroidami, kortykotropiną lub diuretykami (pętlowymi lub tiazydowymi) może nasilać hipokaliemię.

Glikozydy naparstnicy, leki zwiotczające mięśnie, leki przeciwarytmiczne
Hipokaliemia w przebiegu leczenia amfoterycyny B może nasilać działania toksyczne glikozydów naparstnicy, leków zwiotczających mięśnie i leków przeciwarytmicznych.

Flucytozyna
Podczas skojarzonego stosowania amfoterycyny B z flucytozyną mogą nasilać się działania toksyczne flucytozyny, prawdopodobnie na skutek zwiększenia wychwytu komórkowego i/lub zaburzenia wydalania nerkowego tego leku.

Leki przeciwnowotworowe
Równoległe stosowanie z lekami przeciwnowotworowymi może zwiększać ryzyko działania nefrotoksycznego, skurczu oskrzeli i niedociśnienia tętniczego. Należy zachować ostrożność podczas jednoczesnego stosowania tych leków.

Działania niepożądane - Amfoterycyna B

Częstość występowania poszczególnych działań niepożądanych może różnić się w zależności od preparatu.

Bardzo często: zwiększenie stężenia kreatyniny we krwi, dreszcze, gorączka, zaburzenia czynności nerek, w tym azotemia i zwapnienia w nerkach.

Często: zwiększenie aktywności fosfatazy zasadowej, zwiększenie stężenia mocznika we krwi, tachykardia, zaburzenia rytmu serca, małopłytkowość, ból głowy, drżenie, duszność, astma, nudności, wymioty, ból brzucha, zaburzenie czynności nerek, w tym niewydolność nerek, wysypka, hiperbilirubinemia, hipokaliemia, hipokalcemia, zaburzenie równowagi elektrolitowej, w tym zwiększenie stężenia potasu we krwi, zmniejszenie stężenia magnezu we krwi, hiperglikemia, nadciśnienie, niedociśnienie, rozszerzenie naczyń krwionośnych, zaczerwienienie skóry, nieprawidłowe wyniki testów czynności wątroby, biegunka, ból pleców, ból w klatce piersiowej, zaburzenia czynności wątroby.

Niezbyt często: zatrzymanie akcji serca, drgawki, neuropatia, niewydolność oddechowa, bóle mięśniowo-stawowe, świąd, wstrząs, reakcje w miejscu wstrzyknięcia, reakcje anafilaktyczne, reakcje anafilaktoidalne, agranulocytoza, koagulopatia, eozynofilia, leukocytoza, leukopenia, uderzenia gorąca.

Odnotowano również: nadwrażliwość, encefalopatię, skurcz oskrzeli, hipostenurię, niedokrwistość, kwasicę kanalikowo-nerkową, moczówkę prostą pochodzenia nerkowego, zapalenie skóry złuszczające, nagłe zatrzymanie krążenia, niewydolność serca, obrzęk naczynioruchowy, rabdomiolizę związana z hipokaliemią, utratę słuchu, szumy uszne, zawroty głowy, niewyraźne lub podwójne widzenie, niestrawność, krwotoczne zapalenie żołądka i jelit, skurczowy ból żołądka, krew w kale, ból, złe samopoczucie, ból w miejscu wstrzyknięcia z zapaleniem żył, zakrzepowym zapaleniem żył lub bez takiego zapalenia, ostrą niewydolność wątroby, żółtaczkę, zmniejszenie masy ciała, jadłowstręt, inne objawy neurologiczne i obwodowe, neuropatię, ciężką niewydolność nerek, bezmocz, skąpomocz, osłabioną czynność nerek, zapalenie płuc, obrzęk płuc pochodzenia niesercowego, wysypkę plamkowo-grudkową, świąd, złuszczanie skóry, martwicę toksyczną rozpływną naskórka, zespół Stevensa i Jonsona.

Przedawkowanie
Przedawkowanie amfoterycyny B może spowodować zatrzymanie czynności serca lub zatrzymanie krążenia i oddychania, które mogą zakończyć się zgonem. Jeśli istnieje podejrzenie, że lek ten przedawkowano, należy przerwać leczenie i kontrolować stan kliniczny pacjenta (czynność układu krążenia i oddechowego, nerek i wątroby, morfologię krwi, stężenie elektrolitów w osoczu) i w razie konieczności zastosować leczenie wspomagające czynności życiowe. Hemodializa lub dializa otrzewnowa nie wpływają na eliminację amfoterycyny B. Jak dotychczas nie ma swoistego antidotum na amfoterycynę B. Przed ponownym wdrożeniem leczenia należy ustabilizować stan pacjenta (w tym wyrównać niedobory elektrolitów).

 

Ciąża i laktacja - Amfoterycyna B

Odnotowano niewielką liczbę przypadków, gdy ogólnoustrojowe zakażenia grzybicze u kobiet ciężarnych leczono amfoterycyną B w postaci niezwiązanej, bez widocznych działań niepożądanych u płodu. Badania na zwierzętach nie wykazały szkodliwego działania amfoterycyny B na płód. Jednak nie ustalono bezpieczeństwa stosowania amfoterycyny B w postaci niezwiązanej ani w postaci kompleksu lipidowego lub liposomalnej u kobiet ciężarnych. Z uwagi na brak odpowiednich i dobrze kontrolowanych badań u kobiet w ciąży, amfoterycynę B należy stosować ostrożnie w tej populacji pacjentek tylko wtedy, gdy korzyści dla kobiety przewyższają ryzyko dla płodu.

Nie wiadomo, czy amfoterycyna B przenika do pokarmu kobiecego. Dane dotyczące stopnia wchłaniania po podaniu p.o. są niejednoznaczne. Należy dokładnie rozważyć decyzję o karmieniu piersią podczas stosowania amfoterycyny B, uwzględniając: możliwe zagrożenia dla dziecka, korzyści z karmienia piersią wynikające dla dziecka oraz korzyści dla matki ze stosowania leku.

Dawkowanie - Amfoterycyna B

Lek podaje się i.v., w powolnym wlewie. Dawkę należy ustalić indywidualnie, dostępne dane z badań klinicznych są niewystarczające, aby określić dawki całkowite i czas trwania leczenia niezbędnego do zwalczenia określonych rodzajów grzybic, optymalne dawki nie są znane. Przed podaniem 1. dawki leczniczej zaleca się podanie dawki testowej; niewielką ilość leku (np. 1 mg) podać we wlewie przez 20–30 min (w przypadku preparatu amfoterycyny B niezwiązanej), lub 10–15 min (w przypadku amfoterycyny B związanej z fosfolipidami lub liposomalnej), obserwując pacjenta przez kolejnych ok. 30 min. Jeżeli nie wystąpią objawy nadwrażliwości, wlew leku można kontynuować zgodnie z zaleconym dawkowaniem.

Amfoterycyna B w postaci niezwiązanej.

Wlew i.v., należy podawać przez ok. 2–6 h, zalecane stężenie wynosi 0,1 mg/ml. Przez pierwsze 2–4 h wlewu należy co 30 min kontrolować parametry życiowe pacjenta, takie jak temperatura, tętno, częstotliwość oddechów i ciśnienie tętnicze. Dawka początkowa zwykle 0,25 mg/kg mc., u osób z ciężkimi, szybko postępującymi zakażeniami grzybiczymi i dobrym stanem układu krążenia, które tolerowały dawkę testową bez ciężkich działań niepożądanych, można podać dawkę 0,3 mg/kg mc. U osób z zaburzeniami sercowo-płucnymi lub tych, u których wystąpiły ciężkie działania niepożądane podczas podawania dawki testowej, zaleca się stosowanie 2. dawki mniejszej - 5–10 mg. Dawkę można stopniowo zwiększać o 5–10 mg/d do dawki 0,5–1 mg/kg mc./d. W cięższych zakażeniach, wywołanych przez mniej wrażliwe szczepy, dawkę całkowitą można zwiększyć do 1,0 mg/kg mc./d lub 1,5 mg/kg mc. co 2. dzień. Nie należy przekraczać całkowitej dawki 1,5 mg/kg mc./d.

Leczenie kandydozy. W rozsianych i/lub inwazyjnych zakażeniach wywołanych przez grzyby rodzaju Candida zwykle dawka 0,4–0,6 mg/kg mc./d przez ≥4 tyg., może być konieczne podanie dawek do 1 mg/kg mc./d. Leczenie należy kontynuować do czasu uzyskania zdecydowanej poprawy stanu klinicznego; u dorosłych może zaistnieć konieczność zastosowania całkowitej dawki 2–4 g. W szczególnych przypadkach, takich jak oporne na leczenie zapalenie przełyku wywołane przez Candida lub jeśli amfoterycyna B jest podawana jednocześnie z innymi lekami przeciwgrzybiczymi, można podawać mniejszą dawkę - 0,3 mg/kg mc./d.
Leczenie kryptokokozy. Zwykle 0,3 mg/kg mc./d przez ok. 4–6 tyg. lub do uzyskania negatywnych wyników cotygodniowych posiewów przez 1 mies. U osób o zmniejszonej odporności i/lub u pacjentów z zapaleniem opon mózgowo-rdzeniowych amfoterycynę B można podawać razem z innymi lekami przeciwgrzybiczymi i stosować przez 6 tyg. U osób o ciężkim przebiegu zakażenia lub u których amfoterycyna B podawana jest w monoterapii, może być konieczne zwiększenie dawki. U osób z kryptokokowym zapaleniem opon mózgowo-rdzeniowych i AIDS może być koniecznie zastosowanie większej dawki (0,7–0,8 mg/kg mc./d), a czas trwania leczenia może wynosić do 12 tyg. Jeżeli u pacjentów chorych na AIDS wyniki posiewów będą ujemne po zwykłej terapii, należy rozważyć długotrwałe leczenie supresyjne amfotercyną B, np. w dawce 1 mg/kg mc./tydz.
Leczenie kokcydioidomikozy. Dorośli. 1–1,5 mg/kg mc./d (maks. 1,5 mg/kg mc./d), do całkowitej dawki skumulowanej 0,5–2,5 g, w zależności od ciężkości i miejsca zakażenia. W leczeniu kokcydioidomikozowego zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych może być konieczne podawanie ogólnoustrojowe i dokanałowe leku, zgodnie z wytycznymi.
Leczenie blastomikozy.  U osób dorosłych z ciężkimi zakażeniami dawka zalecana 0,3–1 mg/kg mc./d, do całkowitej dawki skumulowanej 1,5–2,5 g.
Leczenie histoplazmozy.  W przewlekłej płucnej lub rozsianej histoplazmozie zalecana dawka dla dorosłych 0,5–1 mg/kg mc./d, do całkowitej dawki skumulowanej 2–2,5 g.
Leczenie aspergilozy.  W ciężkich zakażeniach (np. zapaleniu płuc lub fungemii) mogą być konieczne dawki ≥0,5–1 mg/kg mc./d. Skumulowana całkowita dawka u dorosłych 2–4 g. Leczenie grzybic inwazyjnych może trwać ≥6–12 tyg. Nie odnotowano stosowania w tym wskazaniu amfoterycyny B >11 mies.
Mukormikoza nosowo-mózgowa. Piorunujący przebieg choroby zwykle występuje jednocześnie z cukrzycową kwasicą ketonową; w celu skutecznego leczenia niezbędne jest szybkie przywrócenie właściwego stężenia glukozy we krwi. Dawka amfoterycyny B powinna wynosić od 0,7–1,5 mg/kg mc./d.

Amfoterycyna B w postaci związanej z fosfolipidami lub liposomalnej.

Amfoterycynę B w postaci związanej z fosfolipidami lub zamkniętej w liposomach podaje się u dorosłych i dzieci od ukończenia 1. mż. Nie ma konieczności zmiany dawkowania, lub brak zaleceń dotyczących dawkowania u chorych z niewydolnością nerek lub wątroby oraz u osób w podeszłym wieku. Brak wystarczających danych dotyczących bezpieczeństwa i skuteczności stosowania u noworodków.

W przypadku amfoterycyny B związanej z fosfolipidami zwykle podaje się dawkę 5 mg/kg mc./d przez ≥14 dni; z szybkością wlewu 2,5 mg/kg mc./h.

Liposomalną amfoterycynę B należy podawać we wlewie trwającym 30–60 min; w przypadku dawek >5 mg/kg mc./d wlew powinien trwać 2 h. W ciężkich układowych i/lub głębokich zakażeniach grzybiczych początkowo 1 mg/kg mc./d, w razie konieczności stopniowo zwiększać dawkę do 3 mg/kg mc./d. Zwykle skumulowana dawka u dorosłych wynosi 1–3 g i jest podawana w ciągu 3–4 tyg. W mukormikozie początkowo 5 mg/kg mc./d. W przypadku konieczności zastosowania większych dawek, dane dotyczące bezpieczeństwa i skuteczności są ograniczone; należy ocenić, czy korzyści z leczenia przewyższają potencjalne ryzyko toksyczności. Czas trwania leczenia należy określić indywidualnie, zwykle stosuje się leczenie do 56 dni, w przypadku głębokich zakażeń lub przedłużających się cykli chemioterapii lub neutropenii może być konieczny dłuższy czas podawania. W empirycznym leczeniu pacjentów z gorączką i neutropenią 3 mg/kg mc./d; stosować do momentu, gdy temperatura ciała będzie prawidłowa przez kolejne 3 dni; maks. czas stosowania wynosi 42 dni.

Przeczytaj też artykuły

Preparaty na rynku polskim zawierające amfoterycyna B

Abelcet (koncentrat do sporządzania zawiesina do infuzji) Fungizone (proszek do sporządzania roztworu do infuzji)
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta