Wapń (węglan wapnia) (opis profesjonalny)

Działanie - Wapń (węglan wapnia)

Mechanizm działania
Z fizjologicznego i farmakologicznego punktu widzenia wapń należy do najważniejszych jonów organizmu. Jest podstawowym składnikiem mineralnym organizmu, który współtworzy tkankę kostną; odgrywa ogromną rolę w utrzymaniu prawidłowej czynności wielu mechanizmów regulacyjnych, wpływa na działanie licznych enzymów, jest przekaźnikiem informacji wewnątrzkomórkowej, a także niezbędnym elementem procesu krzepnięcia krwi; wpływa na przewodnictwo nerwowe i kurczliwość mięśni poprzecznie prążkowanych. Zmniejsza przepuszczalność ścian naczyń krwionośnych, dzięki czemu wykazuje działanie przeciwwysiękowe, przeciwobrzękowe, przeciwalergiczne i przeciwzapalne. Homeostaza wapnia podlega ścisłej kontroli hormonalnej – jego stężenie zwiększa się pod wpływem parathormonu i czynnej postaci wit. D. Kalcytonina zmniejsza stężenie wapnia. Całkowita zawartość wapnia w organizmie człowieka dorosłego wynosi ok. 1200 g. Minimalne zapotrzebowanie na wapń ocenia się u dorosłych na 800–1000 mg/d. Do 24. rż. zaleca się spożywanie co najmniej 1200 mg/d.

Farmakokinetyka
Po podaniu p.o. ok. 30% wapnia wchłania się w jelicie cienkim; w dwunastnicy dominuje transport aktywny, zależny od 1,25-dihydroksylocholekalcyferolu, który pobudza syntezę białka wiążącego wapń; w bardziej dystalnych odcinkach jelita cienkiego większość wapnia wchłania się na skutek dyfuzji ułatwionej bądź biernej. Po wchłonięciu wapń przenika do płynu zewnątrz- i wewnątrzkomórkowego, jednak zdecydowana jego większość zostaje wbudowana do tkanki kostnej. Prawidłowe stężenie wapnia we krwi wynosi 2,15–2,6 mmol/l. 50% wapnia we krwi znajduje się w postaci zjonizowanej (odsetek ten zależy od pH krwi), 45% związane jest z białkami osocza, głównie albuminami, a 5% występuje w postaci cytrynianów, fosforanów, mleczanów i innych soli. Między stężeniem wapnia a fosforanów we krwi zachodzi zależność odwrotnie proporcjonalna. Wapń wydalany jest z moczem oraz z kałem i potem. Ponad 99% przesączanego w kłębuszkach nerkowych wapnia zjonizowanego i znajdującego się w kompleksach jonowych ulega wchłanianiu zwrotnemu.

Wskazania do stosowania - Wapń (węglan wapnia)

Uzupełnianie niedoborów wapnia w organizmie i leczenie wspomagające chorób z nim związanych
Niedobory wapnia będące wynikiem zaburzeń wchłaniania, długotrwałego odżywiania pozajelitowego, nieprawidłowej diety, nadmiernego odkładania się soli wapnia w tkance kostnej, przetaczania krwi; okresy zwiększonego zapotrzebowania na wapń – okres intensywnego wzrostu dzieci i młodzieży, ciąża, okres karmienia piersią, rekonwalescencja; leczenie tężyczki, krzywicy, złamań kości, demineralizacji kości; profilaktyka i leczenie osteoporozy; leczenie hiperfosfatemii w celu zmniejszenia stężenia fosforanów we krwi; w leczeniu wspomagającym chorób alergicznych i stanów zapalnych, w zatruciach solami metali ciężkich, czterochlorkiem węgla, solami magnezu i fluoru.

Związki wapnia (najczęściej węglan wapnia) wchodzą w skład preparatów zobojętniających sok żołądkowy.

Przeciwwskazania stosowania - Wapń (węglan wapnia)

Nadwrażliwość na którykolwiek składnik preparatu, hiperkalcemia (spowodowane np. nadczynnością przytarczyc, hiperwitaminozą wit. D, przerzutami nowotworowymi do kości, szpiczakiem plazmocytowym [szpiczakiem mnogim]), hiperkalciuria, niewydolność nerek.

Glikozydy nasercowe, epinefryna
Osobom otrzymującym glikozydy nasercowe lub epinefrynę soli wapnia nie należy podawać pozajelitowo, a jedynie p.o.

Stany wymagające zachowania ostrożności
Należy zachować ostrożność u chorych na kamicę nerkową, sarkoidozę, choroby serca.

Chlorek wapnia
Stosowanie chlorku wapnia jest przeciwwskazane u chorych z niewydolnością oddechową i kwasicą. Nie należy podawać go i.m.

Galaktozemia
Stosowanie glukonolaktobionianu jest przeciwwskazane u chorych na galaktozemię.

Interakcje - Wapń (węglan wapnia)

Leki wpływające na wchłanianie wapnia
Wchłanianie wapnia zwiększa się pod wpływem wit. D, parathormonu i kwaśnego odczynu pokarmu; wchłanianie soli wapnia zmniejsza się natomiast pod wpływem kalcytoniny, glikokortykosteroidów, nadmiaru tłuszczów, zasadowego odczynu pokarmu, fitynianów, szczawianów, fosforanów.

Tetracykliny, związki fluoru
Leku nie należy stosować jednocześnie z tetracyklinami i związkami fluoru, ponieważ sole wapnia zmniejszają ich wchłanianie (zaleca się 3 h przerwy między ich podaniem).

Glikozydy naparstnicy
Należy zachować dużą ostrożność w przypadku jednoczesnego podawania glikozydów naparstnicy, zwłaszcza jeśli jednocześnie stosowana jest wit. D, ponieważ sole wapnia nasilają ich działanie i mogą prowadzić do zaburzeń rytmu serca.

Antagoniści wapnia
Sole wapnia mogą osłabiać działanie werapamilu i innych antagonistów wapnia.

Tiazydy
Tiazydy, nasilając zwrotne wchłanianie wapnia, mogą prowadzić do hiperkalcemii.

Działania niepożądane - Wapń (węglan wapnia)

Zaburzenia żołądkowo-jelitowe, wzdęcia, zaparcia lub biegunki. Pozajelitowe podawanie dużych dawek soli wapnia łączy się z ryzykiem wystąpienia hiperkalcemii (brak łaknienia, zaburzenia żołądkowo-jelitowe, wielomocz, osłabienie mięśniowe, kamica nerkowa, zaburzenia rytmu serca, śpiączka).

Podawanie i.m. może być przyczyną martwicy i zwapnienia tkanek miękkich. Zbyt szybkie podawanie i.v. preparatów soli wapnia może powodować zaburzenia rytmu serca, rozszerzenie naczyń obwodowych i zaczerwienienie twarzy, poty, kredowy smak w ustach i objawy hiperkalcemii.

Przedawkowanie
W przypadku przedawkowania stosuje się nawodnienie i wymuszoną diurezę (furosemid) oraz kalcytoninę. W przypadku braku poprawy podaje się mitramycynę, plikamycynę, difosforany.

Ciąża i laktacja - Wapń (węglan wapnia)

Można stosować w okresie ciąży i karmienia piersią.

Dawkowanie - Wapń (węglan wapnia)

I.v. jednorazowo 2,25–4,5 mmol (patrz też preparaty).

P.o. zazwyczaj do 50 mmol/d.

W leczeniu osteoporozy u dorosłych p.o. 500–2000 mg wapnia/d.

Uwagi dla Wapń (węglan wapnia)

Kontrola przebiegu leczenia
W trakcie leczenia konieczne jest kontrolowanie stężenia wapnia we krwi. Przepisując preparaty wapniowe, należy sprawdzić ilość wapnia elementarnego.

Postać leku
Tabl. rozpuszczalne (musujące) są z reguły lepiej wchłaniane.

Przeczytaj też artykuły

Preparaty na rynku polskim zawierające wapń (węglan wapnia)

CalciNeff (tabletki) Calcium 300 mg z kwercetyną APTEO (tabletki musujące) Calcium 300 Hypoalergiczne (tabletki musujące) Calcium 300 Pomarańczowe (tabletki musujące) Calcium Zdrovit (tabletki musujące) Calperos 500 (kapsułki twarde) Calperos 1000 (kapsułki twarde) Calperoxen (kapsułki) Litozin Calcium (tabletki) Osteoperos (kapsułki)

Zobacz substancje złożone zawierające wapń (węglan wapnia)

Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta