Szczepionka przeciw przenoszonemu przez kleszcze zapaleniu mózgu (opis profesjonalny)

Działanie - Szczepionka przeciw przenoszonemu przez kleszcze zapaleniu mózgu

Mechanizm działania
Szczepionka pobudza wytwarzanie swoistych przeciwciał przeciwko wirusowi kleszczowego zapalenia mózgu. Po podaniu 2. dawki serokonwersja wynosi 88–96%, po podaniu zaś 3 dawek – 96–100%; w celu uzyskania miana ochronnego przeciwciał należy zastosować 3 dawki (pełne szczepienie podstawowe).

Wskazania do stosowania - Szczepionka przeciw przenoszonemu przez kleszcze zapaleniu mózgu

Czynne profilaktyczne uodpornianie dorosłych i dzieci po 1. rż. przeciw kleszczowemu zapaleniu mózgu.

Przeciwwskazania stosowania - Szczepionka przeciw przenoszonemu przez kleszcze zapaleniu mózgu

Nadwrażliwość na którykolwiek składnik preparatu lub substancje wykorzystywane w procesie produkcyjnym i obecne w ilościach śladowych (formaldehyd, neomycyna, gentamycyna, siarczan protaminy), ciężka nadwrażliwość na białko jaja lub inne białka kurze (reakcja anafilaktyczna po spożyciu białka jaja kurzego).

Ostre choroby
Szczepienie należy odroczyć w przypadku ostrej choroby zakaźnej przebiegającej z gorączką.

Dzieci
U dzieci, zwłaszcza po podaniu 1. dawki, może wystąpić gorączka, zwykle ustępująca w ciągu doby; częstość występowania gorączki po 2. dawce jest zwykle mniejsza; można stosować profilaktykę przeciwgorączkową lub leczenie przeciwgorączkowe.

Reakcja anafilaktyczna
Podobnie jak w przypadku innych szczepionek podawanych we wstrzyknięciach, należy zapewnić dostęp do odpowiednich środków na wypadek reakcji anafilaktycznej.

Nadwrażliwość na białko jaja kurzego
Nadwrażliwość na białko jaja, niemająca charakteru ciężkiej nadwrażliwości, nie stanowi przeciwwskazań do szczepienia. Nie podawać i.v.

Wpływ na wyniki badań laboratoryjnych
Konieczne badania serologiczne należy przeprowadzać w wyspecjalizowanych laboratoriach; przeciwciała przeciw innym flawiwirusom (np. wirusowi japońskiego zapalenia mózgu, żółtej gorączki, wirusowi dengue), wytworzone po ekspozycji lub szczepieniu, mogą dawać fałszywie dodatnie wyniki oznaczeń miana przeciwciał.

Choroby autoimmunologiczne
U osób z podejrzeniem lub rozpoznaniem choroby o podłożu autoimmunologicznym należy rozważyć, czy ryzyko zakażenia wirusem kleszczowego zapalenia mózgu przewyższa ryzyko niepożądanego wpływu szczepienia na przebieg choroby autoimmunologicznej.

Zaburzenia w obrębie mózgu
Należy rozważyć zasadność wskazania do szczepienia osób z występującymi lub przebytymi zaburzeniami w obrębie mózgu.

Skuteczność szczepionki
Szczepionka nie chroni przed zakażeniem, jeśli ukąszenie nastąpiło przed podaniem 1. dawki szczepionki lub do 2 tyg. po jej podaniu. Podobnie jak w innych przypadkach szczepień, szczepionka przeciw kleszczowemu zapaleniu mózgu może nie chronić wszystkich zaszczepionych. Szczepionka nie chroni przed zakażeniem innymi drobnoustrojami przenoszonymi przez kleszcze.

Interakcje - Szczepionka przeciw przenoszonemu przez kleszcze zapaleniu mózgu

Inne szczepionki
Brak badań dotyczących stosowania szczepionki z innymi produktami leczniczymi; równoległe stosowanie innych szczepionek – wyłącznie zgodnie z obowiązującymi zaleceniami. Inne jednocześnie podawane szczepionki należy wstrzykiwać w osobne miejsca, najlepiej w inne kończyny.

Leki immunosupresyjne
Podając szczepionkę osobom stosującym leki immunosupresyjne, można nie uzyskać odpowiedniego miana przeciwciał; należy ocenić odpowiedź immunologiczną i dostosować dawkowanie.

Działania niepożądane - Szczepionka przeciw przenoszonemu przez kleszcze zapaleniu mózgu

U dzieci bardzo często występowały gorączka, ból lub tkliwość w miejscu wstrzyknięcia, ból głowy; często – nudności, wymioty, obrzęk, stwardnienie lub rumień w miejscu wstrzyknięcia, zmęczenie lub złe samopoczucie, brak łaknienia, ból mięśni lub stawów, niepokój u małych dzieci, bezsenność; niezbyt często – limfadenopatia; bardzo rzadko – bóle mięśni i stawów w okolicy szyi, zawroty głowy, chwiejny chód, zapalenie nerwów, zaburzenia widzenia, np. zamglone widzenie i światłowstręt, ból gałki ocznej, rumień, świąd, sztywność mięśni, zmęczenie, powiększenie węzłów chłonnych w pobliżu miejsca wstrzyknięcia.

U dorosłych bardzo często obserwowano ból lub tkliwość w miejscu wstrzyknięcia; często – nudności, zmęczenie, złe samopoczucie, ból mięśni lub stawów, ból głowy; niezbyt często – limfadenopatia, wymioty, obrzęk, rumień lub stwardnienie w miejscu wstrzyknięcia, gorączka; bardzo rzadko – zaburzenia widzenia, np. zamglone widzenie i światłowstręt, ból gałki ocznej, sztywność mięśni, nieprawidłowy chód, zawroty głowy, zapalenie nerwu, rumień, świąd, pokrzywka. Podobnie jak po innych szczepieniach, nie można wykluczyć zaostrzenia chorób autoimmunologicznych.

W bardzo rzadkich przypadkach nie można wykluczyć związku między szczepieniem a wystąpieniem zapalenia mózgu, a u dzieci do 3. rż. także drgawek gorączkowych.

Ciąża i laktacja - Szczepionka przeciw przenoszonemu przez kleszcze zapaleniu mózgu

W ciąży i w okresie karmienia piersią stosować jedynie w przypadku, gdy ochrona przed kleszczowym zapaleniem mózgu jest niezbędna, a korzyści ze szczepienia przewyższają ryzyko z nim związane.

Dawkowanie - Szczepionka przeciw przenoszonemu przez kleszcze zapaleniu mózgu

I.m. w mięsień naramienny; u dzieci <18. mż. oraz u dzieci starszych, w zależności od stopnia rozwoju i odżywienia, szczepionkę można podać w mięsień obszerny boczny uda. Należy unikać przypadkowego wstrzyknięcia do naczynia krwionośnego.

Szczepienie podstawowe.
Dzieci 2.–15. rż.: 3 dawki 0,25 ml. Młodzież od 16. rż. i dorośli: 3 dawki 0,5 ml. 1. dawkę podaje się w wybranym dniu, 2. dawkę po 1–3 mies. lub, jeśli konieczne jest szybsze uzyskanie odpowiedzi immunologicznej, po 2 tyg., 3. dawkę 5–12 mies. po podaniu 2. dawki. W celu uzyskania odporności przed sezonem aktywności kleszczy, najkorzystniej podawać 1. i 2. dawkę w miesiącach zimowych, a 3. przed rozpoczęciem następnego sezonu aktywności kleszczy. Przedłużenie odstępu między dawkami może spowodować brak dostatecznej ochrony przed zakażeniem.

Szczepienie przypominające
Dzieci i dorośli <60. rż. 1. dawkę przypominającą należy podać nie później niż 3 lata po 3. dawce szczepienia podstawowego, kolejne dawki przypominające podawać nie wcześniej niż przed upływem 3 lat od ostatniego szczepienia, zgodnie z zaleceniami obowiązującymi w danym kraju, zwykle co 3–5 lat. Osoby po 60. rż. oraz z osłabionym układem immunologicznym, w tym poddawane leczeniu immunosupresyjnemu. Brak dostatecznych danych klinicznych dotyczących dawkowania; można rozważyć oznaczenie miana przeciwciał 4 tyg. po podaniu 2. dawki i zastosowanie dodatkowej dawki w przypadku braku serokonwersji; 3. dawkę podaje się zgodnie ze schematem, natomiast potrzebę podania dawek przypominających można oceniać na podstawie testów serologicznych, wykonywanych między podaniem kolejnych dawek. U osób po 60. rż. przerwy między dawkami przypominającymi nie powinny być zwykle dłuższe niż 3 lata.

Uwagi dla Szczepionka przeciw przenoszonemu przez kleszcze zapaleniu mózgu

Jest mało prawdopodobne, aby szczepionka wpływała na zdolność obsługi maszyn lub prowadzenia pojazdów mechanicznych, niemniej jednak należy wziąć pod uwagę możliwość wystąpienia zaburzeń widzenia lub zawrotów głowy.

Warunki przechowywania
Przechowywać w temp. 2–8°C. Nie zamrażać.

Przeczytaj też artykuły

• Borelioza z Lyme
• Kleszczowe zapalenie mózgu

Preparaty na rynku polskim zawierające szczepionka przeciw przenoszonemu przez kleszcze zapaleniu mózgu