medycyna praktyczna dla pacjentów
medycyna praktyczna dla pacjentów
Mechanizm działania
Rekombinowany ludzki czynnik wzrostu kolonii granulocytów (rh-G-CSF), należący do rodziny cytokin krwiotwórczych. G-CSF jest glikoproteiną, którą w warunkach fizjologicznych wydziela szereg komórek podścieliska szpiku (komórki śródbłonka, fibroblasty, makrofagi). Działa za pośrednictwem receptorów zlokalizowanych na komórkach układu granulocytów obojętnochłonnych oraz w niewielkiej ilości na monocytach i ich prekursorach. Działanie biologiczne jest złożone i wielokierunkowe: stymulacja powstawania kolonii granulocytów in vitro; zwiększenie liczby granulocytów obojętnochłonnych i w mniejszym stopniu liczby monocytów we krwi obwodowej w ciągu 24 h po podaniu; zwiększenie cytotoksyczności granulocytów i zwiększenie ich zdolności do fagocytozy. Filgrastym wywołuje znaczne zwiększenie liczby granulocytów obojętnochłonnych we krwi obwodowej w ciągu 24 h po podaniu oraz, w mniejszym stopniu, zwiększenie liczby monocytów i, u niektórych pacjentów z ciężką przewlekłą neutropenią, granulocytów kwasochłonnych i zasadochłonnych. Po zakończeniu leczenia liczba krążących granulocytów obojętnochłonnych zmniejsza się o 50% w ciągu 1–2 dni, a następnie powraca do wartości prawidłowych w ciągu 1–7 dni.
Leczenie filgrastymem pacjentów otrzymujących chemioterapię cytotoksyczną prowadzi do znaczącego zmniejszenia częstości występowania, stopnia nasilenia i czasu trwania neutropenii oraz gorączki neutropenicznej. Leczenie filgrastymem znacznie skraca czas trwania gorączki neutropenicznej, ogranicza stosowanie antybiotyków i skraca hospitalizację po chemioterapii indukcyjnej w ostrej białaczce szpikowej lub po leczeniu mieloablacyjnym poprzedzającym przeszczepienie szpiku kostnego, nie zmniejsza jednak częstości występowania gorączki i udokumentowanych zakażeń. Czas trwania gorączki nie skracał się u pacjentów przechodzących leczenie mieloablacyjne poprzedzające przeszczepienie szpiku kostnego.
Filgrastym, stosowany w monoterapii lub po chemioterapii, mobilizuje komórki progenitorowe do krwi obwodowej (PBPC), które następnie można pobrać i podać po chemioterapii dużymi dawkami leków cytotoksycznych, zamiast przeszczepienia szpiku kostnego lub dodatkowo do niego. Przetoczenie PBPC przyspiesza regenerację hematopoezy, skracając tym samym czas zagrożenia powikłaniami krwotocznymi i zmniejszając konieczność przetaczania płytek krwi. U biorców alogenicznych PBPC mobilizowanych filgrastymem występuje znacząco szybsza regeneracja hematologiczna, prowadząca do istotnego skrócenia czasu samoistnej regeneracji płytek krwi, w porównaniu z biorcami alogenicznego szpiku kostnego.
Jedno retrospektywne badanie, oceniające podawanie G-CSF po przeszczepieniu allogenicznego szpiku kostnego u pacjentów z ostrymi białaczkami sugerowało zwiększenie ryzyka wystąpienia choroby przeszczep przeciwko gospodarzowi (GvHD), śmiertelności związanej z leczeniem oraz śmiertelności po podaniu G-CSF. W innym retrospektywnym, międzynarodowym badaniu u pacjentów z ostrymi i przewlekłymi białaczkami szpikowymi nie zauważono wpływu na ryzyko wystąpienia choroby GvHD, śmiertelności związanej z leczeniem oraz śmiertelności po podaniu G-CSF. Metaanaliza badań dotyczących przeszczepów allogenicznych, w tym wyników z 9 randomizowanych badań prospektywnych, 8 badań restrospektywnych oraz 1 badania kliniczno-kontrolnego, nie wykazała wpływu na ryzyko wystąpienia ostrej choroby GvHD, przewlekłej choroby GvHD lub wczesnej śmiertelności związanej z leczeniem.
Farmakokinetyka
Farmakokinetyka filgrastymu jest liniowa. Po podaniu s.c. w zalecanych dawkach stężenie leku w osoczu >10 ng/ml utrzymuje się przez 8–16 h. t1/2 w fazie eliminacji wynosi ok. 3,5 h. Lek nie ulega kumulacji w organizmie.
Skrócenie czasu trwania neutropenii, zmniejszenie częstotliwości występowania neutropenii
U chorych poddawanych chemioterapii cytotoksycznej (z wyjątkiem przewlekłej białaczki szpikowej i zespołów mielodysplastycznych), w celu skrócenia czasu trwania neutropenii i zmniejszenia częstości występowania neutropenii przebiegającej z gorączką.
Skrócenie czasu trwania i zmniejszenie klinicznych następstw neutropenii
U chorych poddawanych leczeniu mieloablacyjnemu, a następnie zabiegowi przeszczepienia szpiku kostnego, w celu skrócenia czasu trwania i zmniejszenia klinicznych następstw neutropenii.
Mobilizacja autologicznych komórek progenitorowych do krwi obwodowej
W celu mobilizacji autologicznych komórek progenitorowych do krwi obwodowej.
Neutropenia
Ciężka wrodzona idiopatyczna lub cykliczna neutropenia u dorosłych i dzieci, u których w wywiadzie stwierdzono ciężkie lub nawracające zakażenia, przebiegająca z bezwzględną liczbą neutrofili ≤500/µl, w celu zwiększenia liczby neutrofili i zmniejszenia częstości występowania zakażeń i skrócenia czasu ich trwania; we wskazaniu tym lek stosuje się długotrwale.
Leczenie uporczywej neutropenii (bezwzględna liczba neutrofilów ≤1000/µl) u chorych w zaawansowanym stadium zakażenia HIV w celu zmniejszenia ryzyka zakażeń bakteryjnych, jeśli nie można zastosować innych metod leczenia.
Nadwrażliwość na pegfilgrastym lub którykolwiek składnik preparatu; w przypadku wystąpienia klinicznie istotnych reakcji nadwrażliwości leczenie należy trwale przerwać.
Niekorzystny wpływ na układ oddechowy
Po podawaniu czynników stymulujących tworzenie kolonii granulocytów (G-CSF) odnotowano występowanie objawów niepożądanych ze strony układu oddechowego, w szczególności śródmiąższowej choroby płuc. Zwiększone ryzyko wystąpienia tych działań niepożądanych występuje prawdopodobnie u osób z niedawno zaobserwowanymi naciekami w płucach lub po przebytym zapaleniu płuc. Wystąpienie takich objawów, jak: kaszel, gorączka, duszność, nacieki w płucach widoczne w obrazie radiologicznym i pogorszenie czynności oddechowej mogą być wstępnym objawem ostrego zespołu niewydolności oddechowej (ARDS). W takim przypadku należy zaprzestać podawania filgrastymu i zastosować odpowiednie leczenie.
Kłębuszkowe zapalenie nerek
U osób leczonych filgrastymem lub pegfilgrastymem zgłaszano przypadki wystąpienia kłębuszkowego zapalenia nerek, zwykle ustępującego po zmniejszeniu dawki lub odstawieniu leku. Zaleca się przeprowadzanie badań moczu.
Zespół przesiąkania włośniczek
Po podaniu czynnika wzrostu kolonii granulocytów odnotowano występowanie zespołu przesiąkania włośniczek, mogącego zagrażać życiu, jeśli jego leczenie zostanie opóźnione. Pacjentów, u których wystąpią objawy zespołu przesiąkania włośniczek należy uważnie monitorować i wdrożyć odpowiednie leczenie objawowe.
Powiększenie i pęknięcie śledziony
U osób stosujących filgrastym, odnotowano zwykle bezobjawowe przypadki powiększenia śledziony oraz pęknięcia śledziony, w tym zakończone zgonem. Należy starannie kontrolować wielkość śledziony (np. w badaniu fizykalnym lub USG) oraz wziąć pod uwagę możliwość pęknięcia śledziony u dawców lub pacjentów zgłaszających ból w lewej górnej części brzucha lub na szczycie stawu barkowego. Zmniejszenie dawki leku powodowało spowolnienie lub zatrzymanie dalszego powiększania śledziony u osób z ciężką, przewlekłą neutropenią, natomiast u 3% pacjentów konieczne było wykonanie splenektomii.
Wzrost komórek nowotworowych
Czynnik pobudzający wzrost kolonii granulocytów może stymulować w warunkach in vitro wzrost komórek szpikowych; podobny efekt obserwuje się w warunkach in vitro dla niektórych komórek pozaszpikowych.
Zespół mielodysplastyczny lub przewlekła białaczka szpikowa
Nie ustalono bezpieczeństwa i skuteczności stosowania filgrastymu u osób z zespołem mielodysplastycznym lub przewlekłą białaczką szpikową; nie zaleca się stosowania leku w tych chorobach. Należy zwrócić szczególną uwagę na rozróżnienie transformacji blastycznej w przebiegu przewlekłej białaczki szpikowej od ostrej białaczki szpikowej.
Ostra białaczka szpikowa
U pacjentów z wtórną ostrą białaczką szpikową (AML), ze względu na ograniczone dane dotyczące bezpieczeństwa i skuteczności stosowania filgrastymu, należy zachować ostrożność. Brak danych dotyczących bezpieczeństwa i skuteczności stosowania leku u pacjentów w wieku <55 lat z noworozpoznaną AML i korzystnym profilem cytogenetycznym [t(8; 21), t(15; 17) i inv(16)].
Małopłytkowość
U osób otrzymujących filgrastym często zgłaszano występowanie małopłytkowości. Należy dokładnie monitorować liczbę płytek krwi, szczególnie podczas kilku pierwszych tygodni stosowania leku. W przypadku wystąpienia małopłytkowości u pacjentów z ciężką, przewlekłą neutropenią należy rozważyć czasowe odstawienie leku lub zmniejszenie jego dawki.
Leukocytoza
U <5% chorych z nowotworem leczonych filgrastymem w dawkach >0,3 mln j.m./kg mc./d obserwowano liczbę białych krwinek wynoszącą ≥100 000/µl. Podczas leczenia należy regularnie kontrolować liczbę białych krwinek. Jeśli u osób chorych po osiągnięciu spodziewanego nadiru liczba leukocytów przekroczy 50 000/µl, należy natychmiast przerwać podawanie leku. Podczas stosowania leku w celu mobilizacji PBPC podawanie leku należy przerwać lub zmniejszyć jego dawkę, gdy liczba leukocytów zwiększy się >70 000/µl.
Immunogenność
Ponieważ filgrastym jest białkiem może dojść do powstawania przeciwciał przeciw filgrastymowi, choć wskaźnik immunogenności jest na ogół niski. Obserwuje się występowanie przeciwciał wiążących, jednak zjawisko to nie jest związane z działaniem neutralizującym.
Zapalenie aorty
Po podaniu czynnika stymulującego tworzenie kolonii granulocytów (G-CSF) zarówno u zdrowych ochotników, jak i u chorych z nowotworami złośliwymi, zgłaszano wystąpienie zapalenia aorty. Obserwowano objawy takie jak: gorączka, ból brzucha, złe samopoczucie, ból pleców i zwiększenie wartości markerów zapalenia (np. białko C-reaktywne i liczba białych krwinek). W większości przypadków zapalenie aorty diagnozowano za pomocą tomografii komputerowej i zwykle ustępowało ono po odstawieniu G-CSF.
Niedokrwistość sierpowatokrwinkowa oraz nosicielstwo genu niedokrwistości sierpowatokrwinkowej
U osób przyjmujących filgrastym, chorych na niedokrwistość sierpowatokrwinkową lub będących nosicielami genu tej choroby, zgłaszano przypadki przełomu choroby, niekiedy zakończone zgonem. Należy zachować ostrożność stosując filgrastym w tej grupie chorych.
Osteoporoza
U osób ze współistniejącymi chorobami kości o typie osteoporozy, otrzymujących ciągłe leczenie filgrastymem przez ponad 6 mies. może być wskazane monitorowanie gęstości mineralnej kości.
Szczególne środki ostrożności u osób z nowotworami złośliwymi
Nie należy stosować filgrastymu w celu zwiększenia dawki chemioterapii cytotoksycznej powyżej ustalonych schematów dawkowania.
Stosowanie filgrastymu w monoterapii nie zapobiega wystąpieniu małopłytkowości i niedokrwistości związanych z leczeniem mielosupresyjnym. Zaleca się regularne kontrolowanie liczby płytek krwi i wartości hematokrytu. Szczególną ostrożność należy zachować w razie stosowania cytostatyków o znanym działaniu wywołującym ciężką małopłytkowość.
Wykazano, że mobilizacja PBPC za pomocą filgrastymu prowadzi do skrócenia czasu trwania i zmniejszenia stopnia nasilenia małopłytkowości spowodowanej zastosowaniem chemioterapii mielosupresyjnej lub mieloablacyjnej.
Nie badano skutków stosowania filgrastymu u osób ze znacznie zmniejszoną liczbą szpikowych komórek progenitorowych. Ponieważ lek działa głównie na prekursory granulocytów obojętnochłonnych, u pacjentów ze zmniejszoną ich liczbą (np. otrzymujących intensywną radioterapię lub chemioterapię, lub mających nacieki nowotworowe w szpiku) odpowiedź ze strony neutrofili może być zmniejszona.
U osób, u których stosowano poprzedzającą przeszczepienie chemioterapię w dużych dawkach, sporadycznie obserwowano zaburzenia naczyniowe, w tym chorobę zatorową naczyń oraz zaburzenia objętości płynów.
U pacjentów otrzymujących G-CSF po przeszczepieniu alogenicznego szpiku kostnego zgłaszano przypadki choroby przeszczep przeciwko gospodarzowi i przypadki zgonów.
Zwiększenie aktywności krwiotwórczej szpiku w odpowiedzi na terapię powodującą wzrost komórek było związane z przemijającym występowaniem nieprawidłowych wyników obrazowania kości; należy brać to pod uwagę podczas interpretacji wyników badań obrazowych kości.
Specjalne ostrzeżenia u chorych poddanych mobilizacji PBPC
Ponieważ stopień zmienności pomiędzy poszczególnymi pacjentami oraz pomiędzy laboratoryjnymi metodami oznaczania komórek CD34+ jest duży, nie ma prospektywnych, randomizowanych badań porównujących dwie zalecane metody mobilizacji (monoterapia filgrastymem lub w połączeniu z chemioterapią mielosupresyjną) w tej samej populacji pacjentów. Dlatego też wybór metody mobilizacji należy rozważać w kontekście wszystkich celów leczenia dla poszczególnych osób.
Pacjenci poddani uprzednio bardzo intensywnemu leczeniu mielosupresyjnemu mogą nie wykazywać dostatecznej mobilizacji PBPC w celu uzyskania zalecanej minimalnej liczby komórek (≥2 mln komórek CD34+/kg) lub przyspieszenia regeneracji płytek krwi, w tym samym stopniu co pacjenci mniej intensywnie leczeni.
Niektóre leki cytotoksyczne (np. melfalan, karmustyna, karboplatyna) wykazują szczególne działanie toksyczne skierowane przeciwko hematopoetycznym komórkom progenitorowym i mogą mieć niekorzystny wpływ na ich mobilizację i, jeśli podawane są przez dłuższy czas przed próbą mobilizacji, mogą spowodować zmniejszenie liczby komórek progenitorowych. Wykazano jednak, że podawanie melfalanu, karboplatyny lub karmustyny razem z filgrastymem jest skuteczne w mobilizacji komórek progenitorowych. Jeśli rozważane jest przeszczepienie komórek progenitorowych krwi obwodowej, zaleca się zaplanowanie procedury mobilizacji komórek pnia we wczesnym etapie leczenia. Przed podaniem chemioterapii w dużych dawkach należy zwrócić szczególną uwagę na liczbę komórek progenitorowych zmobilizowanych u tych chorych. Jeśli liczba komórek jest nieodpowiednia, należy rozważyć alternatywne sposoby leczenia, niewymagające przeszczepienia komórek progenitorowych.
Podczas oceny liczby komórek progenitorowych zebranych u pacjentów, którym podawano filgrastym, należy zwrócić szczególną uwagę na metodę oceny ilościowej, ponieważ wyniki analizy liczby komórek CD34+ przy pomocy cytometrii przepływowej różnią się w zależności od dokładności zastosowanej metodologii, a zalecenia co do liczby tych komórek, ustalane na podstawie badań w innych laboratoriach powinny być interpretowane z ostrożnością.
Analiza statystyczna związku pomiędzy liczbą przetoczonych komórek CD34+ a szybkością regeneracji płytek krwi po chemioterapii w dużych dawkach wskazuje na złożony, lecz stały związek. Zalecenie zebrania minimalnej liczby ≥2 mln komórek CD34+/kg oparte jest na opublikowanych doświadczeniach dotyczących właściwej rekonstytucji hematologicznej. Większa liczba komórek wydaje się korelować z szybszą regeneracją, mniejsza zaś z wolniejszą.
Specjalne ostrzeżenia u zdrowych dawców poddawanych mobilizacji PBPC
Mobilizacja PBPC nie przynosi bezpośrednich korzyści klinicznych zdrowym dawcom i może być rozważana wyłącznie w celu przeszczepienia alogenicznych komórek pnia.
Mobilizację PBPC należy rozważać wyłącznie u osób, które spełniają kliniczne i laboratoryjne kryteria kwalifikacji do bycia dawcą, ze zwróceniem szczególnej uwagi na wartości hematologiczne i choroby zakaźne.
Nie oceniano bezpieczeństwa i skuteczności filgrastymu u zdrowych dawców w wieku <16 lat i >60 lat.
U ok. 35% badanych po podaniu filgrastymu i przeprowadzeniu leukaferezy obserwowano przemijającą małopłytkowość (<100 000/µl). W dwóch przypadkach liczba płytek krwi wynosiła <50 000/µl, co związane było z procedurą leukaferezy. Jeśli wymagane jest wykonanie więcej niż jednej leukaferezy, należy zwrócić szczególną uwagę na dawców z liczbą płytek krwi <100 000/µl przed leukaferezą; zwykle nie powinno się wykonywać aferezy, jeśli liczba płytek krwi wynosi <75 000/µl.
Nie należy wykonywać leukaferezy u dawców, u których stosowane są leki przeciwzakrzepowe lub u których występują zaburzenia hemostazy.
Dawcy otrzymujący G-CSF w celu mobilizacji PBPC powinni być monitorowani do czasu powrotu parametrów hematologicznych do normy.
U zdrowych dawców po podaniu G-CSF obserwowano przemijające zaburzenia cytogenetyczne. Znaczenie tych zmian nie jest znane, niemniej nie można wykluczyć ryzyka promocji złośliwego klonu szpikowego. Zaleca się, aby ośrodek, w którym przeprowadzano aferezę, prowadził systematyczne obserwacje dawców komórek pnia przynajmniej przez 10 lat, w celu zapewnienia monitorowania długoterminowego bezpieczeństwa.
Specjalne ostrzeżenia u biorców alogenicznych PBPC mobilizowanych za pomocą filgrastymu
Obecne dane wskazują, że interakcje immunologiczne pomiędzy alogenicznym przeszczepem PBPC a organizmem biorcy mogą być związane ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia ostrej i przewlekłej choroby przeszczep przeciwko gospodarzowi, w porównaniu z przeszczepieniem szpiku kostnego.
Specjalne ostrzeżenia u pacjentów z ciężką przewlekłą neutropenią
Nie należy stosować filgrastymu u osób z ciężką wrodzoną neutropenią, u których dochodzi do wystąpienia białaczki lub obecne są cechy ewolucji w kierunku białaczki.
Ponieważ w trakcie leczenia mogą wystąpić zmiany w morfologii krwi, takie jak niedokrwistość i przemijające zwiększenie liczby komórek progenitorowych szpiku, należy dokładnie monitorować morfologię krwi.
Należy zwrócić szczególną uwagę na różnicowanie ciężkich, przewlekłych neutropenii z innymi chorobami hematologicznymi, takimi jak niedokrwistość aplastyczna, mielodysplazja czy białaczka szpikowa. Przed rozpoczęciem leczenia należy wykonać pełne badanie morfologii krwi obwodowej, łącznie z oceną rozmazu i liczby płytek, badanie szpiku i badanie kariotypu.
U ok. 3% leczonych filgrastymem pacjentów z wrodzoną, ciężką przewlekłą neutropenią w badaniach klinicznych obserwowano występowanie zespołów mielodysplastycznych (MDS) lub białaczki. Ponieważ występowanie MDS i białaczek stanowi naturalne powikłanie ciężkiej wrodzonej neutropenii, związek ze stosowaniem leku jest niepewny. U ok. 12% pacjentów z prawidłowym obrazem cytogenetycznym w badaniu początkowym wykazywano w rutynowym badaniu kontrolnym zmiany cytogenetyczne, obejmujące m.in. monosomię 7. Nie wiadomo obecnie, czy długotrwałe leczenie pacjentów z ciężką przewlekłą neutropenią może predysponować ich do wystąpienia zmian cytogenetycznych lub przemiany w MDS lub białaczkę. Zaleca się, aby u tych osób wykonywać badanie morfologiczne i cytogenetyczne szpiku w regularnych odstępach czasu (co ok. 12 mies.).
Przed rozpoczęciem leczenia należy upewnić się, że nie ma innych przyczyn przemijającej neutropenii, takich jak zakażenia wirusowe.
U niewielkiej liczby pacjentów obserwowano często krwiomocz lub występowanie białkomoczu; należy regularnie wykonywać badanie ogólne moczu.
Nie ustalono bezpieczeństwa i skuteczności stosowania filgrastymu u noworodków oraz u osób chorych na neutropenię autoimmunologiczną.
Specjalne ostrzeżenia u pacjentów z zakażeniem HIV
W czasie kilku pierwszych tygodni leczenia filgrastymem należy regularnie kontrolować bezwzględną liczbę neutrofilów. U niektórych pacjentów może nastąpić bardzo szybka odpowiedź na leczenie w postaci znaczącego zwiększenia liczby neutrofilów po podaniu dawki początkowej. Zaleca się oznaczanie ANC codziennie przez pierwsze 2–3 dni stosowania leku, następnie przynajmniej 2 ×/tydz. przez pierwsze 2 tyg., a potem 1 ×/tydz. lub co 2 tyg. w czasie leczenia podtrzymującego. Jeśli filgrastym stosuje się nieregularnie w dawce 30 mln j.m./kg mc./d przez kilka dni w tygodniu, mogą wystąpić znaczne wahania liczby neutrofilów. W celu ustalenia najniższej wartości ANC przed podaniem kolejnej dawki lub wartości nadiru ANC zaleca się pobieranie próbek krwi do badania tuż przed podaniem każdej wynikającej ze schematu leczenia dawki filgrastymu.
Leczenie filgrastymem w monoterapii nie wyklucza wystąpienia małopłytkowości i niedokrwistości wywołanej zastosowaniem leków mielosupresyjnych. Jeśli z powodu podawania filgrastymu następuje zwiększenie dawek lub liczby leków działających mielosupresyjnie, to ryzyko to jest większe. Zaleca się regularne badanie liczby krwinek (patrz: wyżej).
Neutropenia może być spowodowana naciekaniem szpiku kostnego w przebiegu zakażeń oportunistycznych, takich jak infekcja kompleksem Mycobacterium avium lub zmian nowotworowych, takich jak chłoniak. U pacjentów, u których rozpoznano zakażenie lub nowotwór, powodujące naciekanie szpiku kostnego, oprócz leczenia neutropenii filgrastymem, należy rozważyć wdrożenie właściwego leczenia choroby podstawowej. Wpływ stosowania filgrastymu w neutropenii spowodowanej naciekaniem szpiku kostnego w wyniku zakażenia lub zmian nowotworowych nie został jeszcze dobrze ustalony.
Inne ostrzeżenia, dotyczące wszystkich grup pacjentów
Osłonka na igłę w wypełnionej gotowej strzykawce może zawierać suchą, naturalną gumę (pochodną lateksu), która może powodować reakcje alergiczne.
Preparatów zawierających sorbitol nie należy podawać osobom z dziedziczną nietolerancją fruktozy, chyba że jest to bezwzględnie konieczne. Niemowlęta i małe dzieci (<2. rż.) mogą jeszcze nie mieć zdiagnozowanej dziedzicznej nietolerancji fruktozy, dlatego ze względów bezpieczeństwa nie powinno się podawać im dożylnych leków zawierających sorbitol lub fruktozę, chyba że istnieje wyjątkowa potrzeba kliniczna lub brak jest dostępnej alternatywy leczenia. Przed podaniem preparatów zawierających sorbitol, od każdego pacjenta powinna być zebrana szczegółowa historia dotycząca objawów dziedzicznej nietolerancji fruktozy.
W celu poprawienia kontroli nad przepisywanymi pacjentom czynnikami wzrostu kolonii granulocytów (G-CSFs), należy w karcie pacjenta wyraźnie odnotować nazwę handlową podanego produktu.
Leki cytostatyczne
Nie ustalono ostatecznie bezpieczeństwa i skuteczności stosowania filgrastymu w tym samym dniu co chemioterapia mielosupresyjna. Biorąc pod uwagę wrażliwość szybko dzielących się komórek szpiku na leki cytotoksyczne wywołujące mielosupresję, stosowane w ramach chemioterapii, nie zaleca się stosowania filgrastymu w czasie od 24 h przed rozpoczęciem podawania leków cytostatycznych do 24 h po zakończeniu ich podawania.
5-fluorouracyl
Wstępne wyniki badań na małej grupie osób wykazały, że jednoczesne stosowanie filgrastymu i 5-fluorouracylu może nasilać neutropenię.
Czynniki wzrostu, cytokiny
W badaniach klinicznych jak dotąd nie oceniano możliwych interakcji z innymi krwiotwórczymi czynnikami wzrostu i cytokinami.
Sole litu
Ponieważ sole litu zwiększają uwalnianie granulocytów obojętnochłonnych mogą też nasilać działanie filgrastymu. Chociaż nie przeprowadzano specjalnych badań dotyczących tej interakcji, brak jest dowodów, że taka interakcja jest szkodliwa.
Bardzo często: małopłytkowość, niedokrwistość, ból głowy, biegunka, wymioty, nudności, łysienie, ból mięśniowo-szkieletowy, zmęczenie, zapalenie błon śluzowych, gorączka.
Często: sepsa, zapalenie oskrzeli, zakażenie górnych dróg oddechowych, zakażenie dróg moczowych, powiększenie śledziony, zmniejszone stężenie hemoglobiny, zmniejszenie łaknienia, zwiększona aktywność dehydrogenazy mleczanowej we krwi, bezsenność, zawroty głowy, niedoczulica, parestezje, nadciśnienie, niedociśnienie, krwioplucie, duszność, kaszel, ból jamy ustnej i gardła, krwawienie z nosa, ból w obrębie jamy ustnej, zaparcie, hepatomegalia, zwiększona aktywność fosfatazy alkalicznej we krwi, wysypka, rumień, skurcze mięśni, objawy dyzuryczne, krwiomocz, ból w klatce piersiowej, ból, osłabienie, złe samopoczucie, obrzęki obwodowe, reakcja poprzetoczeniowa.
Niezbyt często: choroba wenookluzyjna, zespół ostrej niewydolności oddechowej, niewydolność oddechowa, obrzęk płuc, krwotok płucny, śródmiąższowa choroba płuc, nacieki w płucach, hipoksja, zwiększona aktywność AST i GGTP, wysypka plamisto-grudkowa, osteoporoza, białkomocz, reakcja w miejscu wstrzyknięcia.
Rzadko: pęknięcie śledziony, niedokrwistość sierpowatokrwinkowa z przełomami, reakcja anafilaktyczna, zmniejszone stężenie glukozy we krwi, chondrokalcynoza pirofosforanowa, zaburzenia objętości płynów w organizmie, zespół przesiąkania włośniczek, zapalenie aorty, zapalenie naczyń skóry, zespół Sweeta, zmniejszenie gęstości mineralnej kości, nasilenie objawów RZS, kłębuszkowe zapalenie nerek, nieprawidłowości dotyczące moczu.
Przedawkowanie
Nie ustalono skutków przedawkowania filgrastymu. Przerwanie leczenia powoduje zazwyczaj zmniejszenie liczby krążących granulocytów obojętnochłonnych o 50% w ciągu 1–2 dni, a następnie powrót do wartości prawidłowych w ciągu 1–7 dni.
Brak danych lub istnieją tylko ograniczone dane dotyczące stosowania filgrastymu u kobiet w ciąży. Istnieją doniesienia o przenikaniu leku przez barierę łożyska. Nie zaleca się stosowania filgrastymu u kobiet w ciąży.
Nie wiadomo, czy lek przenika do pokarmu kobiecego; należy podjąć decyzję czy przerwać karmienie piersią czy przerwać podawanie filgrastymu, biorąc pod uwagę korzyści z karmienia piersią dla dziecka i korzyści z leczenia dla matki.
Chemioterapia cytotoksyczna. 0,5 mln j.m. (5 µg)/kg mc./d, 1. dawkę należy podać co najmniej 24 h po zakończeniu podawania leków cytotoksycznych. W badaniach klinicznych stosowano dawkę 230 µg/m2 pc./d (4–8,4 µg/kg mc./d). Lek stosować do czasu przeminięcia przewidywanego nadiru granulocytów obojętnochłonnych oraz powrotu ich liczby do wartości prawidłowych; w zależności od zastosowanej chemioterapii czas podawania filgrastymu może wynosić 14–38 dni. Podawać s.c. lub we wlewie i.v. trwającym 30 min. Zalecenia dotyczące dawkowania u dzieci są takie same jak u dorosłych otrzymujących chemioterapię mielosupresyjną.
Chemioterapia mieloablacyjna przed przeszczepieniem szpiku. Początkowo 1 mln j.m. (10 µg)/kg mc./d w trwającym 24 h wlewie s.c. lub we wlewie i.v. trwającym 30 min lub 24 h. 1. dawkę należy podać co najmniej 24 h po zakończeniu chemioterapii cytotoksycznej i co najmniej 24 h po przeszczepieniu szpiku kostnego. Po przekroczeniu nadiru granulocytów obojętnochłonnych dobową dawkę leku należy dostosować do liczby granulocytów obojętnochłonnych. Gdy liczba neutrofilów przekroczy 1000/µl przez kolejne 3 dni, dawkę można zmniejszyć do 0,5 mln j.m. (5 µg)/kg mc./d; jeśli przez kolejne 3 dni liczba neutrofilów nadal przekracza 1000/µl, lek należy odstawić; w przypadku zmniejszenia się liczby neutrofilów do <1000/µl należy ponownie zwiększyć dawkę filgrastymu.
Mobilizacja komórek progenitorowych do krwi obwodowej u osób poddanych leczeniu mielosupresyjnemu lub mieloablacyjnemu, a następnie przeszczepieniu autologicznych obwodowych komórek progenitorowych. W monoterapii: 1 mln j.m. (10 µg)/kg mc./d we wlewie s.c. trwającym 24 h lub we wstrzyknięciu s.c. przez 5–7 kolejnych dni; często wystarczające jest przeprowadzenie zabiegów leukaferezy w 5. i 6. dniu leczenia, u pozostałych chorych konieczne może być przeprowadzenie dodatkowych zabiegów; lek należy podawać do przeprowadzenia ostatniej leukaferezy. Po chemioterapii mielosupresyjnej: 0,5 mln j.m. (5 µg)/kg mc. 1 ×/d w wstrzyknięciu s.c. od pierwszego dnia po zakończeniu chemioterapii do przeminięcia spodziewanego nadiru granulocytów obojętnochłonnych ido powrotu ich liczby do wartości prawidłowych; leukaferezy należy przeprowadzać w okresie zwiększenia ANC od <500/µl do 5000/µl; wystarczające może być przeprowadzenie jednej leukaferezy, niekiedy konieczne może być przeprowadzenie dodatkowych leukaferez; lek należy podawać do przeprowadzenia ostatniej leukaferezy.
W celu mobilizacji PBPC u zdrowych dawców przed przeszczepieniem alogenicznych komórek progenitorowych krwi obwodowej. 1 mln j.m. (10 µg)/kg mc./d we wstrzyknięciu s.c. przez 4–5 kolejnych dni; zabieg leukaferezy należy przeprowadzić 5. i ewentualnie 6. dnia tak, aby zebrać 4 mln komórek CD34+/kg mc. biorcy.
Ciężka przewlekła neutropenia. Neutropenia wrodzona –początkowo 1,2 mln j.m. (12 µg)/kg mc. 1 ×/d lub w daw. podz.; neutropenia idiopatyczna lub cykliczna – początkowo 0,5 mln j.m. (5 µg)/kg mc. 1 ×/d lub w daw. podz.; podawać we wstrzyknięciu s.c. Lek stosuje się do osiągnięcia liczby neutrofilów >1500/µl, następnie ustala się najmniejszą dawkę podtrzymującą, wystarczającą do utrzymania liczby granulocytów obojętnochłonnych w zakresie 1500–10 000/µl, zwiększając lub zmniejszając dawkę leku zwykle w odstępach 1–2 tyg. U większości chorych odpowiedź występuje po zastosowaniu dawki <24 µg/kg mc./d.
Leczenie neutropenii u osób zakażonych HIV. Początkowo 0,1 mln j.m. (1 µg)/kg mc./d we wstrzyknięciu s.c., następnie dawkę można zwiększać, maks. do 0,4 mln j.m. (4 µg)/kg mc./d do momentu uzyskania i utrzymania prawidłowej liczby neutrofilów; następnie należy ustalić najmniejszą dawkę podtrzymującą. Zaleca się modyfikację dawki początkowej leku do 300 µg (30 mln j.m.)/d co 2. dzień; w celu utrzymania liczby neutrofilów na poziomie > 2 mln j.m./µl może być konieczne dalsze dostosowanie dawki w zależności od bezwzględnej liczby neutrofili u pacjenta.
Niewydolność wątroby lub nerek
W badaniach dotyczących stosowania filgrastymu u pacjentów z ciężkim zaburzeniem czynności nerek lub wątroby wykazano profil farmakokinetyczny i farmakodynamiczny podobny do tego, jaki obserwowany jest u osób zdrowych; nie ma konieczności modyfikowania dawkowania.
Ponieważ po podaniu filgrastymu mogą wystąpić zawroty głowy, lek może wywierać niewielki wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługi urządzeń mechanicznych.
w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł
Pulmonolog – czym się zajmuje, jakie choroby leczy?
Gastrolog (gastroenterolog) - czym się zajmuje, jakie choroby leczy?
