Topotekan (opis profesjonalny)

Działanie - Topotekan

Mechanizm działania
Półsyntetyczna pochodna kamptotecyny – inhibitor topoizomerazy I, która zmniejsza napięcie torsyjne DNA przez indukowanie powstawania odwracalnych pęknięć w obrębie pojedynczych nici. Działa cytotoksycznie. Łącząc się z kompleksem topoizomeraza I–DNA, topotekan uniemożliwia odtwarzanie wiązań w miejscach pęknięć i uszkadza strukturę podwójnych łańcuchów DNA.

Farmakokinetyka
Lek wiąże się z białkami osocza w 35%. Pierścień laktonowy topotekanu podlega odwracalnej hydrolizie, która zależy od pH. Aktywność farmakologiczną zachowuje forma laktonowa związku. Forma pierścieniowa dominuje w środowisku o pH 4, natomiast w fizjologicznym pH zwiększa się odsetek formy powstającej przez otwarcie pierścienia i utworzenie odpowiedniego hydroksykwasu. W metabolizmie topotekanu mniejsze znaczenie ma powstawanie pochodnej N-demetylowej. Metabolizm stanowi mniej niż 10% eliminacji topotekanu. t1/2 w fazie eliminacji wynosi 2–3 h. Ok. 50% dawki leku wydalane jest z moczem, 20% – z kałem. Średnia wartość klirensu osoczowego topotekanu u mężczyzn jest o ok. 24% większa niż u kobiet. Klirens osoczowy topotekanu u chorych z łagodną niewydolnością nerek (klirens kreatyniny 40–60 ml/min) zmniejsza się do ok. 67% wartości u pacjentek z prawidłową czynnością nerek, t1/2 zwiększa się o 14%, a u chorych z umiarkowaną niewydolnością nerek (klirens kreatyniny 20–39 ml/min) klirens osoczowy zmniejsza się do ok. 34% przy jednoczesnym wydłużeniu t1/2 do 4,9 h. W tej grupie chorych konieczne jest dostosowanie dawki. W przypadku niewydolności wątroby (stężenia bilirubiny 1,5–10 mg/100 ml) klirens topotekanu zmniejsza się do ok. 67%, a t1/2 zwiększa się o ok. 30%. Brak wystarczających badań dotyczących farmakokinetyki topotekanu u dzieci i młodzieży. Topotekan jest genotoksyczny w stosunku do komórek ssaków in vitro i mysich komórek szpiku kostnego in vivo.

Wskazania do stosowania - Topotekan

Monoterapia.
Rak jajnika
Rak jajnika z przerzutami u chorych, u których chemioterapia I lub II rzutu okazała się nieskuteczna.
Rak płuca
Nawrotowy rak drobnokomórkowy płuca u osób, u których ponowne zastosowanie chemioterapii pierwszego rzutu uznano za nieodpowiednie.

Leczenie skojarzone z cisplatyną.
Rak szyjki macicy
Rak szyjki macicy nawracający po radioterapii oraz u pacjentek w stadium IVB zaawansowania choroby. U pacjentek, które wcześniej otrzymywały cisplatynę, zastosowanie terapii skojarzonej jest uzasadnione w przypadku długiego okresu bez leczenia.

Przeciwwskazania stosowania - Topotekan

Ciężka nadwrażliwość na którykolwiek składnik preparatu, ciężkie upośledzenie czynności szpiku przed pierwszym cyklem chemioterapii, ciąża, okres karmienia piersią.

Rezerwa szpikowa
Topotekan może być podawany wyłącznie osobom z odpowiednią rezerwą szpikową, u których liczba neutrofilów przed rozpoczęciem leczenia wynosi ≥1500/µl, a płytek krwi ≥100 000/µl. Należy regularnie kontrolować morfologię krwi z obrazem odsetkowym.

Małopłytkowość
Podczas leczenia topotekanem w monoterapii lub w skojarzeniu z cisplatyną istnieje zwiększone zagrożenie wystąpienia małopłytkowości; należy o tym pamiętać podczas leczenia chorych zagrożonych krwawieniem związanym z obecnością guza.

Osoby w złym stanie ogólnym
U osób w ciężkim stanie ogólnym częstość występowania niektórych działań niepożądanych może być większa, a skuteczność leczenia mniejsza.

Zaburzenia czynności nerek i/lub wątroby
Nie zaleca się stosowania u osób z ciężką niewydolnością nerek lub wątroby. U chorych z zaburzeniami czynności wątroby (stężenie bilirubiny 1,5–10 mg/dl) podczas stosowania topotekanu w dawce 1,5 mg/m2 pc. podawanej przez 5 dni co 3 tyg. obserwowano zmniejszenie klirensu leku.

Genotoksyczność
Topotekan wykazuje właściwości genotoksyczne, w związku z czym może być uważany za potencjalny karcinogen.

Interakcje - Topotekan

Enzymy cytochromu P-450
Topotekan nie hamuje enzymów cytochromu P-450 u ludzi ani nie wpływa na ludzkie enzymy cytoplazmatyczne (oksydaza ksantynowa, dihydropirymidyna).

Granisetron, ondansetron, morfina, kortykosteroidy
Granisetron, ondansetron, morfina i kortykosteroidy nie wpływają na farmakokinetykę topotekanu. W celu poprawy tolerancji chemioterapii skojarzonej topotekanem z innymi lekami konieczne może być zmniejszenie dawki wszystkich leków.

Cisplatyna, karboplatyna
Jeżeli cisplatyna lub karboplatyna są podawane w 1. dniu stosowania topotekanu, należy zmniejszyć dawki leków w celu poprawy tolerancji.

Działania niepożądane - Topotekan

Bardzo często: gorączka neutropeniczna, neutropenia (w tym zapalenie okrężnicy, niekiedy zakończone zgonem), małopłytkowość, niedokrwistość, leukopenia, anoreksja, zapalenie błon śluzowych, nudności, wymioty, biegunka, zaparcia, bóle brzucha, łysienie, gorączka, osłabienie, zmęczenie, zakażenie.

Często: reakcje nadwrażliwości (w tym osutka), hiperbilirubinemia, świąd, złe samopoczucie, posocznica.

Rzadko: reakcja anafilaktyczna, obrzęk naczynioruchowy, pokrzywka.

Bardzo rzadko wynaczynienie. Ponadto może wystąpić śródmiąższowa choroba płuc.

Przedawkowanie
Nie jest znane swoiste antidotum. Objawami przedawkowania mogą być: zahamowanie czynności szpiku kostnego i zapalenie błon śluzowych.

Ciąża i laktacja - Topotekan

Kategoria D. Topotekan podawany kobietom w ciąży może wykazywać działanie letalne na zarodek i powodować uszkodzenie płodu.

Kobiety w wieku rozrodczym oraz mężczyzn należy poinformować o konieczności stosowania podczas leczenia skutecznych metod antykoncepcji.

W trakcie leczenia należy zaprzestać karmienia piersią.

Dawkowanie - Topotekan

I.v. w trwającym 30 min wlewie.

Rak jajnika i drobnokomórkowy rak płuca
1,5 mg/m2 pc./d przez 5 kolejnych dni co 3 tyg., licząc od 1. dnia cyklu; jeśli leczenie jest dobrze tolerowane, może być kontynuowane do czasu progresji choroby. . Przed pierwszym podaniem topotekanu liczba granulocytów obojętnochłonnych musi wynosić 1,5 × 109/l, a liczba płytek krwi 100 × 109/l. Lek można podać ponownie po zwiększeniu się liczby granulocytów do 1 × 109/l oraz liczby płytek krwi 100 × 109/l, a stężenie hemoglobiny – 9 g/dl (po przetoczeniu krwi, jeżeli jest to konieczne). U pacjentów z ciężką neutropenią (liczba granulocytów obojętnochłonnych <0,5 × 109/l) trwającą ≥7 dni lub ciężką neutropenią z towarzyszącą gorączką albo infekcją bądź pacjentów, u których opóźniono leczenie z powodu neutropenii, należy stosować 1,25 mg/m2 pc./d (w razie potrzeby kolejna dawka 1 mg/m2 pc./d) lub w celu utrzymania stosowanej dawki podawać G-CSF od 6. dnia cyklu (jeżeli neutropenia nie ustępuje, należy zmniejszyć dawki). Dawkę należy również zmniejszyć, jeżeli liczba płytek krwi jest <25 × 109/l.

Rak szyjki macicy
0,75 mg/m2 pc./d w dniach 1., 2. i 3.; cisplatynę podaje się po podaniu topotekanu, w 1. dniu, w dawce 50 mg/m2 pc./d. Schemat ten powtarza się co 21 dni przez 6 cykli lub do wystąpienia postępu choroby. Kolejne dawki topotekanu można podać, jeżeli liczba granulocytów obojętnochłonnych wynosi ≥1,5 × 109/l, liczba płytek krwi ≥100 × 109/l, a stężenie Hb ≥9 g/l. W razie wystąpienia neutropenii z gorączką (liczba granulocytów obojętnochłonnych <1 × 109/l, temp. ciała ≥38°C) należy zmniejszyć dawkę o 20% do 0,6 mg/m2 pc./d podczas kolejnych cykli terapii lub alternatywnie podać G-CSF od 4. dnia kolejnego cyklu (co najmniej 24 h po podaniu topotekanu). Jeśli pomimo podania G-CSF wystąpi neutropenia z gorączką, należy zmniejszyć dawkę o dalsze 20% – do 0,45 mg/m2 pc./d. W razie zmniejszenia liczby płytek krwi <10 × 109/l należy zmniejszyć dawkę o 20% – do 0,6 mg/m2 pc./d podczas kolejnych cykli terapii. Zaburzenia czynności nerek. Monoterapia. U osób z klirensem kreatyniny 20–39 ml/min stosować dawkę 0,75 mg/m2 pc./d przez 5 kolejnych dni, z klirensem kreatyniny <20 ml/min – brak wystarczających danych dotyczących dostosowania dawki; w skojarzeniu z cisplatyną lek stosowano w badaniach jedynie u chorych ze stężeniem kreatyniny ≤1,5 mg/dl; w przypadku większych stężeń kreatyniny i zaprzestania terapii cisplatyną należy mieć na uwadze, że nie ma wystarczających danych dotyczących monoterapii topotekanem w raku szyjki macicy.

Uwagi dla Topotekan

W razie utrzymywania się osłabienia i zmęczenia po podaniu topotekanu należy zachować ostrożność podczas prowadzenia pojazdów i obsługi urządzeń mechanicznych w ruchu.

Warunki przechowywania, sposób podawania
Sporządzony roztwór można przechowywać 12 h w temp. pokojowej lub 24 h w temp. 2–8°C. Lek powinien być stosowany pod nadzorem onkologa klinicznego z odpowiednim doświadczeniem w stosowaniu leków przeciwnowotworowych.Wymioty
Stosowanie topotekanu wiąże się z małym ryzykiem wystąpienia wymiotów; zaleca się zapobiegawcze podanie deksametazonu.

Przeczytaj też artykuły

Preparaty na rynku polskim zawierające topotekan

Hycamtin (kapsułki twarde) Potactasol (proszek do sporządzania koncentratu roztworu do infuzji) Topotecan medac (koncentrat do sporządzania roztworu do infuzji) Topotecanum Accord (koncentrat do sporządzania roztworu do infuzji)
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta