Karbocysteina

Karbocysteina – jest lekiem sekretolitycznym z grupy mukolityków, pochodną aminokwasu cysteiny. Leki te stosuje się w przypadku nadmiernej produkcji lepkiego śluzu w drogach oddechowych. W warunkach prawidłowych wydzielina dróg oddechowych pełni funkcję ochronną – zapobiega wyschnięciu błony śluzowej i umożliwia prawidłową czynność rzęsek nabłonka oddechowego. W sytuacji gdy dochodzi do nadmiernej produkcji wydzieliny, ruch rzęsek ulega upośledzeniu, a gdy wydzielina staje się zbyt gęsta i lepka, zaczyna zalegać w drogach oddechowych i aby mogła zostać wykrztuszona, musi ulec upłynnieniu i rozrzedzeniu. W tym celu stosuje się odpowiednie leki ułatwiające oczyszczenie dróg oddechowych, m.in. karbocysteinę. Pamiętać należy również o odpowiednim nawodnieniu chorego (podczas leczenia zaleca się picie ok. 2 litrów płynów na dobę, można stosować też inhalacje parowe). Leczenie, szczególnie u dzieci i osób w podeszłym wieku, można wspomagać również za pomocą kinezyterapii: oklepywania i odpowiedniego ułożenia chorego. Leki sekretolityczne upłynniają wydzielinę oskrzeli poprzez zmianę jej składu – mogą zmniejszać zawartość i strukturę mukoprotein w wydzielinie dróg oddechowych (tak działają mukolityki), zmniejszać napięcie powierzchniowe wydzieliny lub powodować rozkład wydzieliny na drodze enzymatycznej. Dzięki obecności wolnych grup zawierających atomy siarki karbocysteina ma zdolność rozbijania glikoprotein śluzu na mniejsze cząsteczki oraz upłynniania go i zmniejszania jego lepkości. Dlatego ułatwia odkrztuszanie wydzieliny zalegającej w drogach oddechowych oraz poprawia czynność nabłonka oddechowego. Nie zaburza naturalnego odruchu kaszlowego. Stosuje się ją w objawowym leczeniu chorób układu oddechowego, które przebiegają z nadmiernym wytwarzaniem gęstej, lepkiej wydzieliny (m.in. zapalenie oskrzeli, mukowiscydoza) oraz pomocniczo w zapaleniu ucha środkowego. Karbocysteiny nie należy stosować jednocześnie z lekami przeciwkaszlowymi, gdyż może to powodować zaleganie rozrzedzonej wydzieliny. Ponieważ lek oddziałuje również na śluz znajdujący się w żołądku, może osłabiać jego ochronne działanie na błonę śluzową; należy zachować ostrożność w przypadku choroby wrzodowej. Mukolityków nie należy przyjmować bezpośrednio przed snem.
Wchłania się szybko z przewodu pokarmowego, osiągając maksymalne stężenie w surowicy krwi po ok. 2 h. Biologiczny okres półtrwania wynosi ok. 1,3 h. Wydalana jest z moczem, głównie w postaci niezmienionej.
Więcej szczegółowych informacji znajduje się w opisach poszczególnych preparatów.

Przeczytaj też artykuły

• Mukowiscydoza (zwłóknienie torbielowate)
• Zapalenie oskrzeli

Preparaty na rynku polskim zawierające karbocysteina