Liraglutyd (opis profesjonalny)

Działanie - Liraglutyd

Mechanizm działania
Acylowany analog ludzkiego glukagonopodobnego peptydu-1 (GLP-1), hormonu inkretynowego, charakteryzujący się homologią z ludzkim GLP-1 w 97%. GLP-1 nasila zależne od glukozy wydzielanie insuliny z komórek β trzustki. Profil farmakokinetyczny liraglutydu charakteryzujący się długotrwałym działaniem umożliwiającym podawanie 1 ×/d jest związany z występowaniem wiązania między cząsteczkami leku, wiązaniu z albuminą i większą stabilnością wobec dipeptydylopeptydazy 4 i neutralnej endopeptydazy. Działanie liraglutydu na receptor wywołuje zwiększenie wewnątrzkomórkowego stężenia cAMP. Lek poprawia kontrolę glikemii poprzez zmniejszenie stężenia glukozy we krwi na czczo i po posiłku u chorych na cukrzycę typu 2. Liraglutyd w sposób zależny od stężenia glukozy reguluje trzustkowe wydzielanie insuliny i glukagonu. Podczas hiperglikemii stymuluje wydzielanie insuliny i hamuje wydzielanie glukagonu. W odwrotnej sytuacji, podczas hipoglikemii, zmniejsza wydzielanie insuliny, nie osłabiając wydzielania glukagonu. Efekt zależny od stężenia glukozy jest silniej wyrażony u osób w stanie przedcukrzycowym i z cukrzycą w porównaniu do osób z normoglikemią.
Lek w niewielkim stopniu opóźnia opróżnianie żołądka, zmniejsza masę ciała i masę tłuszczową poprzez hamowanie łaknienia i spożycia energii. GLP-1 jest fizjologicznym regulatorem apetytu i spożywania pokarmu, ale dokładny mechanizm działania nie został do końca wyjaśniony. W badaniach na zwierzętach stwierdzono, że podawanie obwodowe liraglutydu prowadzi do jego wychwytu w określonych obszarach mózgu biorących udział w regulacji apetytu, gdzie liraglutyd poprzez specyficzną aktywację receptora GLP-1 (GLP-1R), zwiększa kluczowe sygnały sytości i zmniejsza kluczowe sygnały głodu, co prowadzi do zmniejszenia masy ciała. Receptory GLP-1 występują również w określonych miejscach w sercu, naczyniach układu krążenia, układzie immunologicznym i nerkach. W badaniach nad miażdżycą tętnic prowadzonych z udziałem myszy liraglutyd zapobiegał rozwojowi blaszki miażdżycowej oraz zmniejszał stan zapalny blaszki. Dodatkowo liraglutyd wywierał korzystny wpływ na lipidy w osoczu. Liraglutyd nie zmniejszał rozmiaru blaszki w przypadku stabilnej miażdżycy.
Liraglutyd poprawia kontrolę glikemii u chorych na cukrzycę typu 2 poprzez zmniejszenie stężenia glukozy we krwi na czczo i po posiłku.
Liraglutyd powoduje zmniejszenie masy ciała u ludzi głównie w wyniku utraty tkanki tłuszczowej, przy czym względna ilość trzewnej tkanki tłuszczowej zmniejsza się bardziej niż ilość podskórnej tkanki tłuszczowej. Liraglutyd kontroluje łaknienie, zwiększając uczucie sytości i pełności, a jednocześnie zmniejszając uczucie głodu oraz ograniczając potrzebę zjedzenia pożywienia, w wyniku czego zmniejsza się spożycie pokarmu. Liraglutyd nie zwiększa wydatku energetycznego w porównaniu z placebo.

Farmakokinetyka
Wchłanianie liraglutydu po podaniu s.c. jest powolne, tmax wynosi 8–12 h. Dostępność biologiczna po podaniu s.c. wynosi około 55%. Liraglutyd jest w znacznym stopniu wiązany przez białka osocza (>98%). Metabolizowany jest w podobny sposób, jak duże białka, i nie zidentyfikowano organu będącego główną drogą eliminacji. t1/2 wynosi 13 h. Płeć i wiek nie mają istotnego wpływu farmakokinetykę liraglutydu. Ekspozycja na lek jest mniejsza o 13–23% u osób z łagodną lub umiarkowaną niewydolnością wątroby, o 44% u osób z ciężką niewydolnością wątroby (>9 w skali Childa i Pugha). Ekspozycja na liraglutyd zmniejsza się odpowiednio o 33%, 14%, 27% i 26% u chorych z łagodną, umiarkowaną, ciężką oraz krańcową niewydolnością nerek wymagającą stosowania dializy.

Wskazania do stosowania - Liraglutyd

Cukrzyca
Leczenie cukrzycy typu 2, jako uzupełnienie odpowiedniej diety i wysiłku fizycznego u dorosłych i dzieci po 10. rż. w monoterapii, u pacjentów, u których stosowanie metforminy jest niewskazane ze względu na nietolerancję lub istniejące przeciwwskazania albo w skojarzeniu z doustnymi lekami przeciwcukrzycowymi i/lub insuliną.

Kontrola masy ciała

Dorośli

Kontrola masy ciała, wraz z dietą o obniżonej wartości kalorycznej i zwiększonym wysiłkiem fizycznym, u dorosłych, u których początkowa wartość wskaźnika BMI wynosi ≥30 kg/m2 lub mieści się w zakresie 27–30 kg/m2, ale dodatkowo występuje przynajmniej jedna choroba współistniejąca, związana z nieprawidłową masą ciała (zaburzenia gospodarki węglowodanowej – stan przedcukrzycowy lub cukrzyca typu 2, nadciśnienie tętnicze, dyslipidemia, obturacyjny bezdech senny).
Kontrola masy ciała, wraz ze zdrowym sposobem odżywiania i zwiększonym wysiłkiem fizycznym, u młodzieży po 12. rż. z otyłością (z wartością wskaźnika BMI odpowiadającą ≥30 kg/m2 u dorosłych z uwzględnieniem punktów odcięcia określonych w międzynarodowym standardzie IOTF dla otyłości według płci i wieku) lub masą ciała >60 kg.

Przeciwwskazania stosowania - Liraglutyd

Przeciwwskazania i ostrzeżenia wspólne dla wszystkich wskazań

Nadwrażliwość na którykolwiek składnik preparatu. Nie podawać i.v. ani i.m.

Identyfikowalność
W celu poprawienia identyfikowalności leków biologicznych należy czytelnie zapisać nazwę i numer serii podawanego preparatu.

Niewydolność serca
Brak doświadczenia w leczeniu chorych z zastoinową niewydolnością serca klasy IV wg NYHA; nie zaleca się stosowania liraglutydu w tej grupie pacjentów.

Nieswoiste zapalenie jelit, gastropareza cukrzycowa
Doświadczenie w stosowaniu u osób z nieswoistym zapaleniem jelit oraz gastroparezą cukrzycową jest ograniczone; nie zaleca się stosowania liraglutydu w tej grupie chorych, gdyż wiąże się to z wystąpieniem przejściowych działań niepożądanych ze strony układu pokarmowego, w tym nudności, wymiotów i biegunki.

Zapalenie trzustki
Stosowanie analogów GLP-1 może zwiększać ryzyko zapalenia trzustki. Należy poinformować pacjentów o charakterystycznych objawach ostrego zapalenia trzustki. W przypadku podejrzenia zapalenia trzustki należy odstawić liraglutyd, a po potwierdzeniu zapalenia trzustki leczenia nie należy wznawiać.

Choroby tarczycy
Należy zachować szczególną ostrożność u chorych z współistniejącymi chorobami tarczycy; w badaniach klinicznych odnotowano działania niepożądane związane z tarczycą, w tym powiększenie tarczycy.

Odwodnienie
W trakcie leczenia liraglutydem obserwowano objawy odwodnienia, w tym zaburzenia czynności nerek i ostrą niewydolność nerek; należy poinformować pacjentów o ryzyku odwodnienia w związku z działaniami niepożądanymi ze strony żołądka i jelit i o konieczności zapobiegania odwodnieniu.

Pochodne sulfonylomocznika, insulina
Nie stosować jako leku zastępującego insulinę; u pacjentów przyjmujących insulinę notowano występowanie cukrzycowej kwasicy ketonowej po gwałtownym przerwaniu podawania lub zmniejszeniu dawki insuliny. Podczas równoległego stosowania z pochodnymi sulfonylomocznika lub insuliną częściej może występować hipoglikemia; w celu zmniejszenia ryzyka jej wystąpienia, zaleca się zmniejszenie dawek pochodnych sulfonylomocznika lub insuliny.

Przeciwwskazania i ostrzeżenia w przypadku stosowania leku w cukrzycy

Cukrzyca typu 1, kwasica ketonowa
Nie stosować u chorych na cukrzycę typu 1 ani w leczeniu cukrzycowej kwasicy ketonowej.

Szczególne grupy pacjentów
Nie ma wystarczających danych dotyczących bezpieczeństwa stosowania i skuteczności u dzieci do ukończenia 10. rż., u chorych ze skrajną niewydolnością nerek oraz u chorych z ciężką niewydolnością wątroby.

Przeciwwskazania i ostrzeżenia w przypadku stosowania leku w kontrolowaniu masy ciała

Hipoglikemia
Epizody hipoglikemii istotnej klinicznie zgłaszano u młodzieży (≥12 lat) leczonej liraglutydem. Należy poinformować pacjentów o charakterystycznych objawach towarzyszących hipoglikemii oraz odpowiednim postępowaniu.

Kamica żółciowa, zapalenie pęcherzyka żółciowego
W badaniach klinicznych dotyczących kontroli masy ciała, obserwowano częstsze występowanie kamicy żółciowej i zapalenia pęcherzyka żółciowego u pacjentów stosujących liraglutyd, niż u osób przyjmujących placebo; w pewnym stopniu może być to związane ze znacznym zmniejszeniem masy ciała; chorych należy poinformować o charakterystycznych objawach kamicy żółciowej i zapalenia pęcherzyka żółciowego.

Częstość akcji sercaW badaniach klinicznych dotyczących zmniejszania masy ciała obserwowano zwiększenie częstości akcji serca podczas stosowania liraglutydu, dlatego parametr ten należy regularnie monitorować; należy również poinformować chorego o objawach zwiększenia częstości akcji serca (kołatanie serca lub uczucie gwałtownego bicia serca w spoczynku), a u pacjentów, u których stwierdzono znaczący klinicznie, długotrwały wzrost częstości akcji serca w spoczynku, należy przerwać leczenie liraglutydem.

Szczególne grupy pacjentów
Nie określono skuteczności i bezpieczeństwa stosowania liraglutydu w celu kontroli masy ciała u pacjentów w wieku 75 lat lub starszych, osób stosujących inne leki w celu kontroli masy ciała, osób z otyłością wtórną spowodowaną zaburzeniami endokrynologicznymi lub zaburzeniami odżywiania, bądź stosujących leki, mogące powodować zwiększenie masy ciała, osób z ciężkimi zaburzeniami czynności nerek lub wątroby; nie zaleca się stosowania liraglutydu w tych grupach pacjentów. Ponieważ stosowanie liraglutydu w celu kontroli masy ciała nie zostało zbadane u osób z łagodnymi ani umiarkowanymi zaburzeniami czynności wątroby, należy zachować ostrożność podczas stosowania u tych pacjentów.

Interakcje - Liraglutyd

Badania interakcji dla wszystkich wskazań przeprowadzono wyłącznie u osób dorosłych.

Pochodne sulfonylomicznika, insulina
Podczas równoległego stosowania liraglutydu z pochodnymi sulfonylomocznika lub insuliną częściej może występować hipoglikemia; w celu zmniejszenia ryzyka jej wystąpienia, zaleca się zmniejszenie dawek pochodnych sulfonylomocznika lub insuliny.
Nie stwierdzono interakcji farmakodynamicznych ani farmakokinetycznych pomiędzy liraglutydem, stosowanym w leczeniu cukrzycy, a insuliną detemir po podawaniu pojedynczej dawki insuliny detemir 0,5 j./kg mc. w skojarzeniu z liraglutydem 1,8 mg u pacjentów z cukrzycą typu 2 w stanie wyrównania.

Metabolizm przy udziale cytochromu P-450, wiązanie z białkami
W warunkach in vitro liraglutyd wykazał bardzo mały potencjał interakcji farmakokinetycznych związanych z cytochromem P-450 oraz wiązaniem z białkami osocza.

Wpływ na opróżnianie żołądka
Liraglutyd powoduje niewielkie opóźnienie w opróżnianiu żołądka, co może mieć wpływ na wchłanianie równocześnie podawanych leków, jednakże badania interakcji nie wykazały żadnego klinicznie istotnego opóźnienia wchłaniania.
Liraglutyd jako działanie niepożądane może powodować biegunkę, która może wpływać na wchłanianie jednocześnie podawanych leków doustnych.

Pochodne kumaryny
Nie przeprowadzono badań dotyczących interakcji z warfaryną lub innymi pochodnymi kumaryny, nie można jednak takiej interakcji wykluczyć; w trakcie leczenia zaleca się częstsze monitorowanie INR.

Paracetamol
W przypadku równoległego stosowania liraglutyd nie zmieniał całkowitej ekspozycji na paracetamol po podaniu pojedynczej dawki 1000 mg, cmax paracetamolu zmniejszyło się o 31%, natomiast średnia wartość tmax zwiększyła się o 15 min; nie ma konieczności dostosowywania dawki w przypadku jednoczesnego stosowania.

Atorwastatyna
W przypadku równoległego stosowania liraglutyd nie zmieniał całkowitej ekspozycji na atorwastatynę po podaniu pojedynczej dawki 40 mg, cmax atorwastatyny zmniejszyło się o 38%, natomiast średnia wartość tmax zwiększyła się z 1 h do 3 h; nie ma konieczności dostosowywania dawki w przypadku jednoczesnego stosowania.

Gryzeofulwina
W przypadku równoległego stosowania liraglutyd nie zmieniał całkowitej ekspozycji na gryzeofulwinę po podaniu pojedynczej dawki 500 mg, cmax gryzeofulwiny zwiększyło się o 37%, natomiast średnia wartość tmax nie uległa zmianie; nie ma konieczności dostosowywania dawki w przypadku jednoczesnego stosowania.

Digoksyna
W przypadku równoległego stosowania, podanie pojedynczej dawki 1 mg digoksyny jednocześnie z liraglutydem skutkowało zmniejszeniem wartości AUC digoksyny o 16%, cmax zmniejszyło się o 31%, a średnia wartość tmax zwiększyła się z 1 h do 1,5 h; dane te nie wskazują na konieczność dostosowywania dawki digoksyny.

Lizynopryl
W przypadku równoległego stosowania, podanie pojedynczej dawki 20 mg lizynoprylu jednocześnie z liraglutydem skutkowało zmniejszeniem wartości AUC lizynoprylu o 15%, cmax zmniejszyło się o 27%, a średnia wartość tmax zwiększyła się z 6 h do 8 h; dane te nie wskazują na konieczność dostosowywania dawki lizynoprylu.

Doustne środki antykoncepcyjne
Liraglutyd, po podaniu pojedynczej dawki doustnego środka antykoncepcyjnego, zmniejszał wartość cmax etynyloestradiolu i lewonorgestrelu odpowiednio o 12% i 13%, zaś wartość tmax obu substancji zwiększał o 1,5 h. Nie stwierdzono klinicznie istotnego wpływu na całkowitą ekspozycję zarówno etynyloestradiolu, jak i lewonorgestrelu. Działanie środka antykoncepcyjnego podczas jednoczesnego stosowania z liraglutydem nie powinno ulec osłabieniu.

Działania niepożądane - Liraglutyd

Leczenie cukrzycy
Działania niepożądane ze strony przewodu pokarmowego występują częściej na początku leczenia; zwykle ustępują po kilku dniach lub tygodniach stosowania leku.
Bardzo często: nudności i biegunka.
Często: zapalenie nosa i gardła, zapalenie oskrzeli, hipoglikemia, brak łaknienia, zmniejszenie apetytu, ból i zawroty głowy, przyspieszenie akcji serca, wymioty, ból w górnej części brzucha, zaparcia, dyspepsja, zapalenie żołądka, nadmierne wytwarzanie gazów jelitowych, wzdęcie brzucha, refluks żołądkowo-jelitowy, dolegliwości ze strony brzucha, ból zęba, wysypka, zmęczenie, reakcje w miejscu wstrzyknięcia, zwiększenie aktywności lipazy i amylazy.
Niezbyt często: odwodnienie, opóźnione opróżnianie żołądka, kamica żółciowa, zapalenie pęcherzyka żółciowego, pokrzywka, świąd, zaburzenia czynności nerek, ostra niewydolność nerek, złe samopoczucie.
Rzadko: reakcje anafilaktyczne, niedrożność jelit.
Bardzo rzadko: zapalenie trzustki, w tym martwicze zapalenie trzustki.

Zmniejszanie masy ciała
Bardzo często
: nudności, wymioty, biegunka, zaparcie.
Często: hipoglikemia (na podstawie objawów podawanych przez pacjentów, ale niepotwierdzonych w wynikach oznaczeń stężenia glukozy we krwi, zgłaszana przez pacjentów bez cukrzycy typu 2), bezsenność (głównie w czasie pierwszych 3 mies. leczenia), zawroty głowy, zaburzenia smaku, suchość w jamie ustnej, dyspepsja, zapalenie żołądka, refluks żołądkowo-przełykowy, ból w nadbrzuszu, nadmierne wytwarzanie gazów jelitowych, odbijanie się, wzdęcie brzucha, kamica żółciowa, reakcje w miejscu wstrzyknięcia, astenia, zmęczenie, zwiększenie aktywności lipazy i/lub amylazy.
Niezbyt często: odwodnienie, tachykardia, zapalenie trzustki. zapalenie pęcherzyka żółciowego, pokrzywka, złe samopoczucie.
Rzadko: reakcja anafilaktyczna, ostra niewydolność nerek, zaburzenie czynności nerek.

Przedawkowanie
W badaniach klinicznych i po wprowadzeniu leku do obrotu zgłoszono przypadki przyjęcia dawki do 40 razy większej (72 mg) niż zalecana dawka podtrzymująca. Zgłaszane zdarzenia obejmowały silne nudności, wymioty, biegunkę oraz ciężką hipoglikemię. W przypadku przedawkowania należy podjąć odpowiednie leczenie wspomagające w zależności od przedmiotowych i podmiotowych objawów klinicznych. Należy monitorować pacjenta pod kątem objawów odwodnienia oraz monitorować stężenie glukozy we krwi.

Ciąża i laktacja - Liraglutyd

U zwierząt wykazano szkodliwy wpływ na reprodukcję; potencjalne zagrożenie dla człowieka nie jest znane. Nie stosować u kobiet w ciąży, w przypadku planowania ciąży lub zajścia w ciążę należy przerwać stosowanie liraglutydu, a w przypadku chorych na cukrzycę, rozpocząć leczenie insuliną.

Nie wiadomo, czy lek jest wydzielany do pokarmu kobiecego. Nie stosować w okresie karmienia piersią.

Dawkowanie - Liraglutyd

Cukrzyca
S.c., 1 ×/d, najlepiej o stałej porze, niezależnie od posiłków, w udo, brzuch lub górną część ramienia.

Dorośli i dzieci po 10. rż.
Początkowo 0,6 mg/d; po upływie co najmniej 1 tyg. dawkę należy zwiększyć do 1,2 mg/d, a po upływie kolejnego tygodnia dawkę można zwiększyć do maks. zalecanej dawki 1,8 mg/d. W przypadku stosowania w skojarzeniu z pochodną sulfonylomocznika lub insuliną należy rozważyć zmniejszenie dawki pochodnej sulfonylomocznika lub insuliny w celu zmniejszenia ryzyka wystąpienia hipoglikemii.

Osoby w podeszłym wieku, niewydolność wątroby i/lub nerekNie ma konieczności dostosowania dawki u osób w podeszłym wieku lub z łagodną, umiarkowaną lub ciężką niewydolnością nerek lub z łagodną albo umiarkowaną niewydolnością wątroby. Ze względu na ograniczone dane nie zaleca się stosowania w przypadku skrajnych zaburzeń czynności nerek lub ciężkiej niewydolności wątroby.

Dzieci do ukończenia 10. rż.
Brak danych dotyczących bezpieczeństwa stosowania i skuteczności u dzieci do ukończenia 10. rż.

Kontrola masy ciała
S.c., 1 ×/d, o stałej porze dnia, niezależnie od posiłków, w udo, brzuch lub górną część ramienia.

Dorośli
Początkowo 0,6 mg/d. Dawkę stopniowo zwiększać o 0,6 mg/d w odstępach co najmniej 7 dni, aż do zalecanej dawki podtrzymującej 3 mg/d. Jeśli przez kolejne 2 tyg. po zwiększeniu dawki pojawiają się objawy świadczące o złej tolerancji leku, należy rozważyć zakończenie leczenia. Należy przerwać leczenie, jeżeli po 12 tyg. stosowania w dawce 3 mg/d nie stwierdzono zmniejszenia początkowej masy ciała o co najmniej 5%. U osób z cukrzycą typu 2 w przypadku stosowania w skojarzeniu z pochodną sulfonylomocznika lub insuliną należy rozważyć zmniejszenie dawki pochodnej sulfonylomocznika lub insuliny w celu zmniejszenia ryzyka wystąpienia hipoglikemii.

Młodzież
Początkowo 0,6 mg/d. Dawkę stopniowo zwiększać o 0,6 mg/d w odstępach co najmniej 7 dni, aż do zalecanej dawki podtrzymującej 3 mg/d lub maksymalnej dawki tolerowanej przez pacjenta. Należy przerwać leczenie i ocenić jego efekty, jeżeli po 12 tyg. stosowania w dawce 3 mg/d lub w maks. dawce tolerowanej nie stwierdzono zmniejszenia wartości wskaźnika BMI lub BMI z jednym odchyleniem standardowym o co najmniej 4%.

Osoby w podeszłym wieku, niewydolność wątroby i/lub nerek
Nie ma konieczności dostosowania dawki u osób w podeszłym wieku lub z łagodnymi i umiarkowanymi zaburzeniami czynności nerek albo wątroby; zachować ostrożność u osób z łagodnymi lub umiarkowanymi zaburzeniami czynności wątroby. Ze względu na brak danych nie zaleca się stosowania u osób >75. rż. Nie zaleca się stosowania u pacjentów z ciężkimi zaburzeniami czynności nerek lub wątroby.

Dzieci do ukończenia 12. rż.
Brak danych dotyczących bezpieczeństwa stosowania i skuteczności u dzieci do ukończenia 12. rż.

Uwagi dla Liraglutyd

Liraglutyd nie ma wpływu lub wywiera nieistotny wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn. Pacjentów należy poinformować o o ryzyku wystąpienia hipoglikemii zwłaszcza w przypadku równoległego stosowania z pochodną sulfonylomocznika lub insuliną. Jeśli podczas stosowania liraglutydu wystąpią zawroty głowy, należy zachować ostrożność podczas prowadzenia pojazdów lub obsługiwania maszyn.

Przeczytaj też artykuły

Preparaty na rynku polskim zawierające liraglutyd

Saxenda (roztwór do wstrzykiwań) Victoza (roztwór do wstrzykiwań)
Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta