Tiamina (opis profesjonalny)

Działanie - Tiamina

Mechanizm działania
Tiamina (witamina B1) jest pochodną pirymidyny i tiazolu, odgrywa istotną rolę w metabolizmie węglowodanów w organizmie. Formą czynną jest jej ester z kwasem fosforowym (difosfotiamina, pirofosforan tiaminy, kokarboksylaza). Powstający przy udziale ATP pirofosforan tiaminy jest koenzymem wielu enzymów biorących udział w metabolizmie węglowodanów, odgrywa istotną rolę w oksydacyjnej dekarboksylacji kwasu pirogronowego oraz kwasu α-ketoglutarowego. W stanach niedoboru wit. B1 zawartość kwasu pirogronowego w tkankach zwiększa się. Najbardziej wrażliwy na działanie toksyczne kwasu pirogronowego jest układ nerwowy. Witamina B1 wykazuje korzystny wpływ na układ nerwowy i mięśniowy oraz czynność serca, a także na metabolizm, w szczególności węglowodanów. Niedobór wit. B1 powoduje zaburzenia czynności układu nerwowego, mięśnia sercowego i mięśni szkieletowych oraz układu pokarmowego (nudności, brak apetytu, zaparcia). Niedobór wit. B1 może być spowodowany jej brakiem w pożywieniu (np. zbyt monotonna dieta ryżowa lub alkoholizm), odżywianiem pozajelitowym itp. Awitaminoza B1 występuje po 3 tyg. całkowitego braku tiaminy w diecie, powodującego znaczne zmniejszenie jej zasobów tkankowych i prowadzi do wystąpienia objawów choroby beri-beri, która przebiega pod postacią jednego z 2 typów klinicznych: typu mokrego, z obrzękami: uogólnione obrzęki, wyniszczenie, zaburzenia sercowo-naczyniowe, niewydolność serca i śmierć; lub typu suchego, bez obrzęków, o łagodniejszym przebiegu: bóle, zaniki mięśniowe, parestezje, obniżenie temperatury ciała, spadek ciśnienia tętniczego, porażenia nerwów i osłabienie odruchów nerwowych. Awitaminoza B1 i choroba beri-beri obecnie należą do rzadkości. Hipowitaminoza, a nawet awitaminoza B1 może być również wywołana przez czynniki endogenne, takie jak upośledzenie wchłaniania w przewodzie pokarmowym z powodu przewlekłych chorób żołądka i jelit. W okresie ciąży, laktacji, podczas długotrwałego wysiłku fizycznego lub stresu, a także u osób w podeszłym wieku lub nadużywających alkoholu zapotrzebowanie na wit. B1 jest zwiększone. Dobowe zapotrzebowanie na wit. B1 u dorosłej osoby wynosi 2 mg; jest większe w przypadku diety o dużej zawartości węglowodanów. Tiamina występuje w łupinach zbóż nasiennych, wątrobie, mleku, jajach, orzechach, drożdżach oraz niektórych warzywach. Jest dobrze rozpuszczalna w wodzie i wrażliwa na temperaturę.

Farmakokinetyka
Chlorowodorek tiaminy dobrze się wchłania z przewodu pokarmowego; po podaniu p.o. dawki 50 mg dostępność biologiczna u zdrowych osób wynosi 5,3%. Wchłanienie po podaniu p.o. zmniejsza się u osób nadużywających alkoholu, pacjentów z marskością wątroby i zespołami złego wchłaniania. Badania z użyciem znakowanej tiaminy wykazały, że największe ilości wchłaniane są w dwunastnicy, a mniejsze w górnej i środkowej części jelita cienkiego; tiamina praktycznie nie wchłania się w żołądku i dalszych odcinkach jelita cienkiego. Tiamina wytwarzana przez florę okrężnicy nie jest wchłaniana. Bardzo dobrze przenika do tkanek, w dużych ilościach gromadzi się w wątrobie, nerkach i mózgu, przenika do mleka kobiet karmiących piersią; t1/2 wynosi od kilku do kilkunastu dni. Całkowity zapas w organizmie ocenia się na ok. 30 mg. Rozmieszczenie w pełnej krwi jest niejednorodne; 75% dawki przenika do erytrocytów, 15% do leukocytów a 10% pozostaje w osoczu, gdzie wiąże się głównie z albuminami. Tiamina jest wydalana głównie z moczem w postaci nieczynnych metabolitów, tylko niewielka ilość jest wydalana w postaci niezmienionej. Tiamina wchłonięta w ilości przekraczającej możliwości magazynowania w tkankach i potrzeby syntezy koenzymów jest szybko usuwana przez nerki i wydalana w moczu w postaci niezmienionej wolnej lub fosforylowanej, czy też jako 20–30 różnych metabolitów zawierających ugrupowania pirymidyny i tiazolu.

Wskazania do stosowania - Tiamina

Stany niedoboru wit. B1
Stany niedoboru wit. B1 (choroba beri-beri) oraz zapobieganie jej niedoborom w dietach eliminacyjnych.
Zaburzenia czynności układu nerwowego, mięśnia sercowego i mięśni szkieletowych wynikające z niedoboru wit. B1.
Pomocniczo w alkoholizmie i zaburzeniach sercowo-naczyniowych wywołanych niedoborem wit. B1.

Przeciwwskazania stosowania - Tiamina

Nadwrażliwość na którykolwiek składnik preparatu.

Dodatkowe składniki preparatu
Preparatów zawierających laktozę nie stosować u osób z dziedziczną nietolerancją galaktozy, pierwotnym niedoborem laktazy lub zespołem złego wchłaniania glukozy-galaktozy.

Interakcje - Tiamina

Substancje zmniejszające wchłanianie tiaminy
Leki zobojętniające sok żołądkowy, etanol i herbata zmniejszają wchłanianie tiaminy.

Siarczyny
Równoczesne przyjmowanie leków lub napojów zawierających siarczyny (np. wina) może powodować rozpad tiaminy.

Cyjanokobalamina
Produkty metabolizmu tiaminy mogą unieczynniać inne witaminy, np. cyjanokobalaminę.

5-fluorouracyl
Tiamina jest dezaktywowana przez 5-fluorouracyl, ponieważ hamuje on kompetycyjnie fosforylację tiaminy do pirofosforanu tiaminy.

Furosemid
Długotrwałe leczenie furosemidem może powodować niedobór tiaminy z powodu zwiększonego wydalania moczu.

Działania niepożądane - Tiamina

Odnotowano pojedyncze przypadki ciężkich działań niepożądanych, takich jak reakcje anafilaktyczne u pacjentów otrzymujących tiaminę parenteralnie. Również inne reakcje alergiczne o lżejszych nasileniu występowały wyłącznie po parenteralnym podaniu tiaminy. Nie zgłaszano działań niepożądanych podczas stosowania tiaminy p.o.

Przedawkowanie
Wchłanianie dużych dawek tiaminy w jelicie jest ograniczone, co zapobiega wystąpieniu objawów toksycznych. Przedawkowanie leku nie powoduje wystąpienia objawów niepożądanych i nie wymaga leczenia.

Ciąża i laktacja - Tiamina

Tiaminę można stosować u kobiet w ciąży i karmiących piersią.

Dawkowanie - Tiamina

P.o. Dawki >50 mg/d podawać w 2 daw. podz.

Dorośli
25–100 mg/d; w alkoholizmie 100–150 mg/d.

Osoby w podeszłym wieku
Nie jest konieczne dostosowanie dawkowania u osób w podeszłym wieku.

Zaburzenia czynności nerek i wątroby
Nie ma konieczności dostosowania dawki w przypadku zaburzeń czynności nerek lub wątroby.

Uwagi dla Tiamina

Lek nie wpływa na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn.

Przeczytaj też artykuły

Preparaty na rynku polskim zawierające tiamina

Molekin B1 (tabletki) Vitaminum B1 Richter (tabletki) Witamina B1 APTEO (tabletki)

Zobacz substancje złożone zawierające tiamina

Doradca Medyczny
  • Czy mój problem wymaga pilnej interwencji lekarskiej?
  • Czy i kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?
  • Dokąd mam się udać?
+48

w dni powszednie od 8.00 do 18.00
Cena konsultacji 29 zł

Zaprenumeruj newsletter

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość z linkiem aktywacyjnym.

Dziękujemy.

Ten adres email jest juz zapisany w naszej bazie, prosimy podać inny adres email.

Na ten adres email wysłaliśmy już wiadomość z linkiem aktywacyjnym, dziękujemy.

Wystąpił błąd, przepraszamy. Prosimy wypełnić formularz ponownie. W razie problemów prosimy o kontakt.

Jeżeli chcesz otrzymywać lokalne informacje zdrowotne podaj kod pocztowy

Nie, dziękuję.
Poradnik świadomego pacjenta